Groningen en Omstreken: Een Ontdekkingsreis door Stad en Landschap
september 2, 2025
Gelderland, een provincie in het oosten van Nederland, biedt een diversiteit aan bezienswaardigheden en activiteiten. Van historische steden en imposante kastelen tot uitgestrekte natuurgebieden en verrassende musea, Gelderland heeft voor elk wat wils. Deze provincie, rijk aan historie en cultuur, is een aantrekkelijke bestemming voor zowel binnenlandse als internationale toeristen. Dit artikel geeft een overzicht van enkele van de meest interessante plekken en activiteiten die Gelderland te bieden heeft, gebaseerd op beschikbare informatie.
Historische Steden en Vestingen
Gelderland herbergt een aantal steden met een rijke geschiedenis. Arnhem, de grootste stad van de provincie, was al in de 14e eeuw een welvarende stad en heeft nog steeds veel overblijfselen uit die tijd. De Eusebiuskerk, of Grote Kerk, is een opvallende bezienswaardigheid. De toren, met een glazen balkon op 60 meter hoogte, biedt een panoramisch uitzicht over de stad. Ook het Sint Petersgasthuis, het oudste nog bestaande huis van Arnhem, is een bezoek waard.
Zutphen, gelegen in de Achterhoek, is een Hanzestad met een historisch centrum. De ligging aan de rivier de Vecht heeft bijgedragen aan de welvaart van de stad in vroegere tijden. Diverse historische gebouwen getuigen van deze rijke geschiedenis.
Nijmegen, de oudste stad van Nederland, biedt ook tal van historische bezienswaardigheden, waaronder de Stevenskerk, het Kronenburgerpark, het Stadhuis, de St. Nicolaaskapel en de Marienburgkapel. Musea zoals het MuZIEum, Afrika Museum, Huis van de Nijmeegse Geschiedenis en het Infocentrum WO2 Nijmegen zijn eveneens interessante bestemmingen.
Kastelen en Forten
Gelderland staat bekend om zijn kastelen en forten, die een belangrijke rol hebben gespeeld in de Nederlandse geschiedenis. Slot Loevestein, gelegen in het zuidwestelijke puntje van de provincie, is bekend van het verhaal over Hugo de Groot die via een boekenkist ontsnapte. Het slot is goed bewaard gebleven en kan van binnen en buiten worden bezichtigd. Interactieve exposities vertellen de geschiedenis van het slot, dat begon als kasteel, later een gevangenis werd en uiteindelijk onderdeel van de Hollandse Waterlinie.
Fort Pannerden, in het oosten van de provincie, is een groot fort dat onderdeel uitmaakt van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Het fort, gebouwd voor de Eerste Wereldoorlog, is nu een museum waar diverse activiteiten worden georganiseerd.
In de buurt van Nijmegen bevindt zich Kasteel Doornenburg, een andere historische vesting die een bezoek waard is.
Natuur en Recreatie
Gelderland biedt diverse mogelijkheden voor natuurliefhebbers en recreatiezoekers. De Gelderse Poort, een gebied langs de rivieren en oude dijken, is ideaal om te wandelen en fietsen. In de Ooijpolder, Millingerwaard en Stadswaard lopen wilde paarden, galloway runderen, ganzen en bevers rond. De Millingerwaard herbergt een drijvende vogelkijkhut. De Duivelsberg biedt een goed uitzicht over de omgeving.
De omgeving van de rivieren werd al sinds de Romeinse tijd gebruikt voor het winnen van rivierklei. Dit gebeurt nog steeds.
De Veluwe, een groot natuurgebied in Gelderland, is bekend om zijn heidevelden. In de bloeitijd van de heide is het een populaire bestemming voor wandelaars.
Gezinspark ’t Smallert biedt activiteiten voor alle leeftijden, van een visvijver en speeltuin tot een kaarsenmakerij en restaurant. Gevangen forellen kunnen worden meegenomen of ter plekke gerookt.
Musea en Culturele Bezienswaardigheden
Naast historische steden en natuurgebieden, beschikt Gelderland over een aantal interessante musea. In Groesbeek bevindt zich het Bevrijdingsmuseum, dat een gedetailleerd beeld geeft van operatie Market Garden en operatie Veritable, die leidden tot de bevrijding van Nederland.
In Wageningen, waar de Duitse bezetters capituleerden in hotel De Wereld, kan men meer leren over de Tweede Wereldoorlog.
Het GeoFort, nabij Asperen, is een kindermuseum over de toekomst van de aarde, dat onderdeel uitmaakte van de Nieuwe Hollandse Waterlinie.
Het Nationaal Autominiatuur Museum Minidome in Asperen herbergt een grote verzameling miniatuurautootjes uit de hele wereld.
Vakantieparken en Accommodaties
Gelderland biedt een breed scala aan accommodaties, van vakantieparken en campings tot hotels en Bed & Breakfasts. In de natuurgebieden zijn diverse vakantieparken te vinden, vaak midden in de natuur. Campings zijn er in overvloed. Voor wie de voorkeur geeft aan een hotel, is er keuze in alle budgetcategorieën. Ook zijn er tal van kleinschalige B&B’s, vaak gevestigd in monumentale boerderijen of kastelen. Het is aan te raden om in het hoogseizoen op tijd te reserveren, aangezien Gelderland, en met name de Veluwe, populair is.
Praktische Tips
Het is raadzaam om in Gelderland te fietsen door het kleinste kerkdorp van Nederland, Persingen, en het Boerenlandpad te volgen door de Poort van Persingen.
Burgers’ Zoo, direct naast Arnhem, is een prachtige dierentuin met dieren uit verschillende delen van de wereld. Bezoekers kunnen duiken met haaien, op avontuur in de overdekte jungle en gieren bewonderen in de woestijn. Er is ook een speeltuin, speurtocht en rondleidingen voor kinderen.
De Eusebius in Arnhem is een aanrader, met een glazen balkon op 60 meter hoogte dat een prachtig uitzicht over de stad biedt.
| Bezienswaardigheid | Plaats | Type |
|---|---|---|
| Slot Loevestein | Loevestein | Kasteel |
| Fort Pannerden | Pannerden | Fort |
| Eusebiuskerk | Arnhem | Kerk |
| Burgers’ Zoo | Arnhem | Dierentuin |
| Bevrijdingsmuseum | Groesbeek | Museum |
| GeoFort | Asperen | Museum |
| Minidome | Asperen | Museum |
Conclusie
Gelderland is een veelzijdige provincie met een rijke historie, prachtige natuur en diverse recreatiemogelijkheden. De historische steden, imposante kastelen en forten, uitgestrekte natuurgebieden en interessante musea maken Gelderland tot een aantrekkelijke bestemming voor een dagje uit of een langere vakantie. De provincie biedt voor elk wat wils en is zeker de moeite waard om te ontdekken.