De Allermooiste Plekken in Nederland: Een Overzicht van Natuur, Cultuur en Historie
juli 8, 2025
In het centrale examen Nederlands op niveau 3F wordt de vaardigheid lezen en luisteren aangevuld met het schrijven van een betoog. Dit niveau is bedoeld voor mbo-3 en mbo-4 leerlingen, die de taalvaardigheid moeten beheersen om hun diploma te halen. Het examen bestaat uit twee delen: een centraal examen en instellingsexamens. De combinatie van deze twee bepaalt het eindcijfer voor het vak Nederlands. In dit artikel geven we tips voor het voorbereiden op de vaardigheden lezen, luisteren en schrijven op het 3F-niveau, gebaseerd op de beschikbare bronnen.
Tips voor het lezen en luisteren op 3F-niveau
De centrale toetsen en examens voor mbo-Nederlands zijn opgebouwd volgens de vijf vuistregels van effectieve didactiek: werken aan vak en taal, zorgen voor leerzaam taalaanbod, werken aan woordenschat, stimuleren van toepassing en interactie, en feedback geven op inhoud, vorm en aanpak. Hieronder geven we concrete tips om dit niveau te halen.
1. Goed oriënteren is belangrijk
Bij het lezen van een tekst is het belangrijk om eerst te oriënteren. Bekijk hoeveel vragen en punten een tekst heeft, en probeer het onderwerp van de tekst te bepalen. Als je meteen gaat lezen zonder de tekst te bekijken, is het moeilijker om te bepalen waar de tekst over gaat. Bekijk ook eventuele bronnen. Misschien kun je het onderwerp uit de bron halen.
2. Woorden opzoeken bij voorkeur
Zoek alleen woorden op in het woordenboek als je denkt dat ze belangrijk zijn voor het beantwoorden van de vraag. Dit helpt om de tekst beter te begrijpen en te analyseren.
3. Oefenen met open vragen
Bij een open vraag is het handig om je antwoord te beginnen met het herhalen van de vraag. Je kunt bijvoorbeeld het woordje ‘omdat’ gebruiken. Nu is er vaak een woordenlimiet voor je antwoord en lijkt het zonde om die woorden te gebruiken om de vraag te herhalen. Maar de woorden die je gebruikt om een vraag te herhalen worden niet meegeteld (zie correctievoerschrift examens). Dit helpt bij het formuleren van een duidelijk en correct antwoord.
Oefenen met het schrijven van een betoog
Het schrijven van een betoog is een belangrijk onderdeel van het examen Nederlands op niveau 3F. De studenten moeten een overtuigend betoog schrijven met argumenten voor of tegen een onderwerp. In de les wordt daarvoor een nieuwsitem bekeken, wordt woordenschat geoefend en wordt een tekst gelezen over een bepaald onderwerp. Hieronder geven we tips om dit te leren.
1. Video’s bekijken
Met Lyceo Legt Uit maken we korte uitlegfilmpjes voor alle vakken en elk niveau. Onze toptrainers behandelen elke keer weer een nieuw onderwerp om te zorgen dat jij de stof helemaal begrijpt. Er zijn video’s beschikbaar over het verschil tussen een uiteenzetting, beschouwing en betoog, over stijlvormen, samenvattingen schrijven, werkwoordspelling, het beantwoorden van open vragen, het leuker maken van examenteksten, en het verschil tussen t en d in voltooid deelwoord.
2. Woordenschat oefenen
Bij het schrijven van een betoog is het belangrijk om de juiste woordenschat te beheersen. De studenten moeten woorden en termen goed kunnen gebruiken om hun argumenten overtuigend te formuleren. Daarnaast is het belangrijk om de grammatica goed te begrijpen, zodat het schrijven van een betoog niet alleen overtuigend is, maar ook grammaticaal correct.
3. Argumenten verzamelen
Bij het schrijven van een betoog is het belangrijk om eerst argumenten op te stellen. De studenten moeten leren om kritisch na te denken over een onderwerp en daarbij zowel voordelen als nadelen te bespreken. Dit helpt bij het vormen van een overtuigend betoog dat zowel argumenten voor als tegen een onderwerp bevat.
Aangepaste examens voor leerlingen met beperkingen
Bij het centrale examen mbo-Nederlands worden ook aangepaste examens aangeboden voor leerlingen met beperkingen. Bijvoorbeeld:
- Studenten met een visuele beperking mogen het reguliere centraal examen maken met een groter beeldscherm. Bij het examen zit een vergrootglas-icoon. Voor blinde studenten is een examen in braille beschikbaar.
- Voor studenten met een auditieve beperking is er het dos-examen. Dos staat voor doof of slechthorend. In dit centraal examen zijn de kijk- en luisterfragmenten voor de vaardigheid luisteren ondertiteld.
- Studenten met dyslexie hebben twee mogelijkheden. Zij kunnen de vragen laten voorlezen of krijgen (maximaal 30 minuten) tijdverlenging. Jouw school moet dit van tevoren aanvragen.
Evaluatie van de examens
Het eindcijfer voor Nederlandse taal moet voor mbo-studenten op niveau 2 en 3 ten minste een 5 zijn. Voor mbo-studenten op niveau 4 mag van de eindcijfers voor Nederlandse taal en Engels één cijfer een onvoldoende zijn, maar niet lager dan een 5. Het andere cijfer moet ten minste een 6 zijn. Het examen mbo-Nederlands hoef je niet zelf na te kijken. Alle opgaven zijn namelijk automatisch scoorbare vragen. Ook de scores worden voor je berekend.
Samenvatting
Het centrale examen mbo-Nederlands op niveau 3F is een belangrijk onderdeel voor mbo-3 en mbo-4 leerlingen. Het bevat de vaardigheden lezen, luisteren en schrijven. De leerlingen moeten in staat zijn om tekstfragmenten te analyseren, woordenschat te beheersen en overtuigende betoogen te schrijven. Daarnaast zijn er aangepaste examens beschikbaar voor leerlingen met beperkingen. Het eindcijfer wordt bepaald door het cijfer van het centraal examen en het gemiddelde cijfer van de instellingsexamens. De combinatie van deze twee bepaalt het eindcijfer voor het vak Nederlands.