Een Stad in Twee delen: Bezienswaardigheden uit de tijd van de DDR in Berlijn
augustus 28, 2025
De provincie Overijssel, gelegen in het oosten van Nederland, biedt een unieke combinatie van historische diepgang, natuurlijke schoonheid en culturele levenskracht. Van de schilderachtige oevers van de Vecht tot het uitgestrekte landschap van het Nationaal Park Weerribben-Wieden, van de middeleeuwse kern van Deventer tot het levendige hart van Zwolle, biedt de regio tal van mogelijkheden voor een innemende vakantie. Deze gids richt zich op de belangrijkste bezienswaardigheden van Overijssel zoals vermeld in betrouwbare bronnen, en biedt een uitgebreide, feitelijke en gerichte handleiding voor de reiziger die de provincie wil ontdekken.
Natuur en landschap: Het hart van het oosten
Overijssel is vooral bekend om zijn uiteenzettende natuur, met een diversiteit die de natuurminnende reiziger direct aanspreekt. Het land is doortrokken van natuurreservaten, meren, bossen en heidevelden die zich uitstrekken van het eiland in de zuidelijke regio tot de bergen in het noorden. Een van de meest opvallende natuurverschijnselen is het Nationaal Park Weerribben-Wieden, gelegen in de noordoostelijke hoek van de provincie. Dit park is niet alleen het grootste veengebied van Noordwest-Europa, maar ook een levend landschap waar water en land elkaar afwisselen. De combinatie van moerasbossen, rietvlaktes, zandvlaktes en vennen biedt een uitgebreid ecologisch systeem dat talloze diersoorten huisvest, met name vele zeldzame vogelsoorten. De natuur is bijzonder geschikt voor wandelen, fietsen en natuurwaarneming, en vooral voor mensen die rust zoeken in een ongerept landschap.
Vele bronnen benadrukken het belang van het park voor activiteiten op het water. Het is mogelijk om met een fluisterboot of kano te varen, waardoor de reiziger de rust van het gebied het beste kan ervaren. Het langzame tempo van varen door het labyrint van waterwegen en rietkragen geeft een diepe verbinding met de natuur. Ook het gebruik van een SUP-bord wordt als een aanrader genoemd, omdat dit een nog betere manier is om het landschap van dichtbij te voelen. De combinatie van natuurlijke schoonheid en het mogelijk zijn om op een duurzame manier in de natuur te verblijven maakt dit park tot een van de absolute hoogtepunten in de provincie.
Naast het Nationaal Park Weerribben-Wieden is ook het Vechtdal een aandachtspunt vanwege zijn natuurlijke schoonheid. Dit dal, gelegen langs de rivier de Vecht, wordt vaak beschreven als het mooiste deel van de provincie. De rivier stroomt door een groen dal, omgeven door heidevelden en schilderachtige dorpjes. De natuur in dit gebied is in het voorjaar en de zomer in volle bloei, wat het landschap tot een sprookjesachtige omgeving maakt. De Vecht is daarnaast een populaire plek voor zwemmen, met bijvoorbeeld de speelvijver De Oldemeijer in de buurt van Ommen. De combinatie van natuurlijke schoonheid, historische steden en toegankelijke recreatiemogelijkheden maakt het Vechtdal tot een topbestemming voor een dagje uit of een weekendje weg.
Een ander belangrijk natuurlijk kenmerk van Overijssel is de Sallandse Heuvelrug, een natuurlijk gebied dat zich uitstrekt in het midden van de provincie. Dit gebied, dat voornamelijk uit zandgronden bestaat, is het geboorteplek van een aantal belangrijke natuurverschijnselen, zoals de zandverstuivingen en de kamduinen in het zuiden van het land. De Beerzebelten, een reeks heuvels in de buurt van het dorp Beerze, zijn hier een voorbeeld. Deze heuvels ontstonden doordat boeren in de loop van de eeuwen probeerden te voorkomen dat het zand van de zee de landbouwgrond zou bederven door bomen te planten. De resultaten zijn nu prachtige natuurkunstwerken die zowel natuurlijk als menselijk geïnspireerd zijn. Deze plekken zijn ideaal voor wandelen, fietsen en het genieten van het landschap vanaf een hoogtepunt.
De natuur in Overijssel is dus niet alleen een achtergrond voor recreatie, maar ook een essentieel onderdeel van het identiteit van de provincie. Van het natuurgebied tot het stadscentrum, van het landschap tot het historische erfgoed, is de natuur het fundament waarop de cultuur en de toerisme-industrie van Overijssel rusten.
Historische steden en monumenten: De erfenis van de Hanzetijd
Overijssel herbergt een rijke geschiedenis, met een sterke band met de Gouden Eeuw van de Hanzesteden. De provincie telde ooit negen Hanzesteden, een aantal van welke tot vandaag hun historische karakter behouden hebben. Deze steden, gelegen langs de IJssel of de voormalige Zuiderzee, zijn van groot historisch belang en vormen de kern van de culturele en toeristische aantrekkingskracht van het oosten van Nederland.
Onder de bekendste Hanzesteden in Overijssel zijn Zwolle, Deventer, Kampen, Hasselt, Elburg, Zutphen, Doesburg, Hattem en Harderwijk. Elk van deze steden heeft een eigen unieke historische sfeer. Zo is Zwolle de hoofdstad van de provincie en een belangrijke Hanzestad, gekend om haar historische binnenstad, het Sassenpoort, en de vele middeleeuwse gebouwen die nog steeds in gebruik zijn. De stad is ook een belangrijke cultuurlocatie, met een levendig centrum, winkels, terrasjes en musea. Het museum De Fundatie, gevestigd in een bijzonder ontwerp, is een van de belangrijkste culturele instellingen in de stad. Het museum bevat een uitgebreide collectie aan kunst en historische voorwerpen, en is een aanrader voor liefhebbers van cultuur en geschiedenis.
Deventer, gelegen aan de oevers van de IJssel, is een van de oudste steden van Nederland. Het heeft een rijke geschiedenis en is gekend om haar middeleeuwse stadsmuur, het Stichts Museum en de oude stadspoort. Het historische centrum is een uitgebreid gebied met smalle straatjes, winkels en eetgelegenheden. De stad is ook een belangrijke plek voor kunst en cultuur, met een actieve scènes die vooral in het voorjaar en de zomer actief zijn.
Kampen, gelegen aan de oever van de IJssel, is een ander voorbeeld van een levendige Hanzestad. Het stadje heeft een uitgebreid historisch erfgoed, met een middeleeuws centrum, een oude stadspoort en een prachtige Sint-Martinuskerk. De stad is ook een populaire bestemming voor toeristen die willen genieten van een rustige plek met historische sfeer.
Naast de grote steden zijn er ook kleinere dorpjes die historisch belangrijk zijn. Zo is Ootmarsum, gelegen in de regio Twente, een eeuwenoud stadje met een levendige cultuur. Het is gekend om zijn kunstenaarsgemeenschap, vele galeries, musea en antiekwinkels. In augustus is het jaarlijkse kunstevenement in Ootmarsum zo actief dat het stadje op een paar dagen in het jaar een soort Montmartre wordt. Dit evenement is een echte attractie voor kunstliefhebbers.
Deze steden zijn niet alleen interessant vanwege hun bouwkunst, maar ook vanwege hun rol in de economische en culturele ontwikkeling van Nederland. Ze zijn vandaag de dag nog steeds levendige plekken waar jong en oud kunnen genieten van een combinatie van geschiedenis, cultuur en stadssfeer.
Culturele attracties en musea: Kunst, cultuur en evenementen
Naast de natuur en de historische steden biedt Overijssel ook een levendige cultuurscene. De provincie is niet alleen de thuisbasis van talloze kunstenaars, maar ook van een aantal unieke musea die een bezoek waard zijn. Een van de meest opvallende culturele attracties is het Nationaal Tinnenfiguren Museum in Ommen. Dit museum is gewijd aan de kunst van het tinnen figuurtje, een vorm van kunst die in Nederland vaak wordt geassocieerd met de 19e eeuw. Het museum bevat een grote collectie aan tinnen figuren, die vaak historische gebeurtenissen uitbeelden, zoals de Slag om Waterloo of optochten. De uitstallingen zijn vaak ingelegd in diorama’s, wat een levendig beeld geeft van de historische scènes. Voor bezoekers die geïnteresseerd zijn in kunst en geschiedenis, is dit een unieke ervaring. Bovendien is het mogelijk om zelf een tinnen figuur te beschilderen, wat een leuke activiteit is voor gezinnen en mensen die creatief willen zijn.
Een andere culturele attractie is de Herman Brood Experience in Zwolle. Deze tentoonstelling is gewijd aan de muzikant Herman Brood, een van de meest invloedrijke kunstenaars uit Nederland. De ervaring is ontworpen als een interactieve tentoonstelling waar bezoekers kunnen genieten van muziek, kunstwerken en persoonlijke herinneringen uit het leven van Brood. De tentoonstelling is opgezet als een kunstmatige omgeving, met een focus op de sfeer van het leven van een van de meest iconische kunstenaars uit de Nederlandse muziekgeschiedenis.
De stad Zwolle is ook een belangrijke cultuurlocatie vanwege het museum De Fundatie, dat zich bevindt in een bijzonder ontworpen gebouw op de Blijmarkt. Dit museum bevat een uitgebreide collectie aan kunst, met nadere focus op de 19e en 20e eeuw. Het museum is een aanrader voor liefhebbers van moderne kunst, schilderkunst en historische voorwerpen. De tentoonstellingen zijn vaak gericht op thema’s zoals kunst in samenhang met maatschappelijke veranderingen.
Naast deze musea zijn er ook talloze festivals en evenementen die het hele jaar door plaatsvinden in de provincie. In het zomerseizoen zijn er vele muziekfestivals, kunstbeurzen en markten. In Ootmarsum vindt elk jaar het kunstevenement plaats, dat het stadje in het teken zet van kunst en cultuur. In het voorjaar en de zomer zijn er ook vele muziek- en kunstfestivals in de steden en dorpen van de provincie.
De cultuur in Overijssel is dus niet beperkt tot musea. Het is een levende, dynamische scène die wordt gevormd door lokale kunstenaars, kunstenaars uit andere delen van Nederland en internationale kunstenaars. Deze combinatie van kunst, cultuur en evenementen zorgt ervoor dat de provincie het hele jaar door een leuzenrijk plezieraanbod biedt.
Toeristische activiteiten en recreatie
Voor de toerist die van natuur, cultuur en geschiedenis houdt, biedt Overijssel talloze mogelijkheden om te ontdekken. Van wandelen en fietsen tot varen op het water en deelname aan evenementen – er is voor elk wat wils. De natuur is toegankelijk via een uitgebreid netwerk aan wandel- en fietspaden, en de meeste natuurgebieden zijn uitgerust met parkeerterreinen, toiletten en informatiepunten.
Een van de meest populaire activiteiten is het varen met een kano of een fluisterboot door het Nationaal Park Weerribben-Wieden. Deze activiteit is ideaal voor mensen die rust willen en de natuur willen ervaren zoals die is bedoeld. Het is ook mogelijk om op een SUP-bord te varen, wat een uitgebreid zicht op het landschap geeft. De combinatie van rust, natuur en beweging maakt dit tot een unieke ervaring.
Andere activiteiten zijn het bezoeken van de attractieparken, zoals Slagharen. Dit park is oorspronkelijk een ponypark, maar is nu voornamelijk gericht op avontuurlijke attracties zoals achtbanen en speeltuinen voor kinderen. Voor gezinnen die op zoek zijn naar een actieve vakantie is dit een populaire keuze.
Ook het wandelen langs de oevers van de Vecht is een aanrader. De natuurlijke schoonheid van dit gebied, met zijn groene dalen, waterwegen en dorpjes, maakt het tot een ideaal doel voor een ontspannen wandeling. In de zomer is het ook mogelijk om te zwemmen in de speelvijver De Oldemeijer, die zich in de buurt van Ommen bevindt.
De provincie heeft ook een uitgebreid netwerk aan vakantieparken, camping en accommodaties. Van een luxe villa tot een eenvoudige bungalow – er is voor elk wat wils. Veel toeristen kiezen ervoor om te verblijven op een vakantiepark, omdat dit een volledig aangepaste ervaring biedt met alle voorzieningen in de directe omgeving.
Samenvattend
Overijssel is een provincie vol met mogelijkheden. Van de natuur tot cultuur, van historische steden tot actieve vakantieopties – er is voor elk wat wils. De combinatie van natuurlijke schoonheid, historisch erfgoed en culturele attracties maakt de provincie tot een unieke bestemming in Nederland. Of je nu zoekt naar rust, avontuur of cultuur – Overijssel biedt het allemaal.