Bezienswaardigheden en schatten in Zuidwest Friesland ontdekt
augustus 13, 2025
Zoutkamp is een pittoresk dorpje in de provincie Groningen dat zich op het grensvlak van de landschappen De Marne en Lauwersland bevindt. Met zijn rijke visserijgeschiedenis, indrukwekkende sluizen, monumentale gebouwen en unieke natuur, is Zoutkamp een fijne bestemming voor toeristen die de rust van het platteland en de culturele rijkdom van het noordoosten van Nederland willen ontdekken. In deze artikel geef je een overzicht van de belangrijkste bezienswaardigheden in Zoutkamp, zoals de Reitdiepsluis, het Visserijmuseum, de kleurrijke houten huisjes, en het Nationaal Park Lauwersmeer. Ook worden praktische reistips gegeven, zoals activiteiten in de omgeving en overnachtingsmogelijkheden.
De geschiedenis en locatie van Zoutkamp
Zoutkamp is historisch gezien een vissersdorp dat vroeger aan zee lag. Het Reitdiep, dat nu uitmondt in het Lauwersmeer, was vroeger een deel van de Lauwerszee. In 1969 is deze zee afgesloten, waardoor het Lauwersmeer is ontstaan. Hierdoor is de belangrijke vissershaven van de regio nu Lauwersoog. Het dorp ligt tegenwoordig op het grensvlak van de landschappen De Marne en Lauwersland en telt ongeveer 1200 inwoners. Zoutkamp is bekend om zijn rijke visserijgeschiedenis, maar heeft zich ook ontwikkeld tot een toeristische plek.
Het dorp is goed bereikbaar via de A16 en ligt op korte afstand van andere historische dorpen en natuurgebieden in de regio, zoals het Nationaal Park Lauwersmeer en de vestingdorpen van het Hogeland. Zoutkamp is ook een populaire bestemming voor wandelaars, fietsers en natuurliefhebbers.
Monumentale gebouwen en bezienswaardigheden
De Reitdiepsluis en de sluismeesterwoning
Een van de meest opvallende bezienswaardigheden in Zoutkamp is de Reitdiepsluis. Deze sluis is een 19e-eeuwse gerestaureerde sluiswachterswoning en wordt vaak beschouwd als het bekendste gebouw van het dorp. Het huis heeft zijn naam te danken aan de functie van de sluis. Het is een historisch getuigenis van de rol die Zoutkamp in de visserij en scheepvaart heeft gespeeld.
Het Visserijmuseum
In de oude betonningsloods van Zoutkamp is het Visserijmuseum gevestigd. Dit museum biedt een kijkje in de visrijke geschiedenis van het dorp en de regio. Bezoekers kunnen leren over de traditionele visserijtechnieken, de werking van de sluizen en de rol van Zoutkamp in de noordelijke visserijsector. Het museum is een verplichte bezienswaardigheid voor iedereen die geïnteresseerd is in de geschiedenis van de visserij in Nederland.
De kleurrijke houten huisjes
Een andere bekende bezienswaardigheid zijn de kleurrijke houten huisjes langs de Rietdiepskade. Deze woningen zien er oud uit, maar zijn in werkelijkheid pas gebouwd aan het einde van de vorige eeuw. Ze vormen een fraai contrast met de meer traditionele gebouwen in het dorp en zijn een visuele schat die het dorp een unieke uitstraling geeft. Deze kleurrijke woningen zijn vaak vergelijkbaar met de Scandinavische houten huizen en vormen een knusse plek voor wandelingen en foto’s.
Het Boegbeeld
Een ander interessant beziensbaar is het Boegbeeld. Dit is een monument ter nagedachtenis aan de afsluiting van de Lauwerszee in 1969. Het beeld is gemaakt door Gert Sennema en symboliseert de verandering in de natuur en visserijsector die deze afsluiting met zich meebracht. Meer informatie over het Boegbeeld is te vinden op de website van het Visserijmuseum.
Het Vissersmonument
Het Vissersmonument is opgericht ter nagedachtenis aan alle vissers die op zee zijn gebleven. Het is een symbolisch beeld dat door de Stichting Hulp in Nood is opgericht. Het monument staat op een prominente plek in het dorp en is een getuigenis van de lange visserijgeschiedenis van Zoutkamp.
De Busremise van De Marne
Een ander interessant historisch gebouw is de busremise van De Marne. Deze busonderneming werd in 1936 opgericht en speelde een belangrijke rol in de ontwikkeling van de busdiensten in het westelijk deel van Hunsingo. Het complex in Zoutkamp bestond uit een L-vormig gebouw met twee garages en een dienstwoning voor de chef. Na 1940 is de onderneming overgenomen door de GADO, de Groninger Autobus Dienst Onderneming. Het gebouw is tegenwoordig in gebruik als brandweerkazerne en is nog steeds een interessant historisch voorbeeld van industriële bouwkunde.
Activiteiten en toegang tot de natuur
Het Nationaal Park Lauwersmeer
Het Nationaal Park Lauwersmeer is een van de grootste natuurlijke attracties in de regio en is vanuit Zoutkamp makkelijk bereikbaar. Het park is ontstaan op de vroegere zeebodem van de Lauwerszee en is een prachtig nieuw landschap dat een vogelparadijs is geworden. Het gebied is aangewezen als Nationaal Park vanwege de bijzondere ecologie en biodiversiteit. Bezoekers kunnen hier wandelen, fietsen, vogelwaarneming doen en kanoën. Het park is een must-see voor iedereen die geniet van rust en natuur.
Kanoën en fietsen in de omgeving
Vanuit Zoutkamp zijn er verschillende mogelijkheden om de omgeving te verkennen. Camping 't Ol Gat biedt bijvoorbeeld de mogelijkheid om kano's te huren en zo het water vanuit een andere perspectief te ontdekken. Fietsen is ook een populaire activiteit in de regio, aangezien de wegen goed onderhouden zijn en de landschappen verleidelijk zijn.
Wandelingen en de Hunsingosluis
Een andere populaire activiteit is wandelen langs de dijk van Zoutkamp, waar bezoekers een prachtig uitzicht hebben op de haven en het Zoutkamperril. De Hunsingosluis is ook een interessant punt om te bezoeken. Het is het eindpunt van het Hunsingokanaal en biedt een indrukwekkend beeld van de industriële geschiedenis van de regio.
Praktische informatie en overnachting
Horeca en winkels in het dorp
Het dorp telt verschillende horecagelegenheden, zoals het Restaurant en IJssalon de Boeter, waar het bekende bronzen beeld van Gosse Dam staat. Daarnaast zijn er in het dorp een bakker, een slager en een supermarkt aanwezig, waardoor bezoekers gemakkelijk kunnen voorzien in het nodige tijdens hun verblijf.
Overnachtingsmogelijkheden
Er zijn verschillende overnachtingsmogelijkheden in en rond Zoutkamp. Camping 't Ol Gat is een populaire keuze, waar bovendien kano’s kunnen worden gehuurd. Daarnaast zijn er hotels en gastvrijheidsadressen in het dorp zelf en in de omgeving, zoals de Koperwiek en de Kwikstaart, die een warme welkom bieden aan toeristen.
Conclusie
Zoutkamp is een historisch en toeristisch interessant dorp dat zich in het noordoosten van Nederland bevindt. Het dorp biedt een rijke visserijgeschiedenis, monumentale gebouwen, mooie natuurlijke omgevingen en een sfeeltje rust dat zowel toeristen als inwoners prijst. Bezienswaardigheden zoals de Reitdiepsluis, het Visserijmuseum en de kleurrijke houten huisjes zijn een must-see voor iedereen die het dorp wil verkennen. Daarnaast is het Nationaal Park Lauwersmeer een prachtige plek voor wandelingen, fietsen en vogelwaarneming.
Zoutkamp is een ideaal uitstapje voor toeristen die de rust van het platteland en de culturele rijkdom van de regio willen ontdekken. Of je nu geniet van historische bezienswaardigheden, de natuur, of gewoon van een rustig terras, Zoutkamp heeft iets voor iedereen.