Australië: Een Reis Door Natuur, Cultuur en Iconische Bezienswaardigheden
september 3, 2025
’t Harde, gelegen in de gemeente Elburg in de provincie Gelderland, is een dorp met een unieke geschiedenis en een aantrekkelijke mix van militaire aanwezigheid en natuurlijke omgeving. Met ruim 6.000 inwoners is het de tweede kern van de gemeente Elburg in grootte. De ontwikkeling van ’t Harde is sterk verbonden met de komst van het leger in de 19e eeuw, wat resulteerde in de vestiging van een artillerie schietkamp en de groei van het dorp. Naast het militaire aspect biedt ’t Harde diverse bezienswaardigheden en mogelijkheden voor recreatie, waardoor het een interessante bestemming is voor bezoekers.
De Historische Ontwikkeling van ’t Harde
De naam ’t Harde verwijst naar de hardere ondergrond die in dit gebied voorkwam in vergelijking met de omliggende gebieden. Tot de 19e eeuw was het gebied echter grotendeels onbewoond vanwege de onvruchtbare zandgrond. De geschiedenis van het dorp veranderde radicaal met de komst van het Nederlandse leger in 1875. Het leger zocht een terrein voor oefeningen en vestigde zich op de Woldberg, een hoge stuwwal in het oostelijk deel van de Veluwe, bekend als de Knobbel of de Eper Tepel op topografische kaarten uit die tijd. Hier ontstond het Artillerie Schietkamp (ASK).
De komst van het leger bracht soldaten en burgerpersoneel naar het gebied, wat leidde tot de langzame ontwikkeling van een dorp. Vandaag de dag is het leger nog steeds een belangrijke werkgever in de gemeente Elburg en zijn de inwoners gewend aan de geluiden van schietoefeningen. De militaire aanwezigheid is een integraal onderdeel van de identiteit van ’t Harde, hoewel de inwoners tegelijkertijd de wens uiten dat het prachtige natuurgebied dat voor oefeningen wordt gebruikt, toegankelijker zou zijn.
Militair Belang en het Artilleriemuseum
Het militaire karakter van ’t Harde is nog steeds prominent aanwezig. Het dorp herbergt twee kazernes: de Luitenant-kolonel Tonnetkazerne (LTK), waar onder andere de 41 Afdeling Veldartillerie en het JISTARC (Joint Intel, Surveillance, Target Acquisition & Recon Commando) zijn gestationeerd, en de Legerplaats bij Oldebroek, waar het Vuursteun Commando (Vustco) en het Defensie Inlichtingen en Veiligheids Instituut (DIVI) zich bevinden.
Een unieke bezienswaardigheid in ’t Harde is het Nederlands Artillerie Museum, gelegen op het kazerneterrein. Dit museum biedt een interessante kijk op de geschiedenis van de artillerie in Nederland en is zeker een bezoek waard vanwege de prachtige ligging van het kazerneterrein.
Bezienswaardigheden en Activiteiten in en Rondom ’t Harde
Naast het Artilleriemuseum en de militaire aanwezigheid, biedt ’t Harde en de omgeving diverse andere bezienswaardigheden en activiteiten.
Zwembad De Hokseberg
Een populaire attractie in ’t Harde is zwembad De Hokseberg. Dit buitenzwembad beschikt over diverse voorzieningen, waaronder glijbanen, een zonneweide, een voetbalveld en een kiosk. Het is een ideale plek voor een dagje uit met het gezin.
Landgoed ’t Loo
In de directe omgeving van ’t Harde, in Elburg, bevindt zich Landgoed ’t Loo. In de maanden juli en augustus worden er rondvaarten over het Veluwemeer georganiseerd, die een mooie manier zijn om de natuur te ervaren. Deze rondvaarten duren ongeveer 50 minuten en starten vanuit de haven van Elburg.
Boerderij “De Mezenberg”
Voor liefhebbers van streekproducten is Boerderij “De Mezenberg” in Doornspijk een interessante bestemming. Deze boerderij levert vlees aan betere restaurants en heeft een eigen ras, de Veluwse Maiseend. Bezoekers kunnen vlees kopen en deelnemen aan rondleidingen, waarbij ze bijvoorbeeld lammetjes kunnen voeren.
Historisch Kampen
Op korte afstand van ’t Harde ligt de oude Hanzestad Kampen, die een rondwandeling door de historische binnenstad biedt.
Overige Bezienswaardigheden
In de omgeving van ’t Harde zijn nog diverse andere bezienswaardigheden te vinden, waaronder onderduikershutten in het bos en een stuifzandgebied tussen Harderwijk en Nunspeet.
Religieuze Gemeenschappen
’t Harde kent een diversiteit aan religieuze gemeenschappen. In het verleden waren er verschillende kerken actief, waaronder de Rooms-katholieke kerk "De Goede Herderkerk" (gesloten in 2006 en gesloopt in 2011), de Nederlands Hervormde gemeente "Elim", de Protestantse gemeente "Maranathakerk", de Nederlandse Gereformeerde Kerken "De Schuilhof", de Oecumenische gemeente "Knobbel" en de Evangelische gemeente "De Fontein".
Lokale Gastronomie
Voor culinaire liefhebbers biedt ’t Harde mogelijkheden om te genieten van regionale en seizoensgebonden gerechten. Restaurant Pim & Vera staat bekend om verrassende smaakcombinaties en het gebruik van kruiden uit eigen tuin.
Bekende Personen
’t Harde heeft enkele bekende personen voortgebracht, waaronder de schrijver Martin Bril, de musici Rob Franken en Marcel de Groot, de voetbalster Elise Meijerink, de voetballers Cees Paauwe en Patrick Paauwe, en de diskjockey Rick van Velthuysen. Ook drie broers van de familie De Randamie zijn afkomstig uit ’t Harde.
Bereikbaarheid en Ligging
’t Harde heeft een goede ontsluiting dankzij de ligging aan de snelweg A28 en de spoorlijn Amersfoort-Zwolle. Het dorp ligt in een bosrijk gebied, wat bijdraagt aan de aantrekkelijke omgeving.
Overzicht van Bezienswaardigheden
| Bezienswaardigheid | Type | Locatie |
|---|---|---|
| Artilleriemuseum | Museum | ’t Harde |
| Zwembad De Hokseberg | Recreatie | ’t Harde |
| Landgoed ’t Loo | Natuur & Recreatie | Elburg |
| Boerderij “De Mezenberg” | Streekproducten | Doornspijk |
| Historisch Kampen | Historisch | Kampen |
| Veluwemeer | Natuur | Elburg |
Conclusie
’t Harde is een dorp met een interessante geschiedenis, sterk verbonden met de militaire aanwezigheid. Naast het Artilleriemuseum en de kazernes biedt het dorp en de omgeving diverse andere bezienswaardigheden en activiteiten, waaronder zwembad De Hokseberg, Landgoed ’t Loo en Boerderij “De Mezenberg”. De goede bereikbaarheid en de ligging in een bosrijk gebied maken ’t Harde tot een aantrekkelijke bestemming voor bezoekers die op zoek zijn naar een combinatie van geschiedenis, natuur en recreatie.