De Top 10 Musea in Berlijn: Een Gids voor de Cultuur- en Geschiedenisliefhebber
augustus 28, 2025
Drenthe, de noordelijkste provincie van Nederland, biedt een unieke combinatie van historisch erfgoed, uitgestreken natuur en levende culturele tradities. Gelegen tussen de uitgestreken heidevelden, de zilvergrijze bossen en de rustige esdorpen, is de provincie een waar ultiem bestemming voor reizigers die op zoek zijn naar authenticiteit, rust en avontuur. Van oude hunebedden tot nationale parken en levende dorpen, Drenthe verenigt het verleden met het hedendaagse leven. Deze reis door de provincie laat zien waarom Drenthe zowel een populaire vakantiebestemming als een waardevol onderdeel van het Nederlandse landschap is. De volgende pagina’s bieden een uitgebreide, geïnspireerde gids op de meest bovenaan staande bezienswaardigheden en aantrekkelijke plekken in Drenthe, zoals opgenomen in de meest betrouwbare bronnen.
De historische hartstukken van Drenthe: van hunebedden tot UNESCO-werelderfgoed
Drenthe staat wereldwijd bekend om haar voorname erfrecht uit de prehistorie. Het grootste deel van het grondgebied is vroeger bedekt geweest met zee, en tijdens de ijstijd werden de huidige vormen van land en heide gevormd. De meest iconische erfrecht van deze periode zijn de hunebedden – rechtopstaande steenstenen die vroeger dienden als grafkamers voor belangrijke personen uit de prehistorie. De hunebedbouwers, die al ruim 5000 jaar geleden leefden, bouwden deze structuren met enorme stenen, vaak met een nauwkeurige oriëntatie op zonsopgang of zonsondergang. Een van de meest opvallende is D27, het grootste hunebed van Nederland, gelegen nabij de plek waar vroeger het dorpje Drouwenerzand lag.
Het Hunebedcentrum in de buurt van Drouwenerzand biedt een diepgaande kijk op deze oude cultuur. Hier wordt de geschiedenis van de hunebedbouwers, hun levenswijze en het doel van de grafmonumenten uitgelegd via tentoonstellingen, reconstucties en interactieve elementen. Bezoekers krijgen inzicht in de levenswijze van de vroege bewoners, van hun voedselproductie tot hun religieuze overtuigingen. De overblijfselen van voedsel, gereedschap en wapens die in de grafheuvels zijn gevonden, versterken het beeld van een complexe samenleving waarin dood en leven nauw met elkaar verbonden waren.
Naast deze voorname archeologische vondsten bevindt zich in Veenhuizen een ander belangrijk historisch erfgoed: het voormalige heropvoedingsgesticht dat nu deel uitmaakt van het UNESCO-werelderfgoed. Oorspronkelijk opgericht als een opvangcentrum voor arme stadsbewoners, was het doel om deze mensen met arbeid tot een betere maatschappelijke positie te leiden. De naam van het dorp, Veenhuizen, is afgeleid van het feit dat hier vroeger veen was gewonnen, en het landgoed zelf is een goed voorbeeld van de streng georganiseerde opvoeding van het 19e en begin 20e e siglo. De gebouwen zijn nog in staat van bewaring, met duidelijke opschriften als ‘Werk en Bid’ of ‘Orde en Tucht’ op de gevels. Het Gevangenismuseum in het voormalige hospitaal van het gesticht vertelt het boeiende en soms trieste verhaal van deze instelling, en is een aanrader voor iedereen die geïnteresseerd is in de sociale geschiedenis van het Nederlandse midden- en noordelijk land.
Een ander belangrijk historisch kenmerk van Drenthe is het Drents Museum in Assen. Opgericht in 1854, begon het museum als een kleine collectie met enkele historische voorwerpen, maar groeide uit tot een van de belangrijkste musea in de regio. Met een collectie van 90.000 voorwerpen biedt het museum inzicht in de materiële cultuur van gewone mensen in Drenthe tussen 1750 en 1950. Daarnaast bevindt zich in het museum ook een uitgebreide collectie kunst uit de periode 1885–1935, grotendeels afkomstig uit nalatenschappen van kunstenaars via de Stichting Schone Kunsten. Het museum is derhalve niet alleen geschiedkundig belangrijk, maar ook cultureel en artistiek van groot belang.
Natuur en landschap: de natuurparken van Drenthe
Drenthe is een natuurrijk gebied, met drie officiële nationale parken en talloze natuurreservaten die elk hun eigen karakter en unieke ecosystemen te bieden hebben. De grootste uitdaging voor bezoekers is de keuze uit de vele prachtige plekken, maar de drie nationale parken vormen de kern van elke reis naar natuur in Drenthe.
Nationaal Park Dwingelderveld is het grootste natte heidegebied van West-Europa en een echte natuurparel. Gelegen tussen de dorpen Dwingeloo en Emmer-Ehmen, is het park een gebied waar natuur en wild leven op hun natuurlijkst zijn. Het park is het thuis van twee schaapskuddes: de Dwingelder schaapskudde en de Ruiner schaapskudde. Deze kudden zijn belangrijk voor het behoud van het landschap, omdat zij het gras en struiken op natuurlijke wijze bijsnijden, wat het groeien van zeldzame planten mogelijk maakt. Bezoekers kunnen kiezen uit uitgebreide wandel- en fietsroutes, of zelfs een ritje te paard maken. De stilte van het bos en het gekoer van de vogels maken het park tot een echte ontspanningsruimte.
Nationaal Park Drentsche Aa is een uniek landschap dat tegelijkertijd cultuur en natuur omvat. Het is een beek- en esdorpenlandschap waar oude boerderijen, landbouwgrond en natuurlijk natuurgebied samenkomen. Het is een van de weinige plekken waar je nog echt het gevoel van een oude Drentse boerderij en een levend dorp kunt ervaren. De beken in dit gebied zijn al duizenden jaren onveranderd, en het landschap is bewaard gebleven zoals het eeuwenlang is geweest. Bezoekers kunnen kiezen voor een gestructureerde wandeling langs paden, of voor een avontuurlijke route door modder en veen. De natuur hier is rijk aan zeldzame planten en dieren, en er zijn ook hunebedden en oude esdorpen te ontdekken.
Nationaal Park Drents-Friese Wold is een ander belangrijk natuurreservaat, gelegen in het zuiden van de provincie. Het park is gekend om zijn uitgestreken heidevelden, bossen en zandmeren. Het gebied is ideaal voor wandelaars, fietsers en natuurliefhebbers. De natuur hier is in grote mate ongerept gebleven, en er zijn weinig verkeerswegen. In het zuiden van het park ligt het Doldersummerveld, dat in de nazomer helemaal paars kleurt door het bloeien van het sommerveld. Andere aantrekkelijke plekken zijn het Mantingerveld en het Sleenerzand, die ideaal zijn voor een rustige wandeling of fietsrit.
Levende dorpen en culturele plekken: Orvelte en de Hondsrug
Geen reis naar Drenthe is compleet zonder een bezoek aan Orvelte, het beroemdste esdorp van de provincie. Hier lijkt de tijd stil te staan. Het dorp, dat officieel een monumentendorp is, is bewaard gebleven in zijn 19e-eeuwse vorm. Bezoekers lopen over keien, langs rietgedekte boerderijen en oude winkels, waar streekproducten worden verkocht. Er zijn nog steeds mensen die hier wonen en werken, wat het dorp tot een levende plek maakt. De sfeer van oude Drentse cultuur is hier authentiek en niet geïnitieerd. Bezoekers kunnen zelfs een overnachting plannen in een van de historische huisjes, zoals het Tolhuisje of op het nabijgelegen Landal Orveltermarke.
Het bezoekerscentrum Bruntingerhof in Orvelte is een goede uitgangspunt voor een ontdekkingstocht door het dorp. Vanuit dit centrum kunnen bezoekers informatie krijgen over wandelroutes, historische feiten en activiteiten in de omgeving. Het dorp is ook een populaire bestemming voor familievakanties, met talloze activiteiten voor kinderen en volwassenen.
De Hondsrug is een andere bijzondere natuurlijke vorming, ontstaan tijdens de ijstijd. Deze zandrug loopt vanaf Groningen tot in het oosten van Drenthe, en vormt een gebied met hoge uitzichten, afwisselende bossen en vele prehistorische grafheuvels. Het gebied is ook een UNESCO-Geopark, wat aantoont dat het een unieke natuur- en cultuurgeschiedenis heeft. In het verleden liepen hier mammoeten rond, en vandaag de dag zijn er nog steeds archeologische vondsten te vinden. De OerToer is een zelfgemaakte wandeltocht die reizigers helpt om thematische routes te kiezen op basis van historische, ecologische of culturele thema’s. Deze tocht is ideaal voor mensen die op zoek zijn naar diepgang in de geschiedenis van het gebied.
In het dorp Exloo, gelegen aan de rand van de Hondsrug, is het mogelijk om direct het bos in te lopen langs oude zandpaden en langs schaapskuddes. De natuur hier is rustgevend en geschikt voor wandelen, fietsen of eenvoudigweg genieten van de natuur. De combinatie van natuur, cultuur en geschiedenis maakt de Hondsrug tot een unieke plek in Drenthe.
Bezienswaardigheden voor het hele gezin: attracties en dierentuinen
Voor gezinnen die op zoek zijn naar actieve vakantieplezier, is Drenthe een uitgelezen bestemming. Twee attracties vormen het hart van het avontuurlijke reisgedrag.
Wildlands Adventure Zoo Emmen is een van de meest populaire attracties ter wereld voor dierenliefhebbers. Gelegen in het oosten van Drenthe, biedt het dierentehuis een wereldreis door drie verschillende ecosystemen: de jungle, de poolgebieden en de savannah. Bezoekers kunnen hier dieren van alle soorten zien, van olifanten tot ijsberen, van slangen tot vogels. Gedurende de dag zijn er verschillende shows en activiteiten gepland, zoals voedingsdemonstraties, dierentuinen en educatieve programma’s. Het dierentehuis is opgezet als een natuurgetrouw landschap, waar dieren in grotere ruimtes leven dan in traditionele dierentuinen. Het is derhalve niet alleen een plezier voor kinderen, maar ook voor volwassenen die geïspireerd worden door de rijkdom van de natuur.
Attractiepark Drouwenerzand ligt in de buurt van het beroemde hunebed D27 en is een andere populaire bestemming voor gezinnen. Het park biedt een combinatie van attracties, attractieparken en recreatiemogelijkheden. Kinderen kunnen spelen op speelveldjes, genieten van attracties zoals een afdakboot of een kermis, en ouders kunnen genieten van een rustige koffie in een van de horecagelegenheden. Het park is uitgebreid en heeft ook ruimte voor kampeersites en vakantiehuizen.
Toeristische informatie en reisadvies voor bezoekers
Voor een soepele reis naar Drenthe is het belangrijk om goed voorbereid te zijn. Gelukkig zijn er in de meeste dorpen en natuurgebieden informatiepunten die bezoekers helpen bij het plannen van hun bezoek. Zo is het bezoekerscentrum in Orvelte, het Bruntingerhof, een uitgelezen plek om kaarten, routevoorstellen en informatie over de omgeving te verkrijgen. Evenzo zijn er in de nationale parken informatiepunten waar bezoekers kunnen informeren over wandelroutes, fietsroutes, veiligheidsmaatregelen en evenementen.
Voor fietsers en wandelaars is het raadzaam om altijd een kaart bij te houden, aangezien sommige paden in de natuur niet duidelijk zijn aangegeven. In het Nationaal Park Drentsche Aa is het mogelijk om zowel via paden als via modderpaden te lopen, afhankelijk van de voorkeur van de bezoeker. De paden zijn vaak niet geplaveid, dus geschikte schoenen zijn essentieel.
Voor bezoekers die willen overnachten, zijn er diverse opties. Zo bieden Vakantiepark Witterzomer en Landal Orveltermarke vakantiewoningen, kampeerplekken en huurwoningen in de buurt van de belangrijkste bezienswaardigheden. Deze parken zijn uitgerust met faciliteiten zoals zwembaden, speelplaatsen en eetgelegenheden, waardoor ze ideaal zijn voor gezinnen.
De cultuur van Drenthe: van eten tot wandelen
Drenthe is ook een provincie met een rijke cultuur, die zich vooral uiteen zet in eten, drank en lokale gewoonten. In de dorpen zoals Orvelte zijn er winkels waar streekproducten worden verkocht, zoals honing, kaas, vleeswaren en gebak. De Drentse streekkeuken is vaak eenvoudig, maar smaakvol, met een sterke focus op lokale productie.
Het wandelen in Drenthe is een onmisbaar onderdeel van het verblijf. De provincie is goed uitgerust met een netwerk van wandel- en fietsroutes. De Hunebed Highway (N34) is een bekende route die vele hunebedden verbinding, en is ideaal voor een dagje fietsen. De route loopt van het zuiden van Drenthe naar het noorden, en biedt vele mogelijkheden om te stoppen bij historische plekken, koffiehuizen en natuurreservaten.
Conclusie
Drenthe is meer dan alleen een provincie met historische bezienswaardigheden. Het is een gebied dat een unieke combinatie biedt van natuur, cultuur en geschiedenis. Van de oude hunebedden in de heidevelden tot de levende dorpen zoals Orvelte, van de rustige natuur in het Nationaal Park Dwingelderveld tot de opwinding van het Wildlands Adventure Zoo Emmen – Drenthe biedt voor elk wat wils. Het is een plek waar het verleden levend is, de natuur ongerept blijft en mensen zich kunnen ontspannen. Voor iedereen die op zoek is naar een diepgaande, authentieke reis naar Nederland, is Drenthe een onmisbare bestemming.