Autun in Frankrijk: een verborgen parel in Bourgogne met rijke geschiedenis, culturele bezienswaardigheden en natuurlijke schoonheid
augustus 4, 2025
Aquileia, gelegen in de noordelijke Italiaanse regio Friuli-Venezia Giulia, is een stad met een rijke historie die zich uitstrekt van de Romeinse tijd tot de middeleeuwen en verder. Hoewel de stad tegenwoordig kleiner is dan vroeger, is het nog steeds een bijzondere bestemming voor bezoekers die de Romeinse en vroegchristelijke geschiedenis willen verkennen. Sinds 1998 staat Aquileia op de UNESCO Werelderfgoedlijst, een erkenning van de archeologische en historische betekenis van deze stad. In dit artikel geven we een overzicht van de belangrijkste bezienswaardigheden, historische context en praktische informatie om je bezoek aan Aquileia zo goed mogelijk te plannen.
De geschiedenis van Aquileia
Aquileia was in de Romeinse tijd een van de belangrijkste steden in Italië. In 181 v. Chr. werd de stad gesticht en snel werd het een belangrijk handelscentrum. In de 4e eeuw na Christus was Aquileia zo rijk en invloedrijk dat de Romeinse schrijver Ausonius het beschouwde als de achtste grootste stad ter wereld, na onder andere Rome en Constantinopel. De stad fungeerde als poort naar het oosten en was een knooppunt voor Romeinse wegen die zich over het hele rijk uitstrekten.
In de 5e eeuw werd Aquileia echter zwaar getroffen door oorlogen en verwoestingen. De meest bekende van deze gebeurtenissen was de vernietiging door Attila de Hun, die de stad volledig totaalmaakte. Gedurende de late middeleeuwen en de renaissance kende Aquileia een gedeeltelijke opleving, maar de glorietijd was voorbij. Gedurende eeuwen lag de stad ondergronds begraven, totdat de eerste systematische opgravingen pas in de 19e en 20e eeuw begonnen.
Het archeologische erfgoed van Aquileia
Het archeologische erfgoed van Aquileia bestaat uit een combinatie van Romeinse en vroegchristelijke restanten. De stad biedt bezoekers de kans om het Forum, de haven, een necropolis, en verschillende Romeinse huizen en markten te bezichtigen. Ook zijn er mozaïekvloeren te zien die uniek zijn in hun vorm en inhoud.
Romeinse restanten
De Romeinse restanten in Aquileia zijn verdeeld over verschillende locaties:
- Het Forum is het centrale plein van de stad en was vroeger een belangrijk openbaar gebouw in het hart van Aquileia. Het forum is een van de meest waardevolle Romeinse overblijfselen in de stad. Het werd gebruikt voor politieke en commerciële activiteiten.
- De haven (Portus Fluvialis) was vroeger een belangrijk transportcentrum. Hoewel de haven tegenwoordig niet meer gebruikt wordt, is er nog steeds een deel te zien dat aangeeft hoe het er vroeger uitzag.
- De necropolis was een grote begraafplaats buiten de stadsmuren. Opgravingen hebben ertoe geleid dat een groot aantal grafmonumenten en begraafplaatsen zijn blootgelegd.
- De huizen en markten uit de Romeinse tijd zijn verspreid over verschillende locaties zoals Fondo Cal, Fondo Cossar en Fondo Pasqualis. Deze gebouwen zijn op verschillende niveaus aan het licht gekomen en geven een goed beeld van het woon- en handelsleven in Aquileia.
Vroegchristelijke restanten
Naast de Romeinse restanten is er ook een rijke vroegchristelijke erfgoed in Aquileia. De belangrijkste vondsten zijn de basilica en het vroegchristelijke museum:
- De Basilica di Santa Maria Assunta is het hoogtepunt van de vroegchristelijke erfgoed in Aquileia. Deze basilica dateert uit de 4e eeuw en is bekend om haar uitzonderlijke mozaïekvloer. De mozaïekvloer is bijna perfect bewaard gebleven en biedt een indrukwekkend beeld van vroegchristelijke kunst en symboliek. De basilica is een van de belangrijkste redenen waarom Aquileia op de UNESCO Werelderfgoedlijst staat.
- Het Vroegchristelijke Museum is gevestigd in een schuur die vroeger deel uitmaakte van een wijnboerderij. Het museum bevat een mozaïekvloer die uit het einde van de 4e eeuw dateert. Deze vloer is uniek omdat ze uit meerdere losse "tapijten" bestaat, elk gesponsord door een eigen weldoener. De namen van deze mensen zijn zelfs in de vloer gemozaïekt, wat een uniek historisch document oplevert.
Het Archeologisch Museum
Het Archeologisch Museum van Aquileia is een essentieel bezoek voor iedereen die meer wil weten over de geschiedenis van de stad. Het museum bevat een indrukwekkende collectie van Romeinse en vroegchristelijke artefacten, waaronder marmeren beelden, mozaïeken, muurschilderingen, en talloze voorwerpen. Het museum is goed georganiseerd en geeft een duidelijk beeld van hoe Aquileia eruitzag in de Romeinse en vroegchristelijke tijd. Een bijzonder moment is de tuin van het museum, waar Romeinse zuilen en cipressen samen een sfeer van rust en monumentaliteit creëren.
Het Basilicacomplex en fresco’s
Het basilicacomplex in Aquileia is een van de meest indrukwekkende gebouwen in de stad. Het complex bestaat uit meerdere gebouwen en bevat zowel mozaïeken als fresco’s. Het belangrijkste deel is de patriarchale basiliek, die een bijna perfect bewaard gebleven mozaïekvloer bevat. Deze vloer is niet alleen een kunstwerk, maar ook een historisch document dat symbolische afbeeldingen toont.
Naast de mozaïeken zijn er ook fresco’s in het complex. Deze schilderingen zijn gemaakt in de middeleeuwen en geven een beeld van de christelijke traditie in de stad. Het basilicacomplex is een prachtige plek om te leren over de overgang van Romeinse naar christelijke traditie in Aquileia.
Praktische informatie en tips
Openingstijden en toegang
De belangrijkste bezienswaardigheden in Aquileia zijn open voor het publiek. De openingstijden variëren per seizoen en per locatie. Het Archeologisch Museum en de Basilica zijn meestal geopend van 9:00 tot 18:00. Het is verstandig om de exacte openingstijden op te vragen bij de bezoeksdatum, omdat deze soms variëren.
Toegang tot de verschillende locaties is meestal via een entreeticket. De entreetarieven zijn meestal redelijk laag, en er zijn vaak combinatietickets beschikbaar die toegang tot meerdere locaties bieden. Er zijn ook gidsen beschikbaar voor wie een dieper inzicht wil krijgen in de geschiedenis van Aquileia.
Camping en stranden
Aquileia ligt in de buurt van een strand en er is ook een camping beschikbaar die direct uitkijkt op de Romeinse zuilen van het forum. Dit maakt Aquileia een aantrekkelijke bestemming voor mensen die zowel cultureel als recreatief genieten willen hebben. De camping heeft ook een zwembad en is goed georganiseerd.
Wijntour in de regio
De regio rondom Aquileia is ook bekend om haar wijngaarden. Een wijntour is een fijne manier om de lokale productie te ontdekken en te proeven. De wijnen uit deze regio zijn van hoge kwaliteit en bieden een goede combinatie van smaak en geschiedenis.
Grado: een historische badplaats in de buurt
Grado is een historische badplaats die slechts 14 kilometer ten zuiden van Aquileia ligt. Deze stad ligt op een smal eiland dat omringd is door lagunes. Je kunt Grado alleen bereiken via een verhoogde weg over het water, wat al een bijzondere ervaring oplevert.
In Grado is het oude centrum een doolhof van straatjes en gebouwen. De stad is bekend om haar herenhuizen uit de Belle Epoque en haar fijne stranden. Op de stranden kun je een strandstoel en parasol huren en genieten van de zon. Er zijn ook veel strandtenten waar je heerlijk kunt eten.
Grado is ook een goede plek om te verblijven tijdens een bezoek aan Aquileia. Het is schilderachtig en rustig, en vanuit Grado kun je de omgeving van Aquileia gemakkelijk verkennen.
Conclusie
Aquileia is een bijzondere stad met een rijke historie die zich uitstrekt van de Romeinse tijd tot de middeleeuwen. De stad is een UNESCO Werelderfgoed en biedt bezoekers de kans om Romeinse en vroegchristelijke restanten te bezichtigen. Met haar archeologische vondsten, zoals de mozaïekvloeren in de basilica en het archeologisch museum, is Aquileia een unieke bestemming voor historisch en cultureel bewuste reizigers.
Naast de historische en archeologische aspecten biedt Aquileia ook een rustige sfeer met stranden, wijntours en een nabijgelegen badplaats in Grado. Het is dus zowel een educatieve als een recreatieve bestemming die zich uitstekend leent voor een weekend of een korte vakantie in het noorden van Italië.