Aantal steden en dorpen in Nederland: overzicht en analyse

In Nederland zijn er een groot aantal steden, dorpen, gehuchten en buurtschappen. Het aantal steden en dorpen in het land varieert van jaar tot jaar, mede door fusies van gemeenten en veranderingen in de BAG (Basisregistratie Adressen en Gebouwen). De gegevens die beschikbaar staan in de bronnen geven een overzicht van de woonplaatsen in Nederland en de verdeling per gemeente, provincie en landsdeel. In dit artikel wordt ingegaan op het aantal steden en dorpen in Nederland, de verdeling per provincie en de historische ontwikkeling van het aantal gemeenten.

Aantal woonplaatsen in Nederland

Op 1 januari 2024 waren er in Nederland 2501 woonplaatsen in 342 gemeenten. Dit is een toename ten opzichte van 2020, waarin het aantal woonplaatsen 2500 bedroeg. De toename is het gevolg van fusies van gemeenten en de aanpassing van de BAG, die continue verandering onderhevig is. De gegevens over woonplaatsen zijn afkomstig van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), dat jaarlijks een nieuwe tabel maakt op basis van de BAG-extracten.

De woonplaatsen zijn onderverdeeld in gemeenten, provincies en landsdelen. De 12 provincies van Nederland zijn onderverdeeld in 4 landsdelen: Noord-Nederland (Groningen, Fryslân, Drenthe), Oost-Nederland (Overijssel, Flevoland, Gelderland), West-Nederland (Utrecht, Noord-Holland, Zuid-Holland, Zeeland) en Zuid-Nederland (Noord-Brabant, Limburg). De woonplaatsen worden in deze tabel opgenomen op basis van de BAG-woonplaatsen, die zijn vastgesteld door de gemeenten.

Aantal steden en dorpen in Nederland

De vraag hoeveel steden en dorpen er in Nederland zijn, is lastig te beantwoorden, omdat er geen officiële definitie is voor het onderscheid tussen steden en dorpen. Sinds 1851 zijn de klassieke stadsrechten afgeschaft, en zijn er geen wettelijke criteria meer voor het onderscheid tussen steden, dorpen, gehuchten en buurtschappen. De verdeling is daarom informeel en gebaseerd op criteria zoals het inwoneraantal, de aanwezigheid van een eigen bestuur, en voorzieningen als ziekenhuizen, stations en middelbare scholen.

Een stad wordt doorgaans beschouwd als een plaats met minstens 25.000 inwoneraantal, terwijl een dorp kleiner is. Echter, er zijn uitzonderingen, zoals het Gelderse Wijchen, dat aan alle criteria voldoet, maar toch als dorp wordt aangemerkt. Ook het Noord-Brabantse Gemert wordt gezien als een 'verstedelijkt dorp'. In de praktijk is het onderscheid tussen steden en dorpen dus niet altijd duidelijk.

Verdeling per provincie

De verdeling van woonplaatsen per provincie varieert afhankelijk van de grootte en de geschiedenis van de regio. In sommige provincies zijn er meer steden, terwijl andere meer dorpen en buurtschappen bevatten. Hieronder volgt een overzicht van het aantal woonplaatsen per provincie op basis van de gegevens van het CBS:

• Gelderland: 216 woonplaatsen
• Drenthe: 102 woonplaatsen
• Fryslân: 106 woonplaatsen
• Groningen: 86 woonplaatsen
• Drenthe: 102 woonplaatsen
• Flevoland: 58 woonplaatsen
• Friesland: 106 woonplaatsen
• Gelderland: 216 woonplaatsen
• Limburg: 113 woonplaatsen
• Noord-Brabant: 151 woonplaatsen
• Noord-Holland: 132 woonplaatsen
• Overijssel: 86 woonplaatsen
• Utrecht: 108 woonplaatsen
• Zeeland: 56 woonplaatsen
• Zuid-Holland: 132 woonplaatsen
• Flevoland: 58 woonplaatsen
• Drenthe: 102 woonplaatsen
• Friesland: 106 woonplaatsen

De verdeling per provincie toont aan dat er in sommige regio’s meer woonplaatsen zijn dan in andere. De grootste concentratie van woonplaatsen is in de provincies Gelderland, Noord-Brabant en Zuid-Holland, terwijl de kleinste concentratie is in de provincies Flevoland en Zeeland.

Historische ontwikkeling

Het aantal gemeenten in Nederland is de afgelopen jaren sterk gedaald door samenvoegingen. In 1900 waren er nog 1200 gemeenten, terwijl het aantal in 2024 342 bedraagt. Dit is een daling van meer dan 70 procent. De reden voor deze daling is het samenvoegen van gemeenten om de administratie te vereenvoudigen en de effectiviteit van de gemeenten te vergroten.

Deze ontwikkeling heeft ook invloed gehad op het aantal steden en dorpen in Nederland. Door de fusies zijn er meer gemeenten ontstaan die groter zijn dan voorheen, waardoor het aantal kleine dorpen en buurtschappen is afgenomen. Het aantal steden is echter toegenomen, doordat enkele dorpen zijn uitgegroeid tot steden.

Conclusie

In Nederland zijn er op 1 januari 2024 2501 woonplaatsen in 342 gemeenten. Het aantal steden en dorpen is lastig te bepalen, omdat er geen officiële definitie is voor het onderscheid tussen steden en dorpen. De verdeling is informeel en gebaseerd op criteria zoals het inwoneraantal, de aanwezigheid van een eigen bestuur, en voorzieningen als ziekenhuizen, stations en middelbare scholen. Het aantal woonplaatsen varieert per provincie, waarbij de grootste concentratie in de provincies Gelderland, Noord-Brabant en Zuid-Holland ligt. De historische ontwikkeling toont aan dat het aantal gemeenten in Nederland is gedaald door samenvoegingen, wat ook invloed heeft gehad op het aantal steden en dorpen.

Bronnen

1. Lijst van Nederlandse gemeenten
2. Van Nooitgedacht naar Boerenhol: Bram fietste langs alle Nederlandse plaatsen
3. Alle plaatsen in Nederland
4. Woonplaatsen in Nederland 2024
5. Woonplaatsen in Nederland 2020
6. Hoeveel steden en dorpen telt ons land eigelijk ?
7. Steden, dorpen, gehuchten en buurtschappen
8. Woonplaatsen in Nederland 2024
9. Sitemap - plaatsen per provincie
10. Minimale helling pannendak en berekenen helling