Groenste steden van Nederland: een overzicht van de meest groene steden en dorpen

De vraag naar de groenste steden van Nederland is in de afgelopen jaren steeds belangrijker geworden, vooral als gevolg van de groeiende aandacht voor duurzaamheid, gezondheid en leefbaarheid. In dit artikel worden de belangrijkste informatie en feiten over de groenste steden en dorpen in Nederland geanalyseerd, gebaseerd op de gegevens uit de bronnen. Het gaat hierbij om zowel de officiële ranglijsten als de analyses die zijn gedaan door verschillende initiatieven zoals de Groene Stad Challenge en de HUGSI (Husqvarna Urban Green Space Index). Deze analyse geeft inzicht in de standaard van groen in Nederlandse steden en dorpen, en laat zien wat de toekomstige potentie is voor vergroening.

De meest groene steden van Nederland

De ranglijst van de groenste steden in Nederland is in de afgelopen jaren aanzienlijk veranderd. De groenste stad van Nederland wordt op dit moment bepaald via meerdere indices en beoordelingen. Een van de belangrijkste initiatieven is de Groene Stad Challenge, een project dat wordt gesteund door diverse partijen, waaronder Sweco, Husqvarna en NL Greenlabel. Deze uitdaging analyseert de hoeveelheid en kwaliteit van groen in Nederlandse gemeenten en steden, met als doel om de groensteden sneller te realiseren.

De meest recente uitkomst van de Groene Stad Challenge in 2022 toont aan dat Assen de groenste stad van Nederland is. Dit is geen toeval, want Assen heeft in de afgelopen jaren flinke investeringen gedaan in vergroening en groene infrastructuur. Volgens de analyse van de Groene Stad Challenge is bijna 60% van het oppervlak van Assen bedekt met groen. Dit maakt de stad tot een voorbeeld voor andere steden in Nederland. De analyse van Sweco, waarbij gebruik wordt gemaakt van satellietbeelden, luchtfoto’s en andere data, toont aan dat Assen opmerkelijk goed presteert op het gebied van groenoppervlakte en biodiversiteit.

Naast Assen zijn er nog een aantal steden die in de lijn van de groenste stad vallen. Rijswijk en Delft zijn op de tweede en derde plaats terechtgekomen in de ranglijst van de Groene Stad Challenge. Rijswijk staat bekend om zijn uitgebreide groene ruimtes en het gebruik van blauwgroene daken. Delft is een andere stad die zich met succes heeft ingezet voor vergroening, met name in de woonwijken. Hier is bijvoorbeeld de Mondriaan-gevel geïntroduceerd, een groene gevel die zowel esthetisch als functioneel van pas komt.

Andere steden die in de top tien van de groenste steden van Nederland vallen zijn Bussum, Soest, Zeist, Lelystad, Nieuwegein, Apeldoorn en Doetinchem. Deze steden hebben allemaal een betrouwbare hoeveelheid groen in hun bebouwde kom en voldoen aan de criteria van de Groene Stad Challenge.

De groenste dorpen van Nederland

Naast de groenste steden is ook het groenste dorp van Nederland een belangrijk onderdeel van de analyse. Volgens de Groene Stad Challenge is Bloemendaal in Noord-Holland het groenste dorp van Nederland. Het dorp staat bekend om zijn uitgebreide groene zones en het behoud van oude bomen. De combinatie van groen en een hoge levenskwaliteit maakt Bloemendaal tot een voorbeeld van hoe een dorp groen kan zijn en toch een goede leefomgeving biedt.

De top 10 van de groenste dorpen in Nederland ziet er als volgt uit: 1. Bloemendaal (1) 2. Huis ter Heide (2) 3. Barger-Compascuum (gemeente Emmen) 4. Zoelen (3) 5. Doorn (4) 6. Oosterbeek (5) 7. Aerdenhout (6) 8. Maarn (7) 9. Gees (gemeente Coevorden) 10. Ellecom (8)

Deze dorpen voldoen aan de criteria van de Groene Stad Challenge, waaronder het behoud van groene zones, de hoeveelheid groen per inwoner en de biodiversiteit.

De rol van groen in stedelijke ruimtes

Groen speelt een cruciale rol in stedelijke ruimtes, niet alleen vanwege de esthetiek, maar ook vanwege de voordelen voor de gezondheid, duurzaamheid en leefbaarheid. Volgens de HUGSI (Husqvarna Urban Green Space Index) zijn groene ruimtes belangrijk voor de kwaliteit van het stedelijke milieu. De index meet onder andere het percentage groen in de stad, de gezondheid van de vegetatie en de verdeling van groene ruimtes per persoon. De HUGSI is de eerste indexering ter wereld gebaseerd op concrete cijfers en wordt vaak gebruikt om de groenste stad van Nederland te bepalen.

In de HUGSI-lijst van 2022 valt Enschede op de eerste plaats met een score van 71,67, gevolgd door Eindhoven (69,60), Breda (69,56), Almere (68,25), Nijmegen (66,94), Tilburg (65,78), Utrecht (63,48), Groningen (63,16), Den Haag (59,41), Haarlem (56,27), Amsterdam (50,86) en Rotterdam (40,97). De gemiddelde HUGSI-score ligt op 39, wat aangeeft dat Nederland nog ruimte heeft om te vergroenen.

Deze cijfers laten zien dat sommige steden in Nederland beter presteren dan anderen, maar dat er ook grote verschillen zijn tussen de steden. Bijvoorbeeld: Amsterdam heeft een groenpercentage van 30% (19% bomen en 11% lage vegetatie), terwijl Rotterdam 51% groen heeft (16% bomen). De hoeveelheid groen per inwoner is in Amsterdam ongeveer 69 vierkante meter, terwijl Rotterdam hier 115 vierkante meter op heeft. De index toont dus ook aan dat het groen in Nederland sterk varieert per stad.

De toekomst van groen in Nederland

Er is veel ruimte voor vergroening in Nederland, vooral in steden die momenteel laag scoren op de groenindex. Er zijn talloze mogelijkheden om extra groen toe te voegen, waaronder het benutten van lege dakoppervlakken met groene daken, het installeren van groene gevels en het verbeteren van de connectiviteit tussen groenstrepen. Deze ingrepen leveren niet alleen een flinke boost aan biodiversiteit, maar verbeteren ook de luchtkwaliteit en het klimaat in de stad.

De Groene Stad Challenge, die wordt gesteund door meerdere partijen, helpt gemeenten hun groenambitie sneller te realiseren. De combinatie van de methodieken van NL Greenlabel, de HUGSI en de kennis van Sweco maakt het mogelijk om inzicht te krijgen in de mate van vergroening per wijk of buurt en te laten zien waar ruimte is voor meer groen.

Bronnen

1. De 5 groenste steden van Nederland
2. Groene must-see: Anton van Duinkerkenpark
3. Groenste stad van Nederland
4. Dit zijn de groenste steden ter wereld en in Nederland
5. Groenste steden en dorpen van Nederland bekend eerste plaats voor Assen en Bloemendaal
6. Assen en Bloemendaal groenste stad en dorp van Nederland