Ontdek de mooiste bezienswaardigheden van Lissabon: van historie tot gastronomie
augustus 10, 2025
Neede is een kleinstad in de Achterhoek, in de provincie Gelderland, die zich nu bevindt in de gemeente Berkelland. Tot 2005 was Neede een zelfstandige gemeente. Het is een historische en landschappelijk interessante locatie, waar zowel geschiedenisliefhebbers als natuurliefhebbers veel te ontdekken hebben. In dit artikel geven we een overzicht van de belangrijkste bezienswaardigheden in en rond Neede, waarbij we onder andere aandacht besteden aan historische gebouwen, natuurgebieden en tradities die het dorp kenmerken.
Geschiedenis en cultuur
Neede heeft een rijke historische erfenis. Zo is het dorp bekend geweest als een centrum voor de productie van vruchtenjam. In de twintigste eeuw stond de Tuinbouwmaatschappij "Gelderland" hier een jamfabriek, waarvan de opvolging jaarlijks wordt herdenkt tijdens de Nationale Jammarkt. Deze markt is een populaire traditie die nog steeds aandacht krijgt, hoewel de fabriek zelf niet meer bestaat.
Een ander belangrijk gebeurtenis in de lokale geschiedenis is de stormramp van 1 juni 1927. Deze cyclonische windstorm had een krachtige en vernietigende invloed op Neede, en werd beschouwd als de krachtigste bekende cycloon in Nederland. De schade was vooral zichtbaar op het stationsemplacement, waar locomotievenloods geheel vernield werd. De schade was ook zichtbaar in het dorp zelf, waarbij een kind onder een wagon terechtkwam en ernstig gewond raakte.
Neede was bovendien een industriële stad. Het had meerdere steenfabrieken en een omvangrijke textielindustrie, wat bijdroeg aan de economische groei van het dorp in de 19e en 20e eeuw.
Bezienswaardigheden in Neede
Neede beschikt over verschillende historische en culturele bezienswaardigheden die interessant zijn voor toeristen.
De Hollandsche Molen
Aan de rand van het dorp, in de buurtschap Lochuizen, staat De Hollandsche Molen, een ronde bovenkruier met een stelling uit 1926. Deze molen is een interessant voorbeeld van de molenbouwkunst uit de vroege twintigste eeuw en is een van de bezienswaardigheden die het dorp te bieden heeft.
Huize De Kamp
Net buiten het dorp ligt Huize De Kamp, een versterkt huis uit de middeleeuwen. Het kasteeltje werd in de vijftiende eeuw bewoond door Barmentloo en in 1533 gekocht door Reinier Tengnagel. Het huidige eenvoudige huis werd in de zeventiende eeuw gebouwd, mogelijk door Otto Tengnagel. In de negentiende eeuw werden de grachten gedempt, maar vanaf 1977 zijn het huis en het koetshuis gerestaureerd en zijn de grachten weer uitgegraven. Huize De Kamp is een waardevolle historische plek die een glimp geeft van het middeleeuwse verleden van de regio.
De Grote Kerk en de Sint-Caeciliakerk
Twee belangrijke kerken in Neede zijn de Grote Kerk en de Sint-Caeciliakerk. De toren van de Grote Kerk uit 1506 is een rijksmonument. De oorspronkelijke kerk werd in 1846 gesloopt en vervangen door een waterstaatskerk. De Sint-Caeciliakerk is een moderne kerk die sindsdien dienst doet als religieus centrum in het dorp.
Boerderijen
Neede telt ook een aantal rijksmonumenten boerderijen. Een voorbeeld is Erve Kolkman, gelegen aan de G.L. Rutgersweg 9. Bij deze boerderij staan een schuur uit 1914 en een voormalig bakhuisje. Deze boerderijen zijn belangrijk voor de regionale architectuur en geven een beeld van de agrarische geschiedenis van de regio.
Natuur en recreatie
Naast historische bezienswaardigheden biedt de omgeving van Neede ook veel interessante natuurlijke attracties.
Ordelmanskoele
Net buiten Neede ligt de Ordelmanskoele, een natuurspeeltuin die zich in een oude groeve bevindt. Dit is een populaire plek voor kinderen om te spelen en te ontdekken. Het is een educatief en recreatief gebied waar kinderen onder begeleiding kunnen genieten van de natuur. Voor bezoekers is het een leuke activiteit om te bezoeken, vooral met kinderen.
De Needse Berg
Een ander interessant natuurlijk fenomeen is De Needse Berg, een 35 meter hoge stuwwal uit de laatste ijstijd. Deze stuwwal is geologisch interessant en bevat verschillende aardlagen. In het gebied worden regelmatig fossielen gevonden. De Needse Berg is dus niet alleen een landschapselement, maar ook een historisch en wetenschappelijk belangrijk gebied.
’t Needse Achterveld
Een ander natuurgebied dat zich in de omgeving van Neede bevindt is ’t Needse Achterveld, een relatief klein, maar belangrijk natte heidegebied in Nederland. Het gebied bevat bijzondere planten en is een van de laatste overblijfselen van dit soort natuur. Het is een waardevolle plek voor natuurliefhebbers en een toevluchtsoord voor verschillende soorten vogels en planten.
Activiteiten en evenementen
Neede en de omgeving bieden bovendien een aantal activiteiten die interessant zijn voor toeristen.
Nationale Jammarkt
De Nationale Jammarkt is een jaarlijks evenement dat herdenkt de traditie van de jamproductie in het dorp. Hoewel de fabriek niet meer actief is, is de markt nog steeds een populaire traditie en een aanknopingspunt voor lokale producten en ambachtelijke activiteiten.
Fietsroutes
Er zijn verschillende fietsroutes in de regio Neede die interessant zijn voor recreatief fietsers. De omgeving van Neede is namelijk uniek qua landschap, met een combinatie van natuurlijke en historische elementen. Er zijn bijvoorbeeld routes langs de Needse Berg en het Needse Achterveld, die goed geschikt zijn voor wandelingen of fietsritten.
Museumactiviteiten in Noordijk
In de buurtschap Noordijk zijn er jaarlijks activiteiten van de historische vereniging Oud Noordijk. In het museum Oale Schole zijn er vaste historische inrichtingen en wisselende tentoonstellingen van april tot oktober. Voor toeristen is dit een interessante plek om meer te leren over de lokale geschiedenis.
Haarlo en de Berkel
Het dorp Haarlo, dat ook deel uitmaakt van de gemeente Berkelland, is bekend door de vondst in 1980 van 1100 munten uit de dertiende eeuw. Een deel van deze munten is te zien in het Museum De Scheper in Eibergen. Dit is een interessante toegangspunt voor historisch bewuste toeristen die genoegen trekken uit het ontdekken van archeologische zaken.
De rivier de Berkel is ook een belangrijk geografisch element in de regio en een populaire plek voor wandelingen en recreatieve activiteiten.
Toegankelijkheid en logistiek
Neede is goed bereikbaar vanuit verschillende richtingen. Het dorp ligt in de Achterhoek, een regio die zich in het noordoosten van Gelderland bevindt. Voor toeristen is het dorp bereikbaar via auto of fiets. Voor wie vanuit Nederland reist, is er een goed fietspadnetwerk en zijn er diverse fietsroutes beschikbaar die vanuit Neede vertrekken of het dorp aanraken.
Voor wie vanuit het buitenland reist, is het dorp bereikbaar via Eindhoven of Arnhem, waarbij er goede connecties zijn via de A2. Vanuit deze steden is er ook de mogelijkheid om via trein of bus naar de regio te reizen.
Toekomst en toegankelijkheid
De regio Neede is een toegankelijke en historisch rijke locatie die toeristen uit diverse landen aantrekt. Het dorp en de omgeving worden steeds meer ontdekt door toeristen die op zoek zijn naar rustige, historische en natuurlijke ervaringen. De gemeente Berkelland streeft naar het verbeteren van de toegankelijkheid en het behoud van de historische en natuurlijke waarden van het dorp.
Conclusie
Neede is een historisch en landschappelijk interessante locatie in de Achterhoek. Het dorp heeft een rijke geschiedenis met bezienswaardigheden zoals De Hollandsche Molen, Huize De Kamp en de Grote Kerk. Buiten het dorp biedt de natuurlijke omgeving interessante activiteiten, zoals wandelingen in het Needse Achterveld en fietsritten langs de Needse Berg. Daarnaast zijn er populaire evenementen zoals de Nationale Jammarkt die een glimp geven van de lokale traditie. Voor toeristen is Neede dus een interessante bestemming die zowel historisch als recreatief veel te bieden heeft.