De Donkerste Plekken in Nederland: Een Oase van Duisternis en Sterrenhemel

In Nederland, waar de lichtvervuiling een veelvoorkomend probleem is, zijn er nog steeds plekken waar de nacht écht donker is. Deze gebieden, bekend als Dark Sky Parken, bieden een unieke kans om de sterrenhemel te bewonderen en de natuur in het donker te beleven. In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de meest betrouwbare en spectaculaire plekken in Nederland waar de nacht donker is en de sterrenhemel duidelijk zichtbaar wordt.

Donkere Gebieden in Nederland

Nederland heeft twee erkende Dark Sky Parken: de Boschplaat op Terschelling en het Nationaal Park Lauwersmeer. Deze plekken zijn uitgeroepen tot donkere gebieden waar de duisternis behouden blijft en bezoekers ’s nachts welkom zijn om de sterrenhemel te bewonderen. De Boschplaat is het eerste Dark Sky Park van Nederland en ligt aan de oostkant van Terschelling. Het is een gebied van bijna 10 kilometer lang en wordt beschouwd als een van de donkerste plekken in Europa. Het is een natuurreservaat dat vooral bekend staat om zijn zuivere lucht en weinig lichtvervuiling.

Het Nationaal Park Lauwersmeer is sinds 2016 ook erkend als een Dark Sky Park. Het bevindt zich op de grens van Groningen en Friesland en is een belangrijk vogelgebied. Hier is het mogelijk om tijdens heldere nachten prachtig zicht op de sterrenhemel te hebben. Er zijn meerdere plekken in het park waar je de nachtelijke hemel goed kunt bewonderen, waaronder het Activiteitencentrum Lauwersnest, het hemelplatform Achter de Zwarten en het hemelplatform Vlinderbalg.

Schiermonnikoog: De Donkerste Plek van Nederland

In 2009 werd Schiermonnikoog uitgeroepen tot de donkerste plek van Nederland. Op dit eiland is er nauwelijks lichtvervuiling, en het weinige kunstlicht dat de duisternis verstoort, komt vooral van straatverlichting, huizen, havens en de vuurtoren. Op vrijwel het hele eiland geldt: donker is hier écht donker. Er zijn verschillende wandelroutes die speciaal zijn gemaakt om te lopen door de schemering of in het donker. De route “Nachtwandeling op Schiermonnikoog” is een wandelroute van zo’n twee kilometer die geschikt is voor alle leeftijden. De tocht voert je door bos en duin, en gaat grotendeels over onverharde paden. Voor een avondwandeling is het daarom belangrijk om geschikte kleding en schoenen mee te nemen.

In het informatiecentrum Het Baken, gelegen in het dorp Schiermonnikoog, zijn informatie en tips te vinden over wandelingen en activiteiten in het donker. Ook zijn er regelmatige excursies in het donker op Schiermonnikoog, zoals avondwandelingen of wandelingen sterrenkijken. De kaart “Nachtleven op Schiermonnikoog” bevat informatie over plekken waar je in het donker geweest moet zijn, en is gratis verkrijgbaar bij het informatiecentrum.

Donkere Plekken voor Sterrenfotografie

Voor nachtfotografen zijn de donkere plekken in Nederland van groot belang, aangezien lichtvervuiling het zicht op de sterren aanzienlijk kan beïnvloeden. In de grote steden zijn er bijvoorbeeld maar 10% van de sterren zichtbaar. Gelukkig zijn er nog steeds plekken waar lichtvervuiling zijn omgeving nog niet heeft aangegrepen. De Boschplaat en het Nationaal Park Lauwersmeer zijn twee van de meest geschikte plekken om de sterrenhemel te fotograferen.

Daarnaast zijn er ook andere plekken in Nederland waar je prachtige foto’s kunt maken. Schiermonnikoog, met zijn weinig inwoners en dus weinig lichtvervuiling, is een ideaal plekje om sterren te fotograferen. Ook de Radiosterrenwacht Westerbork, gelegen in de bossen dichtbij Westerbork in Drenthe, is een geschikte plek voor foto’s van de sterrenhemel. De antennes in de omgeving vormen een indrukwekkend voorgrond voor je foto’s.

Sterrenkijken en Nachtactiviteiten

Het is belangrijk om rekening te houden met de stand van de maan bij het sterrenkijken. De maan is een natuurlijke ‘lichtvervuiler’ en een volle maan belemmert het zicht op de sterren enorm. Probeer dus te fotograferen als de maan niet zichtbaar is aan de hemel. De beste tijd om sterren te kijken is tijdens de ‘nieuwe maan’, wanneer het maanlicht niet storend is.

Er zijn verschillende activiteiten en excursies die je kunt meemaken in de donkere gebieden. In het Nationaal Park Lauwersmeer kun je bijvoorbeeld een avondwandeling of een sterrenkijkexcursie meemaken. Ook op Schiermonnikoog zijn er regelmatige activiteiten in het donker, waaronder nachtwandelingen en avonden met sterrenkijken. De Veluwe en het Dwingelderveld Nationaal Park zijn ook geschikte plekken om de nacht te beleven.

De Kracht van de Nachtelijke Hemel

De kracht van de nachtelijke hemel ligt vooral in de zuivere lucht, de stilte en de donkere omgeving. Op plekken zoals de Boschplaat en het Nationaal Park Lauwersmeer zijn er op een onbewolkte maanloze nacht ongeveer drieduizend sterren te zien, terwijl dat in een gebied zoals de Gelderse Vallei maar zeshonderd zijn. In de donkere gebieden is het mogelijk om de Melkweg en andere sterrenbeelden te observeren. De sterrenhemel is hier ook beter zichtbaar vanwege de weinige lichtvervuiling.

Bronnen

1. Bevredigende informatie over de donkerste plekken in Nederland
2. Beleef de nacht op Schiermonnikoog
3. Donkere plekken in Nederland om de sterrenhemel te fotograferen
4. De 6 beste plekken om sterren te kijken in Nederland
5. Donkere plekken in Nederland: een overzicht
6. Het donkerste stukje Nederland
7. De donkerste plek van Schiermonnikoog
8. De donkerste plek van Nederland
9. Dark Sky Park in het Lauwersmeer
10. Donkere plekken in Nederland: een overzicht