Bezienswaardigheden en activiteiten in Calahonda, Spanje
augustus 31, 2025
Boekhoute is een dorp in het Meetjesland dat zijn wortels diep heeft begraven in de visserijgeschiedenis van Zeeuws-Vlaanderen. Hoewel de traditionele havenfunctie van het dorp eindigde in 1952, blijft Boekhoute een toevluchtsoord voor historische en culturele toeristen. Het dorp biedt bezoekers een unieke kans om de verhalen van vissers, spionnen en lokale heldinnen te ontdekken, evenals het erfgoed dat nog steeds zichtbaar is in het landschap en de monumenten. In dit artikel geven we een overzicht van de belangrijkste bezienswaardigheden in Boekhoute, met nadruk op geschiedenis, erfgoed en culturele activiteiten.
Bezoekerscentrum Boekhoute
Het Bezoekerscentrum Boekhoute is een centrale plek voor toeristen die willen leren over het verleden van het dorp. Het centrum is officieel een infopunt van Toerisme Meetjesland en biedt informatie over wandel- en fietsroutes, accommodaties en andere toeristische tips.
Een van de hoogtepunttentoonstellingen is ‘Grote Vrouwen en de Groote Oorlog’. Deze tentoonstelling op de zolder van het centrum vertelt het verhaal van Boekhoute tijdens de Eerste Wereldoorlog. Door zijn ligging dicht bij de Nederlandse grens was het dorp een belangrijk smokkel- en verzetsgebied. Vijf vrouwen nemen bezoekers mee op hun levenspad als spionne, vissersvrouw, verpleegster en soepbedeelster. Ze delen hun ervaringen over overleving en de impact van de Duitse bezetting op hun dagelijks leven. Het centrum benadrukt zo de rol die vrouwen speelden in de oorlogsgeschiedenis van het dorp.
Ook voor jonge bezoekers is er een interactieve activiteit: het smokkelspel. Kinderen maken een geheime boodschap en proberen deze over de grens te smokkelen, terwijl ze op hun hoede moeten zijn voor de Duitse bezetter. Het spel is een educatieve manier om kinderen te betrekken bij de lokale geschiedenis en biedt scholen ook tal van leeruitkomsten.
Daarnaast is er een tentoonstelling over ‘Vissers in Nood’, waarin fragmenten van een neergestort Duits vliegtuig en verhalen uit het vissersleven tijdens de wereldoorlogen worden gepresenteerd. De tentoonstelling benadrukt de strijd van de vissers en de gemeenschap om hun haven, zee en vaderland te behouden.
De 19e-eeuwse neobyzantijnse kerk
De kerk van Boekhoute, met wortels in de 14e eeuw, is een historisch monument dat sindsdien is herbestemd tot een cultuurhuis. Deze neobyzantijnse kerk is een belangrijk erfgoedobject en biedt bezoekers de gelegenheid om deel te nemen aan rondleidingen of tentoonstellingen. Het centrum organiseert ook wandelingen, zoals de ‘Visser, pastoor en kasteelheer’, waarbij bezoekers meer leren over de rijke geschiedenis van Boekhoute.
De kerk is dagelijks open van 9.00 uur tot 17.00 uur. Het is een rustige plek waar bezoekers kunnen genieten van de architektuur en de historie van het dorp. Binnen de kerk zijn er ook brokstukken van een neergestort Duits vliegtuig tentoon gesteld, een herinnering aan de invloed van de wereldoorlogen op het dorp.
Kasteel Ter Leyen
Het kasteel Ter Leyen is een historisch monument dat zich in de buurt van de kerk bevindt. Het kasteel is reeds in 1410 genoemd als een herenhoeve en kreeg in 1580 de naam ‘kasteelhof’. In 1774 werd het openbaar verkocht voor ruim 530 pond, en in 1933 werd het gerestaureerd door de Gentse architect Valentin Vaerwijck. Sinds 1977 is het kasteel en zijn omgeving geklasseerd als monument.
Het kasteel is voorzien van twee hoektorens en flankeertorentjes. Het linksdeel fungeerde vroeger als gemeentehuis en het rechterdeel als onderwijzerswoning. Boven de linkse dubbele deur staat een arduin plaat met het opschrift ‘stadhuis’ en het wapen van het Ambacht Boekhoute. Het herinnert aan de vroegere stedelijke rechten van het dorp.
Vissersschip BOU-8
Een ander belangrijk monument in Boekhoute is het vissersschip BOU-8, gelegen op het voormalige kerkhof. Het schip is een lemmerhengst en symboliseert het vissersverleden van het dorp. Samen met het Visserijmuseum vormt het BOU-8 een van de belangrijkste toeristische attracties in Boekhoute.
Het schip herinnert aan de traditie van visserij die eeuwenlang centraal stond in het leven van de inwoners van Boekhoute. Tot 2018 was visserij nog actief in het dorp, maar sindsdien is het eind van deze traditie ingeluid. Toch blijft het erfgoed van de visserslevenswereld een belangrijk onderdeel van het lokale toerisme. Het schip en het museum samen geven een levendig beeld van de eeuwenoude visserijcultuur in het Meetjesland.
Gîrnaertfeesten (Garnaalfeesten)
De Gîrnaertfeesten, of garnaalfeesten, zijn een jaarlijks hoogtepunt in Boekhoute. Tijdens het derde weekend van september vieren inwoners en bezoekers de rijke visserijgeschiedenis van het dorp. Het feest is een gelegenheid om lokale producten te proeven, zoals mosselen en garnaal, en om de tradities van het dorp te ervaren.
Deze feesten trekken zowel inwoners als toeristen uit het Meetjesland en verder. Het programma omvat markten, muziek, activiteiten voor jong en oud en tentoonstellingen over visserij. Het is een levendige weerspiegeling van de lokale cultuur en een gelegenheid om de geschiedenis en traditie van Boekhoute te ontdekken in een feestelijke sfeer.
Monumenten en wandelingen
Naast de Gîrnaertfeesten zijn er ook verschillende monumenten en wandelingen die bezoekers kunnen verkennen. De resten van de sloep BOU-8, diverse andere monumenten en de voormalige zeedijk aan de Olmendijkweg in Terneuzen zijn ook te zien. Wie de wandelknooppunten volgt, kan zelfs terechtkomen bij deze historische locaties.
Het dorp is ook bekend om zijn bijzondere legende over mosselen. Volgens een oude verhalen danken de mosselen uit Philippine en Boekhoute hun uitzonderlijke kwaliteit aan de unieke omstandigheden toen De Braakman nog een open zeearm was. Tot op vandaag staat Philippine bekend als dé mosselplek op de grens van Nederland en het Meetjesland.
Erfgoed van burgemeester Stockman
Een belangrijke figuur in het behoud van het visserserfgoed van Boekhoute was Edgard Stockman, de laatste burgemeester van het dorp. In de jaren ’70 en ’80 verzamelde hij met toewijding erfstukken van inwoners. Deze collectie vormt nu de basis van het museum in het Bezoekerscentrum. Dankzij zijn werk kan Boekhoute trots zijn op zijn rijke historische collectie.
Historische achtergrond van Boekhoute
Het dorp Boekhoute kende tot 1952 een bloeiende vissershaven. Een belangrijke verandering kwam met de afsluiting van De Braakman door een Nederlandse dijk, bedoeld om het gebied in te polderen. Deze maatregel maakte een einde aan de havenfunctie van Boekhoute, maar had ook een onverwacht voordeel: tijdens de Watersnoodramp van 1953 bleef het Meetjesland, waaronder Boekhoute, gespaard van overstromingen.
Tijdens de jaren die volgden, leefde de gemeenschap vooral van visserij en landbouw. De bijnaam ‘vissers’ kregen de inwoners niet voor niets: in 2018 hing de laatste visser zijn netten aan de haak. Toch blijft de visserijgeschiedenis onlosmakelijk verbonden met het dorp. Het is ook waarom de toeristische attracties in Boekhoute sterk gericht zijn op het visserijverleden.
Bezienswaardigheden in het Meetjesland
Boekhoute maakt deel uit van de gemeente Assenede in de Belgische provincie Oost-Vlaanderen. De gemeente bestaat uit vier deelgemeenten: Assenede zelf, Bassevelde, Boekhoute en Oosteeklo. Elke deelgemeente heeft haar eigen historische en culturele trekken. In het Meetjesland zijn er veel andere bezienswaardigheden, zoals Aalter, Bellem, Landegem en Oosteeklo. Deze dorpjes vormen samen een rijke toeristische regio met een divers landschap en een sterke historische identiteit.
Conclusie
Boekhoute is een dorp met een rijke visserijgeschiedenis en een indrukwekkend erfgoed. Het Bezoekerscentrum biedt bezoekers een overzicht van de lokale geschiedenis, inclusief tentoonstellingen over de Eerste Wereldoorlog en het vissersleven. Monumenten zoals het kasteel Ter Leyen en het vissersschip BOU-8 geven een levendig beeld van het verleden, terwijl de Gîrnaertfeesten een gelegenheid bieden om de lokale cultuur te ervaren in een feestelijke sfeer. Met wandelingen, historische locaties en een sterke visserijtraditie is Boekhoute een waardevolle bestemming voor toeristen die op zoek zijn naar geschiedenis en culturele ervaringen in het Meetjesland.