De mooiste bezienswaardigheden van Berlijn: een overzicht van historie, architectuur en culturele hotspots
augustus 29, 2025
De provincie Groningen biedt meer dan alleen een plat landschap. Van historische vestingstadjes tot stille natuurgebieden, van middeleeuwse kerken tot schilderachtige wierdedorpen – de regio is een schatkamer van culturele schatten, natuurvermaak en onopvallende pareltjes. Van de kust tot het binnenland, van de Waddenzee tot de Wierden, ontdekt de reiziger een diversiteit die verrassend is voor zowel lokale bewoners als buitenlandse bezoekers. Deze gids richt zich op de meest opvallende bezienswaardigheden en verborgen juwelen die de provincie Groningen rijk is, op basis van betrouwbare bronnen uit het domein van toerisme en cultuur.
De historische hartstukken van Groningen
Eén van de meest opvallende attracties in de provincie is de vesting Bourtange, gelegen in het noosten van de provincie. Oorspronkelijk aangelegd in 1742 als verdedigingswerken tegenuitgevoerd door het leger van de Nederlandse Republiek, is Bourtange een levend historisch museum dat de sfeer van een middeleeuwse vesting herleven laat. Het dorp is volledig hersteld in zijn oorspronkelijke vorm, met historische huizen, pleinen en bruggen, en is een voorbeeld van een zogenaamde 'kruisvormige vesting'. Het dorp bevat zelfs zes musea, die elk een deel van de geschiedenis van de vesting en de omgeving toelichten. Een bijzondere attractie is het jaarlijkse evenement 'Slag om Bourtange', waar tijdens een levend toneelstuk de historische gevechten van de 18e eeuw worden nagespeeld met kledij, wapens en volledige vertoning van de slagveldsfeer. Dit evenement trekt jaarlijks duizenden bezoekers uit heel Nederland en is een aanrader voor liefhebbers van geschiedenis en levende geschiedenis.
Bijna even legendarisch is de Martinitoren in het hart van de stad Groningen. Deze toren, die sinds 1450 de hoogste toren van de stad is, is een symbool van de stad. De 97 meter hoge toren heeft een geest van eigen levenskracht, want hij heeft het overleefd op brand, bliksemslag en drempels van instorting. Vanaf de bovenste verdieping, bereikbaar via een trap van 269 treden, biedt de kijker een spectaculair uitzicht over de stad en de omgeving. De toren is niet alleen een bouwwerk van technische vaardigheid, maar ook een levende getuige van de geschiedenis van Groningen – van oorlog tot vrede, van vlammen tot rust. Bezoekers kunnen hier niet alleen het uitzicht genieten, maar ook de geschiedenis voelen in elke steen.
Natuur en landschap: van natuurreservaten tot donkere nachten
Het Nationaal Park Lauwersmeer is een van de meest betoverende natuurgebieden in Nederland. Gelegen op de grens met Friesland, is het gebied ooit de zee geweest – de Lauwerszee – tot deze in 1969 werd afgesloten. Sindsdien is het een levensruimte van uitzonderlijke biodiversiteit. Het park is een paradijs voor vogels en is erkend als donkere nachtzone (Dark Sky Park), een van de laatste plekken in Nederland waar het ’s nachts echt donker is. Dit maakt het ideaal voor sterrenkijker, nachtwandelaars en liefhebbers van natuurgeruis. Tijdens het broedseizoen zijn er meer dan 100 verschillende vogelsoorten te zien, van watervogels tot roofvogels. Het gebied is uitgebreid uitgebreid met paden voor wandelen en fietsen, en de combinatie van weelderig riet, moerassen en wateroppervlakken creëert een sfeer van stilte en rust. Het is bij zonson- of zonsondergang bijzonder sfeervol, en wordt door veel toeristen als onmisbaar ervaren tijdens een bezoek aan de provincie.
Voor liefhebbers van natuurschoon is ook het natuurgebied ‘t Roegwold een aanrader. Gelegen tussen Schildwolde en de oostkust van Noord-Groningen, is dit moerasbos een uniek landschap van water, moerasgrond en oude bomen. Het gebied is met een houten vlonderpad van 750 meter aangelegd, genaamd het Knuppelpad, dat dwars door het moeras loopt. Langs dit pad zijn her en der boomstammen zichtbaar die uit het water oprijzen, als herinneringen aan een tijd waarin dit bos nog geheel overdekt was. Het pad biedt een unieke ervaring: het gevoel van zwieren op het houten pad, het gekraak van de planken onder de voeten en het geknetter van de natuur om je heen. Het gebied is het meest sieraadrijk tijdens zonsopkomst of zonsondergang, wanneer het licht door het riet schijnt en de natuur in goudkleurige tinten is gehuld.
Verborgen pareltjes en cultuur in het platteland
Buiten de bekende toeristische plekken ligt een ander gezicht van Groningen: het landelijke Groningen van de wierden, de landerijen en de historische dorpen. Het wierdedorp Niehove, gelegen nabij de grens van Drenthe, is een van de mooiste dorpen van Nederland – op de plek van de prijswinnende 'Mooist Dorp van Nederland 2019'. Het dorp is beschermde bebouwde kom en heeft een sfeer die bijna ongemoeid is gebleven. De sfeer wordt bepaald door oude houten huizen, oude wegen en het bijna onwezenlijke gevoel van tijdloosheid. In de omgeving ligt ook het naburige Ezinge, een ander wierdedorp met een middeleeuwse kerk uit de 13e eeuw, die gekenmerkt wordt door een losstaande toren. In Ezinge zijn vele archeologische vondsten gedaan, wat het dorp tot een belangrijk onderzoeksgebied maakt. Bezoekers kunnen hier het gevoel krijgen van een tijd waarin mensen al eeuwen lang op de droge wierden leefden, verdedigd tegen overstromingen van de Waddenzee.
Een ander bijzonder plekje is het landgoed Fraeylemaborg in Slochteren, gelegen op de grens van de provincie Drenthe en het noorden van het eiland. Het landgoed is ooit eigendom geweest van de adellijke familie Fraeylem. Vandaag de dag is het grotendeels openbaar toegankelijk, en worden zowel de borg als het koetshuis voor bezoekers geopend. De ingang is aangekomen via een eeuwenoude oprijlaan, die de sfeer van vorstelijk leven herinnert. De binnenhuisarchitectuur is in 19e-eeuwse stijl ingericht, wat een bijzondere sfeer geeft. De plek wordt ook vaak gebruikt voor bruiloften en evenementen. Voor liefhebbers van geschiedenis en architectuur is dit een onmisbare bezoeking.
Voor de liefhebber van landelijk leven is ook het landgoed Verhildersum in Leens een aanrader. Gelegen in de nabuurschap van Ezinge, is het een sieraad van de provincie Groningen. Vanaf de ingang rijdt men langs een lange, sierlijke oprijlaan naar de borg, die ooit behoorde tot de adel. Vandaag de dag is het gebouw geheel hersteld en kan men het te zien krijgen via een bezoek. Het landgoed herbergt ook tuinen en een omgeving die geschikt is voor een rustige wandeling of een koffietje in de zomerzon.
Het leven in de stad: Groningen als cultuurhoofdstad
Hoewel de stad Groningen vaak wordt gezien als een stad van de jonge generatie, heeft het ook een diep historisch fundament. De stad is een centrale plek voor cultuur, ontspanning en ontdekking. In Midden-Groningen, het groenblauwe hart van de provincie, liggen vele natuurlijke elementen naast stadsleven. Waterplassen, moerassen, dorpsbossen en rietvlaktes zijn dichtbij, maar toch lijkt de stad een wereld voor zich uit te maken. Bezoekers kunnen hier varen, fietsen of wandelen, zonder dat ze het stadsleven hoeven te verlaten. De stad barst van de onontdekte pareltjes: van kleine winkeltjes tot kwaliteitsrestaurants in de achterbuurten.
De stad is ook rijk aan architectuur uit de jaren 1900. Naast de beroemde Martinitoren bevinden zich talloze panden in de zogeheten ‘Amsterdamse Stijl’, een stijl die in Nederland vooral in de jaren twintig en dertig van de 20e eeuw was in mode. Na Amsterdam heeft Groningen de tweede grootste concentratie aan gebouwen in deze stijl. De stad biedt dus niet alleen historische bezienswaardigheden, maar ook een unieke architecturale erfenis.
In de buurtschap Winsum is het dorp ‘de Jongens uit de Buurt’ gelegen, dat in 2020 als ‘Mooist Dorp van Nederland’ werd erkend. Het dorp is gekend om zijn schilderachtige gebouwen, de sfeer van rust en de nabijheid van het strand. Een bezoek aan dit dorp is ideaal voor een rustige dagje uit bij de natuur, met een maaltijd in een van de lokale restaurants.
Natuurlijke en culturele combinaties in het oosten
De regio Eemsdelta, gelegen in het oosten van de provincie, is een gebied met een unieke combinatie van natuur en cultuur. Het middeleeuwse dorp Appingedam is hier het middelpunt. Bekend is het om de ‘hangende keukens’ – oude huizen die schuin zijn gebouwd wegens bodemdaling. Dit is een uniek fenomeen dat wordt veroorzaakt door de zware grond. Buiten de stad ligt de Dollard, een deel van het Waddenzeegebied dat tot het UNESCO Werelderfgoed behoort. De regio is daarmee deel van een groot natuur- en cultuurfonds, en biedt ruimte voor wandelen, fietsen en natuurwaarneming.
In de buurt van het eiland Vlieland en de kust ligt ook het Westerkwartier, een gebied dat bekend staat om zijn eeuwenoude landbouwgeschiedenis en zijn historische boerderijen. In de regio Oldambt, gelegen tussen de rivieren de Drentse Aa en de Drentse Heide, was vroeger de productie van graan de bron van welvaart. De oude fabrieken in rood baksteen, gebouwd in de 19e eeuw, zijn nu een beroemdheid. Hoewel de industrie in de loop van de eeuw is afgenomen, is de sfeer van de oude fabrieksstad nog steeds waarneembaar. De regio staat bekend om haar levendige cultuurleven en evenementen, zoals de jaarlijkse Graanfeesten.
De Veenkoloniën, een gebied in het noorden van de provincie, zijn een ander voorbeeld van historisch erfgoed. De koloniën werden in de 19e eeuw aangelegd door armoedige boeren uit Noord-Nederland, die op zoek gingen naar een betere levenswijze in de veenweide. De gebouwen zijn nog steeds zichtbaar langs de kanalen, en vormen een uniek landschap met een bijzondere geschiedenis. De dorpen zijn nog steeds bewoonbaar en hebben een unieke sfeer van rust en samenleving.
Praktische informatie en toegang
Voor bezoekers is het belangrijk om de openingstijden van bepaalde bezienswaardigheden te controleren. Zo is de Martinitoren van Groningen dagelijks geopend, met een toegang via trap, en is de ingangsprijs voor volwassenen circa €10, met korting voor kinderen en studenten. Voor het Nationaal Park Lauwersmeer geldt een dagkaart vanaf €6,50, of een jaarpaspoort voor vaste bezoekers. Het landgoed Fraeylemaborg en het landgoed Verhildersum hebben een toegangsprijs van ongeveer €8 tot €10 per persoon, met een vrijwillige bijdrage voor het onderhoud.
Fietsen is de meest geschikte manier om de regio te verkennen. Het fietspad langs de ‘Wierde’ is een populaire route, die zich uitstrekt over verschillende dorpen, waaronder Niehove, Ezinge en Appingedam. De route is goed aangegeven via de fietsroute-app van de provincie. Voor fietsers is ook de route langs de kust van het Waddenzee-gebied een aanrader, met een uitzicht op de zee en het eiland Vlieland.
Conclusie
De provincie Groningen biedt een unieke combinatie van cultuur, natuur, geschiedenis en ontspanning. Van historische vestingen als Bourtange tot de stille schoonheid van ‘t Roegwold, van de architectuur van de Martinitoren tot de verborgen pareltjes als het landgoed Fraeylemaborg, is de regio een schatkamer van ervaringen. Bezoekers kunnen hier zowel stadsleven beleven als de rust van het platteland vinden. Van het levendige leven in Groningen tot de stilte van de natuur in het Nationaal Park Lauwersmeer – elke reiziger vindt hier iets passends. Of je nu zoekt naar avontuur, rust, cultuur of natuur, de provincie Groningen is een waardevolle bestemming voor elke reisplanner.