Alkmaar: Een Historische Stad vol Kaas, Grachten en Cultuur
september 2, 2025
Heijplaat, gelegen aan de zuidkant van de Nieuwe Maas in Rotterdam, is een bijzondere plek die een unieke combinatie biedt van industriële geschiedenis, dorps charme en moderne ontwikkelingen. Oorspronkelijk gebouwd in 1914 voor de arbeiders van de Rotterdamsche Droogdok Maatschappij (RDM), is Heijplaat het enige echte havendorp in Rotterdam. Het gebied kent een rijke geschiedenis, van bloeiende scheepsbouw tot een periode van verval na de sluiting van de RDM-werf, en is nu in transitie naar een duurzame en innovatieve wijk. Deze ontwikkeling maakt Heijplaat tot een interessante bestemming voor bezoekers die op zoek zijn naar een authentieke en verrassende ervaring.
De Geschiedenis van Heijplaat
De geschiedenis van Heijplaat is nauw verbonden met de RDM. Het dorp ontstond als een tuindorp voor de werknemers van de scheepswerf, een plek waar zij met hun families konden wonen en werken. De RDM was een belangrijke speler in de Rotterdamse haven en bouwde onder andere schepen, waaronder onderzeeërs en marinevaartuigen. Gedurende de 20e eeuw kende Heijplaat succes en bloei, maar na de sluiting van de RDM aan het einde van de eeuw, volgde een periode van aftakeling.
In de 21e eeuw is Groot Heijplaat onderdeel geworden van een grootschalige herstructurering van de Rotterdamse Stadshavens. De gemeente Rotterdam, het Havenbedrijf Rotterdam, woningcorporatie Woonbron en Eneco zijn betrokken bij de herontwikkeling van het gebied, met als doel een voorbeeldwijk te creëren op het gebied van fysieke en sociale duurzaamheid. Deze herstructurering heeft geleid tot een complex proces waarbij de bewoners een belangrijke, maar soms ook controversiële rol speelden. Heijplaat en haar inwoners werden een speelbal in de ambities van verschillende stakeholders.
De RDM Campus: Van Scheepsbouw naar Innovatie
Een van de belangrijkste bezienswaardigheden in Heijplaat is het RDM-terrein, dat nu bekend staat als de RDM Campus. Dit voormalige scheepswerfterrein is getransformeerd tot een bruisend innovatiecentrum waar studenten, onderzoekers en bedrijven samenwerken aan technologie van de toekomst. De oude loodsen, waaronder de indrukwekkende Onderzeebootloods, zijn bewaard gebleven en vormen een unieke omgeving voor deze activiteiten.
De Onderzeebootloods is een kolossale ruimte waar verleden en toekomst samenkomen. Het is een plek die aanzet tot reflectie op thema’s als transformatie, groei en herbestemming. De RDM Campus is een voorbeeld van hoe een industrieel erfgoed een nieuwe functie kan krijgen en een bijdrage kan leveren aan de economische en sociale ontwikkeling van een gebied.
Gemeenschap en Identiteit: De Voetbalvereniging
De voetbalvereniging van Heijplaat speelt een belangrijke rol in de gemeenschap en de identiteit van het dorp. Vroeger was het veld het sociale hart van Heijplaat, waar families samenkwamen, kinderen speelden en volwassenen elkaar ontmoetten. Het veld symboliseert verbondenheid, gemeenschap en ontspanning. Hoewel de tijden zijn veranderd, blijft de voetbalvereniging een belangrijke ontmoetingsplek voor de inwoners van Heijplaat.
Plekken voor Reflectie en Herinnering
Heijplaat biedt verschillende plekken die uitnodigen tot reflectie en herinnering. Het Rondplein, vroeger het bruisende hart van het dorp waar markten en dorpsfeesten plaatsvonden, is nu een plek van rust en symboliek. De cirkelvorm van het plein staat symbool voor het leven, cycli en samenkomst.
De drie kerken in Heijplaat herinneren aan de religieuze wortels van de gemeenschap, maar vormen ook plekken van stilte, reflectie en betekenis. Het Alcorplein, met de winkels van vroeger, roept herinneringen op aan een bruisend dorpsleven en contact dichtbij huis.
Wandelen en Rondleidingen door Heijplaat
Er zijn verschillende mogelijkheden om Heijplaat te verkennen, waaronder wandelingen en rondleidingen. Deze programma’s zijn geschikt voor zowel zakelijke als particuliere uitstapjes, en worden indien gewenst ook in het Engels aangeboden. De sfeer is informeel en ontspannen, en de gidsen zijn echte Rotterdammers met een typische nuchterheid en droge humor.
Een rondleiding door Heijplaat omvat doorgaans een bezoek aan het dorp, de RDM en de Quarantaine Inrichting. Er worden ook uitgebreide presentaties en lezingen met beeldmateriaal aangeboden. Daarnaast zijn er mogelijkheden voor zwerftochten door het gebied Groot Heijplaat, eventueel in combinatie met lunch, diner of een picknick.
De kosten voor een gids voor een groep tot 20 personen bedragen 75 euro per uur.
Andere Mogelijkheden voor Uitstapjes
Naast de rondleidingen en wandelingen door Heijplaat zijn er nog andere mogelijkheden voor uitstapjes in de omgeving. Zo kan men een zwerftocht maken door en langs de kades van de Rotterdamse havens, of een zwerftocht van de Brienenoordbrug tot aan Maasvlakte 2.
Een andere optie is een stadswandeling vanuit Hotel New York over de Wilhelminapier, Katendrecht en langs de Rijn- en Maashaven. Dit gebied is volop in beweging en biedt veel interessante verhalen. Een picknick op een verrassende plek in de haven, eventueel gekoppeld aan een speurtocht met de auto, is ook mogelijk.
Heijplaat als Spiegel van de Haven
Heijplaat is meer dan alleen een dorp of een industrieel gebied. Het is een spiegel van de Rotterdamse haven, een plek waar de geschiedenis, de economie en de sociale dynamiek samenkomen. De havenbedrijven in Heijplaat symboliseren beweging, werk en toekomst. Het gebied is een voorbeeld van hoe een voormalig industrieel gebied kan worden getransformeerd tot een duurzame en innovatieve wijk, met behoud van de unieke identiteit en het dorps karakter.
Praktische Informatie
Heijplaat is gemakkelijk bereikbaar met het openbaar vervoer. Het dorp heeft een eigen bushalte en ligt in de buurt van verschillende metrohaltes. Met de auto is Heijplaat bereikbaar via de A15 en de A20. Er is beperkte parkeergelegenheid in het dorp.
Voor meer informatie over Heijplaat en de mogelijkheden voor een bezoek, kan men terecht bij de Stichting uwrotterdamgids.nl en Archief Historisch Heijplaat.
Conclusie
Heijplaat is een unieke bestemming in Rotterdam die een interessante combinatie biedt van industriële geschiedenis, dorps charme en moderne ontwikkelingen. Het gebied is een voorbeeld van hoe een voormalig industrieel gebied kan worden getransformeerd tot een duurzame en innovatieve wijk, met behoud van de unieke identiteit en het dorps karakter. Of men nu geïnteresseerd is in geschiedenis, architectuur, natuur of gemeenschap, Heijplaat heeft voor ieder wat wils. Het is een plek die uitnodigt tot reflectie, ontdekking en inspiratie.