Växjö in Zweden: Duurzaamheid, natuur en cultuur in Småland
augustus 19, 2025
Turkmenistan is een land dat zich tussen de woestijnen van Centraal-Azië bevindt en rijk is aan historie, cultuur en bizarre bezienswaardigheden. Hoewel het land relatief onbezet blijft door toeristen, biedt het toch een bijzondere mix van natuurlijke en culturele attracties. Deze combinatie maakt het een fascinerend doelwit voor wie op zoek is naar een unieke ervaring in een minder bekend land. In dit artikel bespreken we de meest opmerkelijke bezienswaardigheden in Turkmenistan, gebaseerd op betrouwbare bronnen. We zullen een reis maken door de historische steden langs de Zijderoute, de iconische gaskraters, en de indrukwekkende architectuur van de hoofdstad Ashgabat.
De Gaskrater van Derweze: De Poort naar de Hel
Een van de meest bizar ogende bezienswaardigheden in Turkmenistan is de Darvaza-krater, ook wel bekend als De Poort naar de Hel. Deze gaskrater in de Karakum-woestijn staat sinds 1971 in brand. Het is een natuurkundig fenomeen, maar ook een unieke attractie voor toeristen. De krater is van kilometers afstand zichtbaar en biedt een indrukwekkende aanblik van vuur en gloed in de nacht.
De oorzaak van de vlammen ligt in de jaren ’70, toen een boorplatform instortte en de gasreservoirs vrijkwamen. In plaats van het gas te winnen, koos men ervoor om het te laten branden, om explosies en gevaar te voorkomen. Sindsdien is de krater in continu brand, met schattingen dat het er nog honderden jaren zal duren voordat het gas volledig is verbrand.
De gaskrater is gelegen in een afgelegen gebied, waardoor bezoeken verplicht zijn via een georganiseerde tour. Toch is de reis waard het moeite, aangezien het niet alleen een visueel indrukwekkend fenomeen is, maar ook een uniek onderdeel van de natuurlijke geschiedenis van Turkmenistan.
Ashgabat: De Witmarmeren Stad
De hoofdstad Ashgabat is een stad die volledig gedomineerd wordt door marmer, goud en overdimensionale monumenten. Het is een stad die de ziel van Turkmenistan reflecteert: overdreven, vol symboliek en volledig beheerst door de politieke visie van voormalig dictator Saparmurat Niyazov.
Een van de meest opmerkelijke bezienswaardigheden is het Onafhankelijkheidsmonument, een toren van 91 meter hoog, geïnspireerd op een traditionele Turkmeense tent. Het staat midden in een park met fonteintjes en beelden en biedt uitzichten over de stad. In de basis is een museum gevestigd over de Turkmeense geschiedenis, en op de bovenkant is een uitkijkplatform.
Een ander indrukwekkend gebouw is de Türkmenbaşy Ruhy-moskee, een moskee die $100 miljoen heeft gekost en niet alleen Koranversen bevat, maar ook teksten uit de Ruhnama, een spirituele gids geschreven door Niyazov. Deze moskee is zowel een religieuze als politieke symboliek, en het bezoek is beperkt door het feit dat er weinig toeristen toegang krijgen.
Naast deze monumenten is ook het Tolkucha Bazaar een aanrader. Het is een van de grootste markten van Centraal-Azië en biedt een overvloed aan lokale producten, textiel, eetwaren en souvenirartikelen. Het is een levendig centrum van handel en cultureel leven in Ashgabat.
Merv: Een Oas van de Zijderoute
De stad Merv is een van de meest historische locaties in Turkmenistan. Het was een belangrijke oas langs de Zijderoute en vormde een centrum van kennis, handel en cultuur gedurende de middeleeuwen. Merv was ooit zo groot dat het in de 11e eeuw 200.000 inwoners telde, iets minder dan de huidige hoofdstad.
Vandaag de dag zijn de ruïnes van Merv een UNESCO-werelderfgood en een must-visit voor historisch georiënteerde toeristen. De stad bestond uit twee delen: de oude stad, die dateert van de 5e eeuw, en de nieuwe stad, gebouwd in de 11e eeuw. In deze ruïnes vinden toeristen overblijfselen van karavanserais, moskeeën, minaretten en een mausoleum van de 12e eeuw, het Goy-Gök mausoleum.
Merv is een openluchtmuseum dat toegankelijk is via een georganiseerde tour. Het is een ideale plek voor wandelingen en fotografie, en het biedt een uniek inzicht in de rijke geschiedenis van Centraal-Azië.
Kunya-Urgench: Eerste Stad van Turkmenistan
Kunya-Urgench, ook wel bekend als Kunya Urgench, is de oudste stad van Turkmenistan en dateert uit de 5e eeuw. Het was het centrum van het Khwarezm-rijk en speelde een belangrijke rol in de islamitische wereld. De stad was eveneens een belangrijke stopplaats op de Zijderoute en een centrum van religie, wetenschap en handel.
De belangrijkste bezienswaardigheden zijn het Mausoleum van Künug Timür (ook wel het Mausoleum van Timur), een indrukwekkend gebouw dat dateert uit de 14e eeuw. Het is een van de oudste en meest opmerkelijke gebouwen in de regio. Daarnaast is ook het Juma-moskee complex een aanrader, een moskee die grotendeels in puin ligt, maar toch een indrukwekkende aanblik biedt van het middeleeuwse islamitische bouwkunst.
Kunya-Urgench is een van de meest historische steden van Turkmenistan en is een UNESCO-werelderfgood. Het is een must-visit voor iedereen die geïnteresseerd is in historie, architectuur en de islamitische wereld van het Midden-Oosten.
Dehistan: Een Verlaten Oas
In de Misrian-vallei, niet ver van de Kaspische Zee, ligt Dehistan, een verlaten oas die in de 10e tot 14e eeuw een belangrijke tussenstop was voor karavaans in de regio. Door ontbossing en Mongoolse invasies raakte het gebied in de 15e eeuw volledig verlaten en bedekt met zand. Wat overbleef, zijn de ruïnes van een moskee, enkele minaretten en mausolea.
De toegang tot Dehistan is beperkt en verplicht via een georganiseerde tour. Toch is het een unieke plek voor historisch georiënteerde bezoekers. De combinatie van natuurlijke omstandigheden en middeleeuwse architectuur maakt het een bijzondere ervaring.
Nisa: De Oude Rijkscapitale
Nisa was de oude hoofdstad van het Partherrijk, een machtig rijk dat in de 3e tot 4e eeuw v.Chr. regeerde. Het is een archeologische site die opnieuw tot leven is gewekt en is een UNESCO-werelderfgood. De ruïnes tonen het belang van Nisa als een centrum van politiek en cultureel leven in de oudheid.
Het meest opmerkelijke is het Rijksmausoleum, een indrukwekkend bouwwerk dat dateert uit de 1e eeuw v.Chr. Het was een begraafplaats voor Partherse leiders en bevat rijke grafkisten en ornamenten. De stad was ook een centrum voor handel en religie, en de overblijfselen tonen een mix van Hellenistische en oosterse stijlen.
Nisa is een must-visit voor historici en culturele toeristen. De toegang is beperkt en vereist een georganiseerde tour, maar de ervaring is meer dan waard.
Het Tapijtenmuseum in Ashgabat
Voor iedereen die geïnteresseerd is in handwerken en tradities, is het Tapijtenmuseum in Ashgabat een aanrader. Het museum toont de rijke geschiedenis van het weven van Turkmeense tapijten, een kunstvorm die al eeuwenlang bestaat. Het collectie bevat duizenden tapijten, waaronder het grootste handgeweven tapijt ter wereld, een indrukwekkend stuk van meer dan 100 meter in lengte.
Het museum is goed georganiseerd en biedt uitleg over de betekenis van symbolen, kleuren en patronen in Turkmeense tapijten. Het is een educatieve en culturele ervaring die niet alleen toeristen, maar ook lokaal bewoners aanspreekt.
De Halk Hakydasy Memorial Complex in Ashgabat
In de hoofdstad Ashgabat staat ook het Halk Hakydasy Memorial Complex, een centraal plein dat in 2014 geopend werd. Het is het grootste openbaar plein van Turkmenistan en heeft een oppervlakte van 650.000 vierkante meter. Het complex bevat verschillende monumenten en beelden die gericht zijn op de Turkmeense identiteit, culturele geschiedenis en politieke symboliek.
Het plein is een centraal punt voor nationale festiviteiten en is een van de meest indrukwekkende openbare ruimtes in het land. Het is een aanrader voor iedereen die wil leren over de Turkmeense cultuur en politieke geschiedenis.
Nationale Parken en Natuurlijke Attracties
Naast de culturele en historische bezienswaardigheden biedt Turkmenistan ook een rijke natuur. De Karakum-woestijn, die 80% van het land bestrijkt, is een prachtig, uitgestrekt gebied met dorpen, oasen en historische overblijfselen. Het is een ideaal plek voor wandelingen en fotografie.
Verder zijn er nationale parken zoals Repetek, Kugitang en Kopetdag, die een diversiteit aan flora en fauna bieden. In het Kow-Ata-meer, een zwavelhoudend meer, zijn er ook activiteiten mogelijk, zoals zwemmen en het verzamelen van zwavelsteen.
Bezoek aan het Mausoleum van Niyazov
In de buurt van de Türkmenbaşy Ruhy-moskee ligt het mausoleum van Niyazov, ook bekend als Türkmenbaşy Mausoleum. Het is de laatste rustplaats van de voormalige dictator en bevat een grote hoeveelheid memorabilia over zijn leven en ideologie. Het is een gedenkteken aan een controversieel figuur in de Turkmeense geschiedenis en biedt een unieke kijk op het regime en het land.
Het bezoek is beperkt, aangezien het gebouw hoofdzakelijk gereserveerd is voor Turkmeense burgers en toeristen met speciale toestemming. Toch is het een van de belangrijkste bezienswaardigheden in het land, die de geschiedenis en de symboliek van Turkmenistan goed weerspiegelt.
Reizen in Turkmenistan: Tips en Aanbevelingen
Reizen in Turkmenistan is niet zoals in andere landen. Het land is een totalitaire staat, en toeristen moeten rekening houden met beperkingen op vrijheid, veiligheid en toegang tot bezienswaardigheden. Het is verplicht om een gids of reisorganisatie te volgen, en zelfstandig reizen is niet mogelijk.
Toch is het land niet gevaarlijk en is het een veilige plek voor toeristen. De enige risico’s komen voort uit de strikte politieke controle en beperkte vrijheid. Het is aan te raden om een betrouwbare reisorganisatie te kiezen en je aan de regels te houden.
Voor wie geïnteresseerd is in reizen naar Turkmenistan, zijn er verschillende bedrijven die tours organiseren, zoals TTS Quality Logistics B.V. Deze bedrijven bieden gidsen, accommodatie en toegang tot bezienswaardigheden, en zorgen voor een veilige en comfortabele reiservaring.
Een belangrijk aspect van reizen naar Turkmenistan is het visum. Het is niet makkelijk om een visum te verkrijgen, aangezien bijna 80% van de aanvragen wordt afgekeurd. Het proces is lang en gecompliceerd, en de redenen voor afwijzing zijn vaak onduidelijk. Het is aan te raden om minstens zes maanden van tevoren te beginnen met het visumproces.
Conclusie
Turkmenistan is een land dat zich onderscheidt door zijn bizarre bezienswaardigheden, rijke geschiedenis en unieke cultuur. Van de gaskraters in de Karakum-woestijn tot de witmarmeren monumenten van Ashgabat, biedt het land een reiservaring die nergens anders te vinden is. De overblijfselen van de Zijderoute, zoals Merv en Kunya-Urgench, tonen het belang van Turkmenistan in de historie van Centraal-Azië. Het is een land dat niet alleen geschiedenis biedt, maar ook een diepe symboliek, politieke geschiedenis en culturele rijkdom.
Hoewel reizen naar Turkmenistan beperkt is, is het een land dat zich loont te bezoeken voor wie op zoek is naar een unieke ervaring. Het is een land van absurditeiten, overblijfselen en overdimensionale monumenten, dat toeristen uitdaagt om te leren zien, luisteren en begrijpen.