Dommelen: Een Reis Door Geschiedenis en Natuur in het Brabantse Land
september 1, 2025
De Oranjes, een familie die al meer dan vier eeuwen een onlosmakelijk deel uitmaakt van de Nederlandse geschiedenis en identiteit. Van de strijd voor onafhankelijkheid tot de moderne constitutionele monarchie, hun verhaal is verweven met dat van Nederland. Dit artikel biedt een overzicht van locaties en bezienswaardigheden die een belangrijke rol hebben gespeeld in het leven van de Oranjes, en die reizigers de mogelijkheid bieden om in hun voetsporen te treden. De informatie is gebaseerd op beschikbare bronnen en biedt een gedetailleerd beeld van de historische en culturele betekenis van deze plaatsen.
Den Haag, de politieke en administratieve hoofdstad van Nederland, is al eeuwenlang verbonden met de Oranjes. De stad herbergt tal van pleinen en monumenten die herinneren aan de koninklijke familie. Een begeleide stadswandeling van Gilde Den Haag is een uitstekende manier om de stad te verkennen en de locaties te ontdekken die een rol hebben gespeeld in de totstandkoming van het koninkrijk, zoals Paleis Noordeinde en het standbeeld van Willem van Oranje. Een verrassende stop tijdens deze wandeling is Hotel des Indes, oorspronkelijk gebouwd in 1858 voor een persoonlijke adviseur van koning Willem III. Het hotel, dat later werd omgetoverd tot een luxe verblijf, heeft door de jaren heen vele wereldleiders en diplomaten gehuisvest, en Willem III ontving er graag zijn minnaressen. Naast de rijke historie biedt het hotel ook de mogelijkheid om van een vorstelijke high tea te genieten.
Paleis Het Loo in Apeldoorn biedt een fascinerende reis door de tijd en de geschiedenis van het Huis Oranje-Nassau. De vaste tentoonstelling toont het ontstaan van Nederland en de rol die de Oranjes daarin speelden, van Willem I tot Koningin Amalia. Bezoekers kunnen via objecten, beelden en animaties de geschiedenis van de familie ontdekken, verdeeld over zes periodes. Het paleis biedt een unieke kijk op het leven van de Oranjes, niet alleen door de vertoonde schilderijen en meubels, maar ook door de alledaagse voorwerpen van het personeel, zoals bierpullen en een bellenbord (communicatiesysteem). Voor kinderen van 3 tot 12 jaar is er het Juniorpaleis, een interactieve ruimte waar ze opdrachten kunnen uitvoeren en een onvergetelijk feest kunnen organiseren, deels met authentieke objecten en deels in een digitale wereld. Naast de vaste collectie zijn er regelmatig wisselende tentoonstellingen met nieuwe perspectieven op het verleden en heden. Op het stallenplein bevinden zich de stallen en koetshuizen, waar de collectie ruituigen en auto's te bewonderen is, en de Prins Hendrik garage, die nu dienst doet als restaurant met terras.
Delft is nauw verbonden met de Oranjes, met name door de rol van Willem van Oranje in de Nederlandse geschiedenis. In 1572 kwam Willem van Oranje naar Delft om de opstand tegen de Spanjaarden te leiden, en hij versloeg hen uiteindelijk. Hierdoor werd hij de oprichter van Nederland als parlementaire eenheidsstaat, met principes als godsdienstvrijheid en vrije meningsuiting. De relatie tussen Delft en het Koninklijk Huis is nog steeds springlevend. Een bezoek aan het Museum Prinsenhof Delft is een must, aangezien dit de plek is waar Willem van Oranje in 1584 werd vermoord. Het museum biedt een indrukwekkend overzicht van de gebeurtenissen rondom de moord en de Tachtigjarige Oorlog.
Koningsdag is een nationale feestdag die de koninklijke familie in het zonnetje zet. Wanneer Koningsdag niet in Den Haag wordt gevierd, verblijft de familie vaak de nacht ervoor in de stad waar de festiviteiten plaatsvinden. In 2024 overnachtten Koning Willem-Alexander en zijn familie bijvoorbeeld in het Van der Valk Hotel in Emmen, en in 2022 in Maastricht. Het is aannemelijk dat de Oranjes ook in de toekomst voor deze hotelketen zullen kiezen. Wanneer de koninklijke familie de Nederlandse Antillen bezoekt, is het Avila Beach Hotel op Curaçao een favoriete verblijfplaats, met name voor Prinses Beatrix, die er in de jaren ’90 een eigen vleugel had.
De Oranjes hebben door de eeuwen heen een beeldbepalende rol gespeeld in Nederland. De liefde voor de familie was niet altijd vanzelfsprekend, en ze werden zowel bewonderd als bekritiseerd. Verschillende objecten in de collectie van het Rijksmuseum illustreren deze complexe relatie. Willem van Oranje wordt beschouwd als de ‘vader des vaderlands’ en kreeg een eervolle laatste rustplaats in de Nieuwe Kerk te Delft. Prins Maurits oogstte bewondering als veldheer en militair strateeg, zoals te zien is op het schilderij van de Slag bij Nieuwpoort. Frederik Hendrik straalde een ongekende allure uit, getuige zijn wapenrok die in zijn rouwstoet werd meegedragen. Na de dood van Frederik Hendrik werd de Oranjedynastie bedreigd, maar zijn weduwe Amalia van Solms liet een kabinet versieren met oranjeboompjes en engeltjes met sinaasappels, waarmee ze de boodschap wilde overbrengen: "Oranje zal overwinnen".
Voor een interactieve manier om de Oranjegeschiedenis te beleven, zijn er podwalks beschikbaar via de app Het verhaal van Nederland - Oranje Nassau. Deze GPS-gestuurde wandelingen nemen je mee naar locaties waar de Oranjegeschiedenis tot leven komt, zoals het pittoreske stadje Buren, het historische centrum van Leeuwarden, en langs de forten van Den Helder. De podwalk in Den Haag leidt je langs belangrijke plekken en vertelt verhalen over het leven van de Oranjes. De wandeling is 7,3 kilometer lang en start en eindigt bij het Malieveld.
De keuze van de Oranjes voor bepaalde hotels en verblijfplaatsen is vaak onderwerp van discussie. Zo brachten Koning Willem-Alexander en Koningin Máxima acht weken door in Griekenland, wat vragen opriep over de kosten en de keuze voor een buitenlands oord in plaats van een Nederlandse bestemming, zoals Terschelling. De koning pendelde regelmatig tussen Griekenland en Nederland voor officiële verplichtingen, wat de kosten verder opdreef. De Spaanse, Zweedse en Britse royals kiezen er doorgaans voor om hun vakanties in hun eigen land door te brengen, terwijl de Oranjes vaak de voorkeur geven aan luxueuze bestemmingen in het buitenland.
| Locatie | Stad | Beschrijving