Bezienswaardigheden Praag: een plattegrond van culturele en historische hoogtepunten
augustus 22, 2025
Neede is een historisch en landschappelijk interessante locatie in de Achterhoek, gelegen in de Gelderse regio Berkelland. Tot 2005 was het een zelfstandige gemeente, waarvan het rijke verleden en de sfeer van het dorp nog steeds voelbaar zijn. Het biedt toeristen een combinatie van historische bezienswaardigheden, levendige tradities en prachtige natuur, zowel binnen als rond het dorp. Voor zowel geschiedenisliefhebbers als natuurliefhebbers is Neede dus een waardevolle bestemming in de Nederlandse Achterhoek.
In dit artikel geven we een overzicht van de belangrijkste bezienswaardigheden in en rond Neede, waarbij we aandacht besteden aan historische gebouwen, natuurlijke attracties en culturele tradities die het dorp kenmerken. Op basis van de beschikbare bronnen worden de gegevens geëvalueerd, zodat de informatie betrouwbaar en representatief is.
Historische bezienswaardigheden
De Hollandsche Molen
Een van de meest opvallende historische attracties in Neede is De Hollandsche Molen, gelegen in de buurtschap Lochuizen. Deze ronde bovenkruier dateert uit 1926 en is een voorbeeld van de molenbouwkunst uit de vroege twintigste eeuw. De molen staat op een strategische plek aan de rand van het dorp en is een bekende historische herinnering aan de regionale agrarische geschiedenis.
Huize De Kamp
Huize De Kamp is een versterkt huis uit de middeleeuwen, gelegen net buiten het dorp. Het kasteeltje werd in de vijftiende eeuw bewoond door de familie Barmentloo en in 1533 overgenomen door Reinier Tengnagel. Het huidige eenvoudige huis werd in de zeventiende eeuw gebouwd, mogelijk door Otto Tengnagel. Vanaf 1977 zijn het huis en het koetshuis gerestaureerd, en zijn de grachten weer uitgegraven. Het is een waardevolle historische plek die een glimp biedt van het middeleeuwse verleden van de regio.
De Grote Kerk en de Sint-Caeciliakerk
Neede telt twee belangrijke kerken: De Grote Kerk en de Sint-Caeciliakerk. De toren van De Grote Kerk dateert uit 1506 en is een rijksmonument. De oorspronkelijke kerk werd in 1846 gesloopt en vervangen door een waterstaatskerk. De Sint-Caeciliakerk is een moderne kerk die sindsdien dienst doet als religieus centrum in het dorp.
Naast kerken zijn er ook rijksmonumentale boerderijen in Neede. Een voorbeeld is Erve Kolkman, gelegen aan de G.L. Rutgersweg 9. Deze boerderij bevat een schuur uit 1914 en een voormalig bakhuisje. Deze boerderijen zijn belangrijk voor de regionale architectuur en geven een beeld van de agrarische geschiedenis van de regio.
Industriële en commerciële geschiedenis
Neede was in de 19e en 20e eeuw ook een industriële stad. Het dorp kende meerdere steenfabrieken en een omvangrijke textielindustrie, wat bijdroeg aan de economische groei van de gemeente. Daarnaast was er ook een jamfabriek van de Tuinbouwmaatschappij "Gelderland", gevestigd in het dorp. Deze industriële periode heeft een blijvende impact achtergelaten op de geschiedenis van Neede.
De Nationale Jammarkt, die jaarlijks in het dorp plaatsvindt, is een directe opvolger van deze industriële traditie. Deze markt herdenkt de vroegere productie van vruchtenjam en is nog steeds een populaire traditie. Hoewel de fabriek niet meer actief is, is de markt een aanknopingspunt voor lokale producten en ambachtelijke activiteiten. Het is een glimp van de industriële geschiedenis van het dorp en een leuke activiteit voor bezoekers.
Natuurlijke attracties
Naast historische bezienswaardigheden biedt de omgeving van Neede ook interessante natuurlijke attracties. Deze geven bezoekers een kans om de prachtige landschappen van de Achterhoek te ontdekken.
Ordelmanskoele
Ordelmanskoele is een natuurspeeltuin net buiten Neede, gelegen in een oude groeve. Deze plek is een educatief en recreatief gebied waar kinderen onder begeleiding kunnen genieten van de natuur. Het is een populaire plek voor gezinnen en een leuke activiteit om te bezoeken, vooral met kinderen. Het speeltuin wordt ook bereikbaar gemaakt via routebordjes van Woudy de Olifant, wat het extra toegankelijk maakt voor kinderen en jongere bezoekers.
De Needse Berg
De Needse Berg is een 35 meter hoge stuwwal uit de laatste ijstijd. Deze geologische vorming is geologisch interessant en bevat verschillende aardlagen. In het gebied worden regelmatig fossielen gevonden. De Needse Berg is dus niet alleen een landschapselement, maar ook een historisch en wetenschappelijk belangrijk gebied.
’t Needse Achterveld
Een ander natuurgebied dat zich in de omgeving van Neede bevindt is ’t Needse Achterveld, een relatief klein, maar belangrijk natte heidegebied in Nederland. Het gebied bevat bijzondere planten en is een van de laatste overblijfselen van dit soort natuur. Het is een waardevolle plek voor natuurliefhebbers en een toevluchtsoord voor verschillende soorten vogels en planten.
Activiteiten en evenementen
Neede biedt bovendien een aantal activiteiten die interessant zijn voor toeristen. Naast de Nationale Jammarkt zijn er ook mogelijkheden voor wandelingen en fietsritten in de omgeving.
Fietsroutes
Er zijn verschillende fietsroutes die langs de belangrijkste bezienswaardigheden in en rond Neede lopen. Een populair fietspad is de route langs De Needse Berg, waarbij bezoekers niet alleen de prachtige omgeving kunnen ontdekken, maar ook het geologische aspect van de regio kunnen bestuderen. Fietsen is een ideale manier om de omgeving van Neede te verkennen, aangezien het landschap rustgevend is en geschikt voor zowel ervaren fietsers als beginners.
Nationale Jammarkt
De Nationale Jammarkt is een jaarlijks evenement dat herdenkt de traditie van de jamproductie in het dorp. De markt is een populaire traditie die nog steeds aandacht krijgt, hoewel de fabriek zelf niet meer actief is. Het is een glimp van de industriële geschiedenis van het dorp en een leuke activiteit voor bezoekers.
Toegankelijkheid en toeristische toegang
Neede is goed bereikbaar via de A38 en is gelegen in de gemeente Berkelland. Het is geen grootschalige toeristische bestemming, maar een dorp met een rijke historie en een sfeer die aansluit bij de rustige sfeer van de Achterhoek. Voor toeristen die de regio willen verkennen, is het dorp een waardevolle tussenstop of zelfs een eindbestemming. De combinatie van historie, natuur en traditie maakt Neede tot een unieke plek in het landschap van Gelderland.
Conclusie
Neede is een dorp met een rijke geschiedenis, een sfeer die de rust van de Achterhoek weerspiegelt, en een diverse collectie bezienswaardigheden. Van historische kerken en monumentale boerderijen tot industriële herinneringen en natuurlijke attracties, het dorp biedt veel om te ontdekken. Voor zowel geschiedenisliefhebbers als natuurliefhebbers is Neede dus een interessante bestemming. De Nationale Jammarkt en andere activiteiten geven bovendien een glimp van de lokale traditie, waardoor het dorp niet alleen een historische, maar ook een culturele waarde heeft.
Het dorp blijft een waardevolle plek in de Achterhoek, waar zowel rustige wandelingen als historische ontdekkingen mogelijk zijn. Voor toeristen die op zoek zijn naar een combinatie van geschiedenis, landschap en traditie, is Neede een aanrader.