Hoeveel dorpen zijn er in Nederland? Een overzicht van de kleinste en meest unieke dorpen

In Nederland zijn er honderden woonplaatsen, waaronder steden, dorpen, gehuchten en buurtschappen. De vraag hoeveel dorpen er in Nederland zijn, is lastiger dan het lijkt. Dit artikel bespreekt de verschillen tussen steden en dorpen, en geeft een overzicht van de kleinste dorpen in Nederland, evenals de structuur van woonplaatsen volgens de meest recente cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Daarnaast worden de verschillen tussen dorpen, buurtschappen en gehuchten uitgelegd.

Wat is het verschil tussen steden en dorpen?

De grens tussen steden en dorpen is niet altijd duidelijk. Volgens de wet zijn er geen officiële categorieën zoals “stad” of “dorp”. In de praktijk wordt een plaats als stad aangemerkt als het voldoet aan bepaalde criteria, zoals een bevolking van minstens 25.000 inwoners, een eigen bestuur, en voorzieningen zoals ziekenhuizen, stations en middelbare scholen. Echter, deze criteria zijn niet altijd van toepassing. Bijvoorbeeld, het Gelderse dorp Wijchen voldoet aan deze criteria, maar wordt nog steeds als dorp beschouwd, terwijl het Noord-Brabantse Gemert een “verstedelijkt dorp” is.

Bijna alle gemeenten in Nederland hebben een bevolkingsaantal dat groter is dan dat van een dorp. De meeste dorpen telden vroeger honderden inwoners, maar in de loop der jaren zijn veel dorpen opgeheven of samengesmolten met andere gemeenten. Dit leidde tot een afname van het aantal dorpen in Nederland.

Het aantal dorpen in Nederland

De exacte hoeveelheid dorpen in Nederland is lastig te bepalen, omdat de definitie van een dorp niet wettelijk is vastgelegd. Het CBS hanteert geen aparte categorieën voor dorpen, steden, gehuchten en buurtschappen, maar geeft wel een overzicht van woonplaatsen. Op 1 januari 2024 telde Nederland 2501 woonplaatsen in 342 gemeenten. Hierin zijn ook steden, dorpen, buurtschappen en gehuchten opgenomen.

De meeste dorpen in Nederland zijn klein. Bijvoorbeeld, het dorp Saaxumhuizen telt ongeveer 45 inwoners, terwijl ’t Woudt 38 inwoners telt. Ook het dorp Persingen telt 90 inwoners, terwijl het dorp Ruigoord, dat in de jaren ’70 verdween, opnieuw tot stand is gekomen, maar geen inwoners heeft. Dit dorp is het enige dorp in Nederland zonder inwoners, wat het een unieke positie geeft.

De kleinste dorpen in Nederland

Er zijn meerdere dorpen in Nederland die weinig inwoners hebben. Volgens de bronnen zijn de vijf kleinste dorpen:

1. Ruigoord – Dit dorp telt geen inwoners, maar is wel geregistreerd als dorp met een eigen postcode.
2. ’t Woudt – Met 38 inwoners en 11 woonhuizen wordt dit dorp aangemerkt als het kleinste dorp van Nederland.
3. Saaxumhuizen – Het dorp telt 45 inwoners, maar is wel een bekende plek voor culturele activiteiten.
4. Persingen – Met 90 inwoners en 35 huizen wordt dit dorp vaak aangemerkt als het kleinste dorp van Nederland.
5. Schokland – Dit eiland telt slechts 5 inwoners, maar is sinds 2008 geclassificeerd als dorp.

Deze dorpen zijn niet alleen klein in omvang, maar ook in hun cultuur en geschiedenis. Ze vormen een belangrijk deel van het landschap en de identiteit van Nederland.

Wat zijn de verschillen tussen dorpen, buurtschappen en gehuchten?

De termen “dorp”, “buurtschap” en “gehucht” worden vaak door elkaar gebruikt, maar hebben wel verschillende betekenissen. Een dorp is over het algemeen groter dan een gehucht, dat weer groter is dan een buurtschap. Een dorp heeft meestal een eigen kerk, wat het verschil maakt met een gehucht of buurtschap.

Een buurtschap is een kleinere woonplaats die vaak in een meer omvangrijke gemeente valt. Het verschil met een gehucht is dat een gehucht vaak dichter op elkaar ligt, terwijl een buurtschap verder verspreid is. De term “gehucht” heeft vaak een minder positieve associatie, terwijl “buurtschap” juist een gevoel van eenheid en saamhorigheid weerspiegelt.

De toekomst van de dorpen

De aantallen dorpen in Nederland zijn in de loop der jaren afgenomen. De fusies van gemeenten hebben ertoe geleid dat veel dorpen zijn opgeheven of samengesmolten met andere gemeenten. De toekomst van de dorpen hangt af van de vraag of er genoeg aandacht is voor de behoud van deze unieke plekken. De regering en lokale gemeenten moeten hierover beslissen of het behoud van dorpen een prioriteit is.

Conclusie

De hoeveelheid dorpen in Nederland is lastig te bepalen, maar er zijn genoeg kleinere dorpen die uniek zijn en een belangrijk deel van het landschap vormen. Het verschil tussen steden en dorpen is vaak niet duidelijk, maar de kleinste dorpen zoals Ruigoord, ’t Woudt en Schokland laten zien dat er nog steeds plekken zijn die zichzelf als dorp mogen melden. De toekomst van de dorpen hangt af van de vraag of deze plekken worden behouden of opgeheven.

Bronnen

1. Lijst van Nederlandse gemeenten
2. Dit zijn de 5 kleinste dorpen van Nederland
3. Hoeveel steden en dorpen telt ons land eigelijk?
4. Woonplaatsen in Nederland 2024
5. Bram fietste langs alle Nederlandse plaatsen
6. Woonplaatsen in Nederland 2021
7. Wat is het verschil tussen steden, dorpen, gehuchten en buurtschappen?
8. Het einde van het ‘echte dorp’
9. Woonplaatsen in Nederland 2020
10. Klusidee: Afstand palen plaatsen van een schutting
11. Woonplaatsen in Nederland 2022
12. Watergekoelde airco