Bezienswaardigheden in Portalegre: Ontdek het culturele en historische hart van Alentejo
augustus 17, 2025
Drenthe, een rustige en weelderige provincie in het noordoosten van Nederland, is misschien niet direct in het oog springend als het gaat om dramatische oorlogshandelingen. Toch heeft de regio een rijke oorlogsgeschiedenis die zich niet alleen in documenten en muren aftekent, maar ook in vorm van monumenten, musea en historische locaties die nog steeds bezoekt kunnen worden. Deze locaties vormen een essentieel deel van de Drentse historische erfgood, en bieden bezoekers een kans om de complexe geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog in het noordelijke deel van het land te ontdekken.
In deze artikel wordt een overzicht gegeven van de belangrijkste oorlogsherinneringen en bezienswaardigheden in Drenthe, met aandacht voor musea, monumenten, historische locaties en routebeschrijvingen voor historisch toerisme.
Oorlogsgeschiedenis in Drenthe
Hoewel Drenthe in internationaal of nationaal perspectief niet zwaar te lijden had onder de oorlogshandelingen van de Tweede Wereldoorlog, werd er toch veel geschiedenis gemaakt. De regio was bijvoorbeeld de locatie van het Kamp Westerbork, een doorgangskamp dat als vertrekpunt fungeerde voor honderdduizenden Joden, Roma en Sinti die naar concentratiekampen werden gestuurd. Verder waren er NSB’ers actief in de regio, onderduikers die in verborgen locaties leefden, Duitse vliegvelden en een verdedigingslinie die nooit werkelijk gebruikt werd. Ook werd er militair verzet geboden, zoals de overval op het Huis van Bewaring in Assen. Deze gebeurtenissen zijn slechts enkele van de vele Drentse oorlogsbijzonderheden die beschikbaar zijn in digitale bronnen en musea.
De regio heeft ook meerdere oorlogsmonumenten, die ter nagedachtenis zijn opgericht aan militairen, verzetsmensen, vervolgden en burgerslachtoffers. In Drenthe zijn meer dan 130 dergelijke monumenten te vinden, verdeeld over verschillende gemeenten. Deze monumenten zijn vaak gelegen op zichtbare plekken in dorpen en steden, en vormen een belangrijk onderdeel van de lokale geschiedenis.
Oorlogsmusea in Drenthe
Voor wie de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog wil verkennen vanuit een Drentse perspectief, zijn er verschillende musea in de regio die belangrijk zijn. Deze musea tonen tentoonstellingen, documenten, militaire voorwerpen en verhalen die het Drentse oorlogstijd belichten.
1. Herinneringscentrum Kamp Westerbork
Locatie: Hooghalen
Het Herinneringscentrum Kamp Westerbork is gevestigd in het voormalige doorgangskamp Westerbork. Het centrum is gewijd aan de geschiedenis van het kamp, met een focus op de 100.000 Joden, Roma en Sinti die via dit kamp naar concentratiekampen werden gestuurd. Bekende personen als Anne Frank en Leo Meijer verbleven hier. De tentoonstellingen tonen onder andere persoonlijke verhalen, foto’s, documenten en artefacten die het leven in het kamp illustreren. Het museum is een van de belangrijkste historische bezienswaardigheden in Drenthe.
2. Stedelijk Museum Coevorden
Locatie: Coevorden
Het Stedelijk Museum Coevorden bevindt zich in Het Arsenaal, een voormalige vestingbouw van de stad. Het museum vertelt de geschiedenis van Coevorden vanaf de eerste burggraaf tot heden, inclusief de oorlogstijd. De vesting was meerdere keren veroverd en vernietigd, en het museum toont de oorlogserfgoed van de stad. Het is een unieke plek voor historisch toerisme in Drenthe, die ook aandacht geeft aan de Drentse oorlogsgeschiedenis.
3. Museum "Ergens in Nederland 1939-1945"
Locatie: Emmen
Dit museum bevat een militariaverzameling uit de Tweede Wereldoorlog, opgebouwd sinds de jaren 80. De tentoonstellingen tonen duizenden voorwerpen zoals wapens, uniformen, briefwisselingen en andere artefacten. Het museum is een specifieke toegangspunt voor bezoekers die geïnteresseerd zijn in militaire geschiedenis en oorlogssymboliek.
4. Stoottroepen Museum
Locatie: Assen
Het Stoottroepen Museum is gewijd aan de geschiedenis van de stoottroepen, een speciale eenheid binnen de Koninklijke Landmacht die na de oorlog werd opgericht. Het museum toont de rol van deze troepen in verschillende conflictgebieden, zoals Nederlands-Indië, Nieuw Guinea en Joegoslavië. Het is een unieke insteek in de militaire geschiedenis van Drenthe.
Oorlogsmonumenten in Drenthe
De regio telt meer dan 130 oorlogsmonumenten, verdeeld over diverse gemeenten. Deze monumenten zijn vaak gelegen op plekken waar belangrijke gebeurtenissen zich voordeden tijdens de oorlog. De monumenten zijn vaak begeleid door historische verhalen, die soms uit de mond van getuigen zijn opgetekend.
Monument in Darp
Locatie: Darp
In het Wapserveld in Doldersum, een deel van de gemeente Westerveld, staat een monument ter nagedachtenis aan zeven jongens die op 8 september 1944 door de Duitse bezetter zijn gefusilleerd. Slechts één van hen overleefde de executie. Het monument is een zwaar symbolisch plekje dat de dodelijke gevolgen van de oorlog illustreert.
Oorlogsmonument in Kallenkote
Locatie: Kallenkote
In Kallenkote staat een monument dat ter nagedachtenis is opgericht aan burgerslachtoffers uit de Tweede Wereldoorlog. Het is een rustige plek voor reflectie, en vaak gebruikt bij herdenkingen in de lente.
Oorlogsmonument in Assen
Locatie: Assen
In Assen staat een monument ter nagedachtenis aan militairen en burgerslachtoffers. Het is een centrale plek voor herdenkingsceremonies en bezoekers kunnen hier ook informatie vinden over de oorlogsgeschiedenis van de stad.
Historische fiets- en wandeltochten
Voor wie de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog wil verkennen in de natuur, biedt Drenthe verschillende routes die historische locaties verbinden.
Met Dieuwertje door Drenthe
Een van de bekendste tochten is de route "Met Dieuwertje door Drenthe", een fietsroute die bezoekers meeneemt langs verschillende historische locaties. De route is ontworpen voor historisch toerisme en bevat stops zoals:
- Voormalig Duits vliegveld Holtingerveld
- Onderduikershol in Diever
- Werkkampen
- Voormalig kernwapenopslag in Darp
- Oorlogsmonument in Kallenkote
- Dieverbrug
De route is beschikbaar via de Izi Travel app en kan in de lengte worden aangepast. Er is ook een speciale fietskaart beschikbaar bij recreatieondernemers en tourist info’s in de regio.
Oorlogsherinneringen en herdenkingen
Drenthe houdt elk jaar herdenkingen voor de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog, met extra aandacht voor de lokale monumenten. RTV Drenthe besteedt jaarlijks aandacht aan deze herdenkingen, met mini-documentaires over Drentse oorlogsherinneringen. Deze herdenkingen worden vaak begeleid door levende getuigenissen van oude Drenten die het verleden meemaakten.
In 2014 en 2015 maakte het Oorlogs Informatie Centrum Drenthe (OICD) een serie van 10 documentaires over Drentse oorlogsmonumenten. Deze documentaires geven levende herinneringen en aangrijpende verhalen, opgetekend uit de mond van degenen die het meemaakten. Ze zijn een waardevolle bron van informatie voor historisch toerisme en educatief werk.
Bezoek aan oorlogsmusea en monumenten: Tips
Voor wie van plan is om Drentse oorlogsherinneringen te bezoeken, zijn er enkele tips en praktische informatie om rekening mee te houden:
- Openingstijden en ticketinformatie: Controleer de officiële websites van de musea voor actuele openingstijden en eventuele toegangskosten.
- Openingstijden monumenten: De meeste monumenten zijn openbaar toegankelijk en kunnen gratis bezichtigd worden. Sommige monumenten hebben wel begeleide tochten of openingsuren.
- Toegankelijkheid: Voor personen met beperkingen is het verstandig om vooraf contact op te nemen met de betreffende locaties om de toegankelijkheid te bepalen.
- Routeplanning: De fiets- en wandeltochten door historische oorlogsgeschiedenis vereisen een bepaalde fysieke inspanning. Het is verstandig om voldoende tijd en energie voor te zien.
- Herdenkingsdagen: Tijdens mei en juni zijn er extra activiteiten en herdenkingen. Dit is een goed moment om Drentse oorlogsherinneringen te bezoeken.
Conclusie
Ondanks dat Drenthe niet direct in het oog springt als een oorlogsslagveld, heeft de regio een rijke oorlogsgeschiedenis die zich op verschillende manieren aftekent. Van musea als het Herinneringscentrum Kamp Westerbork tot historische monumenten en fietsroutes die verhalen uit de oorlog oplichten, biedt Drenthe een uitgebreid aanbod voor historisch toerisme. Voor bezoekers die de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog willen ontdekken vanuit een Drentse perspectief, zijn er voldoende bezienswaardigheden om een indrukwekkende reis te maken. Deze locaties tonen niet alleen de drama’s van oorlog, maar ook de moed en het verzet van Drentse burgers die hun leven riskeerden om vrede en vrijheid te behouden.