De Gekste Plek van Nederland: Een Reisgids met Unieke Interieur- en Ruimtelijke Inspiratie
juli 8, 2025
In het kader van het Europees onderzoek naar drugsgebruik in rioolwater, dat wordt uitgevoerd door het Europees Waarnemingscentrum voor Drugs en Drugsverslaving (EMCDDA), zijn in 2024 in meerdere Europese steden, waaronder vijf in Nederland, cijfers bekendgemaakt over het gebruik van verschillende drugs. Deze gegevens geven een objectief beeld van het totale gebruik van drugs in bepaalde steden, met name in relatie tot het aantal inwoners. Het onderzoek is uitgevoerd in 128 Europese steden, waaronder Amsterdam, Rotterdam, Utrecht, Eindhoven en Groningen. De resultaten tonen aan dat het gebruik van bepaalde drugs, zoals MDMA, cocaïne en cannabis, in veel steden aanzienlijk is toegenomen, terwijl andere drugs, zoals methamfetamine, minder voorkomen. Deelname aan het onderzoek is echter afhankelijk van het initiatief van de gemeenten en de toestemming van het wateronderzoeksinstituut KWR. Hieronder wordt een overzicht gegeven van de meest gebruikte drugs in Nederlandse steden in 2024.
Een van de duidelijkste trends in 2024 is de stijging van het gebruik van MDMA, ook wel bekend als XTC. Volgens de gegevens uit het onderzoek staat Amsterdam in Europa op de eerste plaats wat betreft de gemeten loads voor MDMA. De concentratie in het rioolwater is twee keer zo hoog als in de nummers twee en drie (Antwerpen en Rotterdam). Daarnaast zijn ook Utrecht en Groningen in de top-5 van Europa wat betreft het gebruik van MDMA. De stijging van het gebruik van MDMA is vooral op te vatten als recreatief gebruik, aangezien de concentraties het hoogst zijn in het weekend. Dit suggereert dat het middel vooral in het uitgaansleven wordt gebruikt, wat ook in veel Europese steden het geval is.
De cocaïneconsumptie blijft in veel Europese steden stijgen, maar in Nederland blijft de situatie relatief stabiel. In de meeste steden in Europa is het gebruik van cocaïne toegenomen ten opzichte van het jaar ervoor. In Nederland is de situatie echter stabiel gebleven, hoewel de gemeten loads voor cocaïne in veel steden in Europa enigszins zijn toegenomen. Amsterdam staat dit jaar wederom op de derde plaats in Europa, naast Antwerpen en Londen. De relatief hoge loads voor cocaïne in de Nederlandse steden komen overeen met de landelijke gegevens uit bevolkingsonderzoeken: Nederland staat daarbij in de EU op de tweede plaats qua percentage gebruikers onder jongvolwassenen. Ook in steden in België en Spanje zijn hoge loads voor cocaïne gevonden. In Antwerpen zijn dit jaar wederom de hoogste loads gevonden. Meer dan driekwart van de deelnemende steden laat een toename in cocaïne loads zien in het weekend, wat wijst op recreatief gebruik.
Cannabisgebruik is in veel Europese steden toegenomen, maar in Nederland is het beeld gemengd. In veel Europese steden is het gebruik van cannabis toegenomen, maar in Nederland zijn er ook steden waar het gebruik is gedaald. In 2024 is er echter weer een stijging te zien in Amsterdam, in vergelijking met het jaar ervoor. Amsterdam staat op de eerste plaats in Europa met betrekking tot het gebruik van cannabis, gevolgd door Groningen en Utrecht. In veel Europese steden is het gebruik van cannabis het hoogst in het weekend, wat opnieuw wijst op recreatief gebruik. Daarnaast zijn er ook steden in Europa waar het gebruik van cannabis is gedaald, zoals in Utrecht en Rotterdam. De stijging van het gebruik van cannabis in Amsterdam en Groningen is vooral te wijten aan het uitgaansleven en de aanwezigheid van jongvolwassenen in deze steden.
Ketamine wordt in veel Europese steden gebruikt, maar in Nederland is de situatie duidelijk. In 2024 staat Amsterdam op de eerste plaats in Europa wat betreft het gebruik van ketamine, gevolgd door Eindhoven. De concentratie van ketamine in het rioolwater is in veel Europese steden toegenomen, maar in Nederland is het gebruik van ketamine vooral in de grote steden aan te treffen. De stijging van het gebruik van ketamine is vooral te wijten aan het uitgaansleven en de aanwezigheid van jongvolwassenen in deze steden. In Eindhoven is er echter sprake van een lozing, wat betekent dat de gegevens onvolledig zijn. Dit kan worden toegeschreven aan het feit dat er sprake is van drugsdumpingen, waarbij concentraties van ketamine niet alleen afkomstig zijn van gebruikers, maar ook van afval.
Het gebruik van amfetamine is in veel Europese staden toegenomen, maar in Nederland blijft de situatie stabiel. In 2024 is er een lichte toename te zien in Amsterdam en Utrecht, terwijl Eindhoven weer gegevens beschikbaar heeft. In Europa is het gebruik van amfetamine het hoogst in steden in België, Nederland, Duitsland, Zweden en Noorwegen. In de deelnemende steden in Zuid-Europa werden over het algemeen veel lagere loads gevonden in vergelijking tot meer noordelijke delen van Europa. Methamfetamine is de enige van de zes onderzochte drugs waarbij Nederland niet tot de kopgroep van gebruikers behoort. In 2024 is er echter ook sprake van een opmars van methamfetamine in steden in België, Nederland, Kroatië, Spanje, het oosten van Duitsland en Turkije. In Amsterdam is wederom een toename te zien in de gevonden loads, maar daarmee staat deze stad nog niet in de top 10. In Eindhoven is er echter sprake van een lozing, dus er zijn geen gegevens over het gebruik van methamfetamine in deze stad.
Het onderzoek naar het gebruik van drugs in rioolwater toont aan dat de Nederlandse steden in 2024 vooral met betrekking tot het gebruik van MDMA, cocaïne, cannabis en ketamine in de Europese top terechtkomen. Amsterdam is de stad met de hoogste concentraties van MDMA en cannabis, terwijl Eindhoven en Groningen ook in de top terechtkomen. Het gebruik van cocaïne blijft stabiel, terwijl het gebruik van amfetamine en methamfetamine in bepaalde steden is toegenomen. De gegevens tonen een duidelijke trend aan van recreatief gebruik, vooral in het weekend, wat wijst op een toenemende populariteit van deze middelen in het uitgaansleven. Deze informatie kan helpen bij het opstellen van effectieve maatregelen om het gebruik van drugs te beperken en de veiligheid in steden te verbeteren.