Bezienswaardigheden rond het Gardameer: een reisgids met kaart en tips
augustus 21, 2025
Natuurgebied De Moeren is een bijzonder aardrijkskundig en historisch gebied in het zuiden van Nederland, ten westen van de stad Zundert in Noord-Brabant. Het gebied biedt een rijke mix van bos, weiland, akkers, vennetjes en poelen, waardoor het een bijzondere ecologische en natuurlijke omgeving vormt. De Moeren wordt beheerd door Natuurmonumenten, een organisatie die zich inzet voor het behoud en herstel van Nederlandse natuur. In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de ecologische waarde, de wandelroutes, de geschiedenis van het landgoed en de fauna en flora die in en rond het gebied voorkomen.
De ecologische waarde van De Moeren
Natuurgebied De Moeren is een uniek complex van verschillende natuurtypen, waarin zowel nat als droog landschap gecombineerd is. Het gebied bestaat uit bossen, weilanden, akkers, vennetjes en poelen. Deze diversiteit draagt bij aan een rijke biodiversiteit, waarin zowel planten als dieren hun habitat vinden.
Natuurmonumenten heeft in de afgelopen jaren veel werk verzet in het gebied om de ecologische waarde te vergroten. Historische lanen zijn hersteld, en er zijn inhammen in de bosrand gekapt om de afwisseling in het landschap te vergroten. Deze inhammen fungeren als overgangsgebieden tussen het bos en de open liggende akkers, waarin struiken en planten groeien. Hierdoor profiteren kleine zoogdieren, vogels en vlinders van een ruimere leefomgeving.
Daarnaast zijn er poelen gegraven in het natuurgebied, die nu een habitat bieden aan groene- en bruine kikkers, evenals de alpenwatersalamander. Deze poelen zijn een belangrijke bijdrage aan het ecologisch evenwicht van het gebied.
Wandelen in De Moeren
Het natuurgebied biedt tal van mogelijkheden voor wandelaars. Een van de populaire wandelroutes is de ‘witte’ Rondelenroute, die ongeveer 2,7 kilometer lang is. Deze route is ideaal voor mensen die het landschap van dichtbij willen verkennen. Tijdens de wandeling is het mogelijk om historische lanen en natuurlijke poelen te zien, en soms zelfs zangvogels zoals fitis en tjiftjaf te horen.
Een speciale opmerking is dat de wandeling goed is voor het observeren van vogels. De wielewaal, een zeldzame vogelsoort, kan soms worden gezien in de oude, hoge bomen langs het bouwland. Dit maakt de wandeling niet alleen een ervaring voor het oog, maar ook voor het oor.
Daarnaast zijn er meer wandelroutes beschikbaar in de omgeving van De Moeren. Andere natuurgebieden in de buurt zijn Kievitsmoeren, De Reten, Oude Buisse Heide en Wallsteijn. Deze gebieden bieden elk hun eigen karakter en ecologische waarde, waardoor het mogelijk is om een breed spectrum van natuur te verkennen in de regio.
Landgoed De Moeren: Een stukje cultuurhistorie
Natuurgebied De Moeren is niet alleen waardevol vanwege zijn ecologische rijkdom, maar ook vanwege zijn historische betekenis. Het landgoed, dat gelegen is in de gemeente Zundert, is sinds 1544 in handen van dezelfde familie en kent een rijke geschiedenis. Het huidige landhuis dateert van 1818 en is gebouwd in de empirestijl. Het huis heeft een achtkante dakruiter met een koepeldakje en staat in een rechthoekige tuin met zichtassen. De tuin is omgeven door een singel in Engelse landschapsstijl, wat een extra dimensie toevoegt aan het historische karakter van het landgoed.
Vincent van Gogh, de beroemde Nederlandse schilder, heeft veel gewandeld op het landgoed en maakte er zijn eerste tekeningen. Dit maakt het gebied niet alleen een ecologisch belangrijk gebied, maar ook een stukje cultureel erfgoed dat verband houdt met een van de meest invloedrijke kunstenaars in de geschiedenis van de schilderkunst.
Het historisch landhuis en de erfgoedverzorging
Het landhuis is gelegen aan de Rucphenseweg 37. Het is een belangrijk voorbeeld van 19de-eeuwse architectuur in Noord-Brabant. In 1899 kwam het landgoed in handen van prof. Van der Hoeven en zijn familie. Van der Hoeven heeft veel over de geschiedenis van Zundert geschreven en kende ook dominee van Gogh, de vader van Vincent. Volgens de overlevering heeft Vincent zelf over het landgoed gezworven, wat een extra dimensie toevoegt aan de historische waarde van het gebied.
Er is een parkeerplaats met informatiebord aan de Professor H. van der Hoevenstraat in Zundert, die direct het startpunt is van de witte Rondelenroute. Dit biedt bezoekers een gemakkelijke toegang tot het natuurgebied en faciliteert hun wandeling door het landschap.
De fauna en flora van De Moeren
Het gebied is rijk aan zowel fauna als flora. In de open liggende akkers groeien akkerkruiden zoals leeuwenklauw, klaproos en korenbloem. In de bloemrijke graslanden bloeien echte koekoeksbloem en duizendguldenkruid. Deze planten zijn niet alleen esthetisch aantrekkelijk, maar ook belangrijk voor het ecosysteem, omdat ze voedsel en schuilplaats bieden aan insecten en andere dieren.
De fauna in De Moeren is eveneens veelzijdig. In het bos broeden vogels zoals fitis en tjiftjaf, en er broeden ook andere zangvogels. De houtwallen zijn een schuilplaats voor fazanten, amfibieën, reeën, hazen en andere kleine zoogdieren. De poelen zijn een habitat voor groene- en bruine kikkers, evenals de alpenwatersalamander.
De gladdeslang en de heikikker zijn ook te vinden in het gebied. Opvallend is dat er een rijke vlindervloek aanwezig is. Vlindersoorten zoals het gentiaanblauwtje, het bonte dikkopje, de kommavlinder en het groentje kunnen worden gezien in het gebied.
De ecologische beheerstrategieën
Natuurmonumenten zorgt voor het ecologische beheer van De Moeren. In het bos liggen weilanden en akkers die door Natuurmonumenten worden beheerd. Hier worden geen kunstmest of bestrijdingsmiddelen gebruikt, wat leidt tot een rijke diversiteit van planten. Het ecologische beheer heeft geleid tot een toename van akkerkruiden en bloemrijke graslanden.
De ecologische beheerstrategieën zijn gericht op het herstellen van historische lanen en het creëren van een afwisselend landschap. Deze strategieën zijn belangrijk voor het behoud van de ecologische waarde van het gebied en het creëren van een leefomgeving voor zowel planten als dieren.
De geschiedenis van De Moeren
De naam "De Moeren" verwijst naar het veengebied of de veenlaag waarop het landgoed is gebouwd. Het huidige landhuis dateert van 1818, zoals blijkt uit de gevelsteen. Het landgoed heeft een rijke geschiedenis die verband houdt met de turfwinning in de regio. In 1544 gaf René de Chalon, heer van Breda, de grond van het landgoed uit voor turfwinning. Sinds die tijd is het landgoed in handen van dezelfde familie.
De Reuselse Moeren is het overblijfsel van een grotendeels afgegraven hoogveengebied aan weerszijden van de huidige rijksgrens. Het gebied ontstond door de ligging op een vlakke waterscheiding, waar het water moeilijk kon afstromen. Er zijn nog sporen van de betrekkelijk kleinschalig verlopen vervening terug te vinden.
Praktische informatie voor bezoekers
Bezoekers van het natuurgebied kunnen het bereiken via verschillende toegangspunten. Een van de populaire startpunten is de parkeerplaats aan de Professor H. van der Hoevenstraat in Zundert. Deze parkeerplaats is direct het startpunt van de witte Rondelenroute.
Het gebied is toegankelijk het hele jaar door, maar de beste tijd om het gebied te bezoeken is tijdens de zomer, wanneer het landschap rijk is aan bloemen en vogels. In de zomer kunnen bezoekers wandelen langs velden met klaprozen en korenbloemen, wat een indrukwekkende ervaring oplevert.
De Moeren is een bijzonder gebied dat combinaties van ecologische rijkdom en historische waarde biedt. Het is een plek waar zowel wandelaars als natureliefhebbers genieten kunnen van het landschap en de diversiteit van planten en dieren.
Conclusie
Natuurgebied De Moeren is een waardevolle plek in Noord-Brabant, die een combinatie biedt van ecologische rijkdom en historische betekenis. Het gebied is rijk aan bos, weiland, akkers, vennetjes en poelen, en is beheerd door Natuurmonumenten. Het ecologische beheer leidt tot een rijke biodiversiteit, waarin zowel planten als dieren hun habitat vinden.
De wandelroutes in het gebied bieden bezoekers de mogelijkheid om het landschap van dichtbij te verkennen. De witte Rondelenroute is een populaire keuze voor wandelaars, die tijdens hun wandeling vogels zoals de wielewaal, fitis en tjiftjaf kunnen horen. Daarnaast is er een rijke vlindervloek en een diversiteit van fauna in het gebied.
Het landgoed De Moeren is een stukje cultuurhistorie dat verband houdt met de geschiedenis van Zundert en de erfgoedverzorging. Het huidige landhuis dateert van 1818 en is gelegen in een rechthoekige tuin met zichtassen. Vincent van Gogh heeft hier veel gewandeld en maakte zijn eerste tekeningen op het landgoed, wat een extra dimensie toevoegt aan de historische waarde van het gebied.
Bezoekers kunnen het gebied bereiken via verschillende toegangspunten, waaronder de parkeerplaats aan de Professor H. van der Hoevenstraat in Zundert. Het gebied is toegankelijk het hele jaar door, maar de beste tijd om het gebied te bezoeken is tijdens de zomer.
Natuurgebied De Moeren is een unieke plek die combinaties van ecologische rijkdom, historische betekenis en wandelmogelijkheden biedt. Het is een bijzonder gebied dat zowel natureliefhebbers als historisch interesseren zullen waarderen.