De Hermitage Amsterdam: Kunst, geschiedenis en een unieke belevijsruimte

Amsterdam is wereldwijd erkend als een wereldstad met een rijke cultuur, een levendige stadsgeschiedenis en een uitgebreid aanbod aan bezienswaardigheden. Tussen de klassieke trekplekken zoals het Rijksmuseum, het Damrak en de grachten ligt een unieke cultuurinstelling die zowel de historische diepgang van een oude kerk als de glans van wereldberoemde kunstwerken combineert: de Hermitage Amsterdam. Gevestigd in het monumentale Amstelhof, een voormalig ouderenverblijf dat sinds 2007 als culturele bestemming fungeert, biedt dit museum meer dan alleen een tentoonstelling. Het is een totale beleving, een combinatie van architectuur, kunstgeschiedenis, tentoonstellingen van nationale en internationale kaliber en een diepgaande betrokkenheid bij het verbinden van mensen met de kunst. Deze uitgebreide toelichting biedt een diepgaande blik op de Hermitage Amsterdam, haar tentoonstellingen, haar historische achtergrond, haar rol binnen het culturele landschap van Amsterdam en haar betekenis in het huidige tijdperk.

De fysieke ruimte: van oude kerk naar culturele tentoonstelling

De Hermitage Amsterdam is niet zomaar een museum dat in een gebouw is gevestigd; het is een unieke integratie van cultuur, geschiedenis en architectuur. Het gebouw, Amstelhof, heeft een diepe historische diepgang. Vanaf 1683 dient het als verzorgingshuis voor ouderen, een functie die tot april 2007 voortduurde. Het pand werd in 1999 overgedragen aan de gemeente Amsterdam door de diaconie van de Nederlandse Hervormde gemeente, met de voorwaarde dat het een culturele bestemming zou krijgen. Deze overdracht was cruciaal voor de oprichting van de Hermitage Amsterdam, die in 2000 haar deuren opende. Het gebouw zelf fungeert nu als meer dan alleen een tentoonstellingsruimte; het is een levend pand dat zelf deel uitmaakt van de tentoonstelling. Met circa 9.000 vierkante meter aan nuttig oppervlak biedt het ruimte voor een uitgebreid bezoekprogramma.

De ruimtes van het Amstelhof zijn historisch en architectonisch waardevol. De oude kerkzaal, regentenkamers, historische gangen en de binnenplaats dragen bij aan de unieke sfeer. Deze ruimtes vormen de achtergrond voor tentoonstellingen die niet alleen kunst tonen, maar ook een sfeer creëren die de bezoeker in het verleden meeneemt. Bovendien zijn er extra faciliteiten die de belevaring verrijken: het café-restaurant NEVA, een groot auditorium en twee museumwinkels. Deze elementen maken van de Hermitage een complex dat zowel culturele als sociale functies vervult. Ook het studiecentrum en het specifieke Hermitage voor Kinderen, waar jaarlijks ongeveer 20.000 kinderen uit Amsterdam en de omgeving hun creatieve talent kunnen ontwikkelen, benadrukken het brede maatschappelijke doel van het pand.

Het feit dat het gebouw zelf onderdeel uitmaakt van de beleving, versterkt de diepgang van de tentoonstellingen. Bezoekers zijn niet alleen toeschouwers, maar worden onderdeel van een ruimte met een eigen geschiedenis, die zich uitstrekt van de Gouden Eeuw tot het huidige tijdperk. De combinatie van oude binnenruimtes met hedendaagse kunst en tentoonstellingen creëert een contrast dat het bezoek onvergetelijk maakt. Deze ruimtes vormen de basis voor elke tentoonstelling, van de spectaculaire "Schatkamer! Meesterwerken uit de Hermitage" tot de historisch georiënteerde tentoonstelling over de Romanovs.

Tentoonstellingen van wereldklasse en historische diepgang

De tentoonstellingen van de Hermitage Amsterdam zijn de kern van het aanbod. Elk evenement is ontworpen om niet alleen te tonen, maar ook te vertellen: te vertellen over kunst, over macht, over liefde en tragiek. Een van de meest opvallende tentoonstellingen was "De Schatkamer! Meesterwerken uit de Hermitage", die in 2023 werd georganiseerd ter ere van het tienjarig jubileum van het museum. Deze tentoonstelling bracht meer dan tweehonderd meesterwerken uit de wereldberoemde collectie van de Hermitage in St. Petersburg naar Amsterdam. Bezoekers konden werken van beroemde kunstenaars zoals Rembrandt, Vermeer, Van Gogh en Turner bewonderen. De entreeprijs bedroeg in 2019 €25,-, wat een hoge barrière vormde voor sommige bezoekers. Toch biedt Amsterdam ook gratis alternatieven, zoals de Schatkamer van het Stadsarchief, waar bezoekers de geschiedenis van de stad op een unieke manier leren kennen.

Eén van de meest aantrekkelijke aspecten van deze tentoonstelling was de combinatie van klassieke schilderijen met hedendaagse kunst. Zo werd er een videokunstwerk van Sam Taylor-Johnson getoond, waarin de voetballer David Beckham wordt gefilmd tijdens het slapen. Het beeld is geïnterpreteerd als een sekssymbool, wat een interessante koppeling creëert tussen sport, lichaam en seksualiteit. Deze combinatie van klassieke en hedendaagse kunst vormt een brug tussen verschillende tijdperken en stijlen, en maakt duidelijk dat kunst niet beperkt is tot de verleden eeuwen.

Een andere belangrijke tentoonstelling was die over de Romanovs, de heerserij van Rusland gedurende meer dan drie eeuwen. Deze expositie, geïntegreerd in de tentoonstelling "Aan het Russische hof" uit 2009, bracht nu de neergang van dit geslacht in beeld. De tentoonstelling toonde persoonlijke bezittingen, zoals tekeningen, speelgoed en kleding van de kinderen van de tsaren, waarvan nog DNA is overgebleven. Deze voorwerpen, gecombineerd met geschriften, schilderijen en sieraden, vormen een levend verhaal van macht, luxe en tragiek. De keuze om de neergang van het geslacht te tonen, in plaats van alleen de hoogtijdagen zoals eerder, geeft een dieper inzicht in de menselijke kosten van politieke en sociale veranderingen. De tentoonstelling benadrukt ook de band tussen de Romanovs en de Russische Revolutie van 1917, die dit jaar werd herdacht. Bezoekers kregen inzicht in hoe het geslacht het doelwit werd van revolutionairen die het als oorzaak van alle ellende zagen.

Deze tentoonstelling was ook een voorbeeld van hoe kunstgeschiedenis kan worden gebruikt om huidige thema’s te verbinden. Zo werd in de tentoonstelling een verwijzing gemaakt naar het leven van Boris Pasternak, wiens roman "Dr. Zhivago" verboden was in Rusland. Hoewel het werk niet fysiek werd getoond, werd de historische context van het boek en de Nobelprijs die hij onder druk moest weigeren, benadrukt. Deze diepe historische kennis versterkt de betekenis van de tentoonstelling en maakt het voor bezoekers makkelijker om emoties te voelen en te herkennen.

Nieuwe richting na de oorlog in Oekraïne: Love Stories en internationale samenwerking

In het kader van de huidige geopolitieke spanningen, met name de oorlog in Oekraïne, heeft de Hermitage Amsterdam een belangrijke beslissing genomen. Het museum heeft de samenwerking met musea in Rusland beëindigd en daarmee ook de oorspronkelijke richting van het museum aangepast. In plaats van noordoost, richt de richting nu in de tegenovergestelde richting: naar Groot-Brittannië. Dit is uitgekristalliseerd in de tentoonstelling "Love Stories: Kunst, Passie en Tragedie", die gedeeltelijk gebaseerd is op werken van de National Portrait Gallery in Londen. Deze tentoonstelling is het eerste voorbeeld van een nieuwe strategische koers die het museum is ingeslagen.

De tentoonstelling toont ongeveer honderd werken uit de Londense collectie, aangevuld met Nederlandse portretten die geselecteerd zijn door de Dutch National Portrait Gallery. Deze organisatie heeft als missie om via portretkunst bij te dragen aan een samenleving waarin mensen waardering en begrip krijgen voor elkaar, ongeacht hun verschillen. De combinatie van Britse en Nederlandse kunstwerken in één tentoonstelling toont aan dat kunst een brug kan zijn tussen landen, culturen en meningen. De tentoonstelling is tot 27 augustus in de Hermitage te zien, en biedt bezoekers een diepgaande ervaring van liefde, passie en tragedie in de geschiedenis.

Deze verandering in samenwerking is niet alleen een morele keuze, maar ook een strategische. Door niet langer afhankelijk te zijn van musea in Rusland, kan het museum nu ook andere wereldcollecties in eigen land laten zien. Dit is niet alleen goed voor de geest, maar ook goed voor het milieu, omdat minder vliegtuigreizen nodig zijn. Deze keuze toont aan dat kunst en cultuur in de huidige wereld niet alleen over schoonheid kunnen, maar ook over verantwoordelijkheid en duurzaamheid.

Gratis alternatieven en lokale bezienswaardigheden

Hoewel de entreeprijs van de Hermitage Amsterdam hoge kosten met zich meebrengt, biedt Amsterdam een uitgebreid aanbod aan gratis bezienswaardigheden. Een van de meest opvallende is de Schatkamer van het Stadsarchief, die door The Guardian is uitgeroepen tot een van de beste gratis musea in Europa. Gevestigd in de oude goudkluis van het Stadsarchief, gelegen in de kelder van Gebouw De Bazel, herbergt deze ruimte een selectie van de meest bijzondere archiefschatten van Amsterdam. De ruimte lijkt op een Egyptische grafkamer, met dikke deuren en een sfeer van mysteries en geschiedenis. Bezoekers kunnen hier de geschiedenis van de hoofdstad in twaalf prachtige verhalen ervaren.

Andere populaire gratis bezienswaardigheden zijn de Schuttersgalerij in het Amsterdam Museum, die alleen via een smal poortje te bereiken is. Deze galerij is volgehangen met groepsportretten uit de Gouden Eeuw, geschilderd door collega’s van Rembrandt. Hoewel het museum zelf tijdelijk gesloten is vanwege een grote verbouw tot minstens 2027, is de Schuttersgalerij gratis toegankelijk. Bezoekers kunnen hier dus nog steeds genieten van de imposante schilderijen, zonder dat er een entreeprijs betaald hoeft te worden.

Een ander voorbeeld is Gassan Diamonds, een van de bekendste diamantslijperijen ter wereld in Amsterdam. Wie meer wil weten over karaten, kleuren, helderheid en vormen van diamanten kan hier elke dag van 09.00 tot 17.00 uur gratis rondleidingen volgen, die in 27 talen worden gegeven. Deze rondleidingen zijn niet alleen educatief, maar ook een ervaring op zich. Bezoekers kunnen ook diamanten kopen, wat een extra reden is om langs te komen. Omdat dit een van de populairste gratis bezienswaardigheden is, is het raadzaam om een rondleiding van tevoren te reserveren via het internet.

Voor avondactiviteiten zijn er talloze opties. Het theatercafé Toomler is het thuis van de stand-upcomedian Comedytrain. Hier kunnen bezoekers genieten van een avond vol lachen, terwijl ze aan een tafeltje zitten te drinken. De artiesten zijn vaak onvoorspelbaar, wat de ervaring extra uniek maakt. Andere opties zijn het DeLaMar theater, Koninklijk Theater Carré en De Kleine Komedie, waar bezoekers genieten van toneel, cabaret en concerten.

Het Amsterdam Museum en de toekomst van de cultuur in de stad

Hoeweg het Amsterdam Museum, dat de geschiedenis van de hoofdstad tot leven brengt, is een ander belangrijk onderdeel van het culturele landschap van Amsterdam. Het museum beheert een collectie van 80.000 objecten, waaronder schilderijen, beelden, prenten, tekeningen, boeken, meubels, textiel, glas en keramiek. Belangrijke stukken uit de collectie zijn de grote 17e-eeuwse schuttersstukken, globes van de beroemde cartograaf Willem Blaeu, de voetbal van Johan Cruijff en de oudste stadsplattegrond van Amsterdam (uit 1538). Ook is er een replica van Café ‘t Mandje aan de Zeedijk, een legendarisch café dat in de jaren zestig en zeventig populair was bij homogroepen, hoeren, zeelieden en artiesten. Deze ruimte is een belangrijk symbool van de historische diversiteit van Amsterdam.

Het museum zit sinds 2023 tijdelijk in hetzelfde gebouw als de Hermitage, op Amstel 51, 1018 DR Amsterdam. Het hoofdgebouw is echter tijdelijk gesloten vanwege een grote verbouwing, die tot minimaal 2027 duurt. Hoewel dit een nadeel is voor bezoekers, is het belangrijk om te weten dat het museum zijn missie blijft volbrengen via tijdelijke locaties. De collectie blijft levend en wordt gedeeld met het publiek op een manier die de unieke identiteit van Amsterdam weerspieelt.

Conclusie

De Hermitage Amsterdam is meer dan een museum; het is een levend pand dat kunst, geschiedenis en cultuur integreert op een manier die zowel diep in het verleden als openstaat voor de toekomst is. Van het historische Amstelhof tot de tentoonstellingen van wereldklasse, van gratis opties zoals de Schatkamer van het Stadsarchief tot de unieke samenwerking met de National Portrait Gallery in Londen, biedt het een breed scala aan ervaringen. De keuze om na de oorlog in Oekraïne een nieuwe koers in te slaan, toont dat het museum niet alleen artistiek, maar ook ethisch verantwoord handelt. Door internationale samenwerkingen te bevorderen en minder vliegtuigreizen te maken, draagt het bij aan duurzaamheid. De tentoonstellingen, van de meesterwerken uit St. Petersburg tot de historische verhalen van de Romanovs, zijn niet alleen esthetisch, maar ook historisch en emotioneel krachtig. Bezoekers van alle leeftijden kunnen hier zowel ontspannen als leren, genieten van kunst, geschiedenis en de unieke sfeer van een stad die nooit stilstaat.

Bronnen

  1. Hermitage Amsterdam
  2. WeekendToerist - Gratis bezienswaardigheden Amsterdam
  3. Uit de Kunstmarina - Hermitage Amsterdam
  4. Wereldreis.net - Bezienswaardigheden in Amsterdam

Related Posts