Fécamp: Ontdekkingsreis door een verborgen parel aan de Côte d’Albâtre
augustus 3, 2025
Borgloon is een stad in het centrale deel van Haspengouw die zich opvallend veelzijdig toont aan bezienswaardigheden. Van kunstwerken in de open lucht tot historische gebouwen, van natuurlijke pracht tot culturele erfgoed, Borgloon biedt een rijke mix aan ervaringen. De stad is ook bekend om haar stroopproductie, waarvan de naam nog steeds aanwezig is in de lokale cultuur. In deze gids worden de belangrijkste bezienswaardigheden van Borgloon in detail besproken, met aandacht voor historisch, cultureel en kunstmatig erfgoed, evenals voor het regionale karakter van Haspengouw.
Kunst en kunstwerken in de open lucht
Een van de meest opvallende eigenschappen van Borgloon is de nadruk op kunst en creatieve expressie. De stad is een belangrijk kunstprojectcentrum en biedt verschillende kunstwerken en bezienswaardigheden die het oog vallen.
'PIT – Kunst in de Open Ruimte'
Borgloon is bekend om het kunstproject PIT – Kunst in de Open Ruimte, dat meerdere installaties in het openbaar domein bevat. Een van de meest iconische werken is de doorkijkkerk, ontworpen door de Belgische architecten Pieterjan Gijs en Arnout Van Vaerenbergh. De kerk is gemaakt met constructieplaten die zo zijn geplaatst dat het landschap altijd zichtbaar blijft. Dit creëert een unieke ervaring waarin de omgeving en het kunstwerk zich met elkaar vermengen.
Andere installaties in het kunstproject zijn:
- Memento: een witte, ronde sculptuur die uitnodigt tot bezinning.
- Tranendreef: een wandelgebied met vier druppelvormige tenten waarin je kunt overnachten.
- Swevende kapel in Helshoven: een houten kapel gemaakt van gekapte kersenbomen, symbolisch voor het hergebruik van natuurlijke materialen.
- Twijfelgrens: een sculptuur die slechts van één invalshoek het woord "Twijfelgrens" zichtbaar maakt.
Deze kunstwerken zijn verspreid over het grondgebied van Borgloon en maken de stad tot een unieke kunstroute.
Zwevende kapel in Helshoven
De zwevende kapel van Helshoven is een van de meest recente kunstwerken in Borgloon. Het houten kunstwerk werd in 2019 geïnstalleerd en is gemaakt van kersenbomen die geplukt werden vanwege het Little Cherry Virus, een plantenziekte die leidt tot kleine vruchten. De kapel zweeft over het landschap en biedt een rustige plek voor reflectie. De locatie is goed bereikbaar en heeft een parkeerstrook bij de kruising van de weg tussen Hoepertingen en Groot-Gelmen.
In de buurt van de kapel staat ook een galg, een historisch object dat verbonden is met de geschiedenis van strafrechtspraak in de regio. Tijdens de 15de eeuw werden hier misdadigers opgeknoopt aan een galg gemaakt van eikenhout. Deze locatie fungeert als een memoriepunt voor de rechtspraak van die tijd.
Historische bezienswaardigheden
Borgloon heeft een rijke historie die zich vertaalt in haar gebouwen, openbare ruimte en architectuur. De stad is een mix van middeleeuwse, Renaissance- en industriële bezienswaardigheden.
Stadhuis
Het Stadhuis van Borgloon, ook wel bekend als 's Grevenhuis, dateert uit 1680. Het is een historisch gebouw dat meerdere interessante details bevat, zoals de tien voormalige steden van het Land van Loon afgebeeld in de vensters op de eerste verdieping. De kleuren geel en rood, symbolisch voor Loon, zijn zichtbaar in elk wapenschild. Binnenin bevindt zich ook een oud kofferstuk uit de 12de of 13de eeuw en een pijnbank uit de tijd van de heksenprocessen, die een glimp geeft van het historische verleden van Borgloon.
Kanunnikenhuis
Het Kanunnikenhuis is een ander belangrijk historisch gebouw in Borgloon. Het is uitgevoerd in de Maaslandse stijl van de 16de en 17de eeuw en was vroeger een herenwoning voor de kanunniken van de St. Odulfuskerk. Het gebouw is nu een administratief centrum en een beschermd monument. Het toont aan dat Borgloon vroeger een rijke en invloedrijke stad was.
Stroopfabriek en Fruitbelevingsmuseum
Een van de meest typische aspecten van Borgloon is de productie van stroop, een lokale industrie die sinds het begin van de vorige eeuw bloeit. De inwoners van Borgloon werden vroeger genoemd "strooplekkers", een schertsende bijnaam die verwijst naar de stroopconsumptie.
Het Fruitbelevingsmuseum in Borgloon, ook bekend als de Stroopfabriek, is een uniek museum dat het verhaal vertelt van de industriële verwerking van fruit in Haspengouw. Het belevingscentrum is sinds april 2022 open en biedt een rondleiding door een gerestaureerde stroopfabriek. Het is een kindvriendelijk en rolstoeltoegankelijk museum, geschikt voor familiebezoeken.
De bezoeker wordt geleid via een zwevend looppad naar de voormalige stroopkamer en het belevingscentrum, waarbij de productieproces te zien is. Het museum is dagelijks open van 10:00 tot 17:00, behalve op bepaalde sluitingsdagen zoals maandagen (uitzondering bij schoolvakanties), carnavalzondag, 1/11, 24/12, 25/12, en 31/12. De laatste rondleiding begint om 15:30.
Veiling Borgloon
Nabij het Fruitbelevingsmuseum is ook de Veiling Borgloon gevestigd. Deze fruit- en groenteveiling is sinds 2014 lid van BelOrta, een coöperatie die groenten en fruit aanbiedt als “one stop shop”. De veiling is een belangrijk economisch centrum in Haspengouw en draagt bij aan de lokale voedselketen.
Cultuur en activiteiten
Naast kunst en historie biedt Borgloon ook een rijke culturele en culinaire ervaring aan bezoekers.
Eten in Borgloon
Borgloon heeft een uitstekende culinaire scene. Het Restaurant d’Entrecôte biedt vis of vlees uit de Josper Grill, waarbij houtskool uit Spanje wordt gebruikt om een authentieke smaak te creëren. Het Restaurant Niche, genoemd in de Michelingids, biedt een zen-interieur en een menu waarbij de kwaliteit centraal staat. Beide restaurants zijn ideaal om een heerlijke avond door te brengen na een lange dag wandelen.
Stroop en streekproducten
Een bezoek aan de stroopfabriek is verplicht voor iedereen die streekproducten wil proeven. Hier kun je heerlijke stroop, gelei en andere lokale producten kopen. De productie van stroop is een historisch fenomeen dat de regio heeft gedefinieerd en de naam "strooplekker" is nog steeds aanwezig in de lokale cultuur.
Wandelen en recreatie
Borgloon is ook een geweldige plek voor wandelingen en activiteiten in de open lucht. Het Landschapspark Haspengouw biedt meerdere wandelingen, waaronder de Trudomonumentenwandeling in Sint-Truiden, die langs alle belangrijkste historische punten in de stad loopt. In Borgloon zelf zijn er kunstwandelingen en kunstpaden die je kunnen leiden langs de meest opvallende kunstwerken.
Uitzichtpunt Bollenberg
Vanaf het uzichtpunt Bollenberg kun je een unieke sculptuur bekijken die het woord "Twijfelgrens" slechts van één invalshoek zichtbaar maakt. Het is een kunstwerk dat de bezoeker uitdaagt tot reflectie en visuele interpretatie.
Conclusie
Borgloon is een stad die zich uitstijgt in het gebied van Haspengouw door haar rijke mix van kunst, geschiedenis en cultuur. Van het Fruitbelevingsmuseum tot de zwevende kapel in Helshoven, van de historische gebouwen zoals het Stadhuis en het Kanunnikenhuis tot de unieke kunstwerken in de open lucht, Borgloon biedt een waaier aan ervaringen die zowel educatief als ontspannend zijn. Het is een ideale bestemming voor toeristen die zowel historisch als artistiek erfgoed willen ontdekken, of die gewoon genieten van een rustige wandeling langs kunstwerken in de natuur.