De mooiste bezienswaardigheden in de regio Alkmaar
augustus 22, 2025
Het zuiden van Nederland is een regio waar de geschiedenis van het land op meerdere plekken duidelijk tastbaar is. Tijdens een reis door Zuid-Holland ontdekt men niet alleen het dynamische hart van de Nederlandse economie, zoals Den Haag en Rotterdam, maar ook een aantal prachtige, historische steden en dorpen die tijdloos en authentiek zijn gebleven. Deze steden zijn vaak rijk aan monumenten, vestingherinneringen en sfeervolle dorpskernen. In dit artikel bespreken we enkele van de meest interessante steden en dorpen in het zuiden van Nederland, met aandacht voor hun historische waarde, bezienswaardigheden en bezoekertips.
Enkhuizen – Een stad van 366 monumenten
Enkhuizen is een van de mooiste steden in Nederland en staat bekend om haar rijke historie en hoge monumentendichtheid. De stad telt 366 rijksmonumenten, waaronder de Drommedaris, een stadspoort uit 1540 die ooit onderdeel was van de stadsmuur en diende als verdedigingspost. Deze poort biedt een indrukwekkende blik op de historie van de stad en de voormalige Zuiderzee. De Westerkerk uit 1470 is een ander belangrijk stuk geschiedenis en wordt gerekend tot de honderd mooiste rijksmonumenten van het land. Het orgel uit 1549, dat zich daar binnen bevindt, is een van de oudste orgelkassen in Nederland.
Het historische centrum van Enkhuizen is een charmante mix van oude gebouwen en huidige horeca. Hier vind je winkels gevestigd in karakteristieke monumenten, waar je alles kunt vinden van kleding tot woonaccessoires. Voor een typisch lokale smaakstap is de Enkhuizer eierkoek een must-have, die je kunt halen bij een van de traditionele bakkerijen.
Naast wandelingen door het historische centrum is een rondvaart door de grachten en havens aan te raden. Het Zuiderzeemuseum is een ander belangrijk bezienswaardigheid dat het leven aan de Zuiderzee laat zien. Het buitenmuseum biedt een indrukwekkende wandeling langs historische gebouwen, terwijl het binnenmuseum interactieve tentoonstellingen bevat.
Nieuwpoort – Vestingstad aan de Lek
Nieuwpoort is een klein, maar historisch belangrijk vestingstadje dat samen met Schoonhoven deel uitmaakt van de Oude Hollandse Waterlinie. Het ligt aan de zuidoever van de Lek en is een sfeerrijke plek die lijkt te zijn ingevroren in de tijd. De stad is een goed voorbeeld van middeleeuwse vestingbouw en heeft een beschermd stadsgezicht, wat betekent dat het landschap en de bebouwing sterk zijn behouden gebleven.
In Nieuwpoort kun je de historie van het stadje ontdekken tijdens een wandeling door de smalle straatjes en langs de vestingwerken. Het is een ideaal doelwit voor historisch bewuste bezoekers die willen leren over de rol van deze stad in de Nederlandse geschiedenis.
Leiden – Middeleeuwse handelsstad
Leiden is een stad met een rijke middeleeuwse geschiedenis en telt 57 rijksmonumenten. Het ligt op het kruispunt van belangrijke handelsroutes en was in de 16e eeuw zelfs de grootste stad van Holland. De stad groeide aanvankelijk rond het kasteel van de graaf van Holland en is tegenwoordig een centrum van wetenschap en cultuur, met de Universiteit Leiden als een van de oudste universiteiten van Nederland.
Leiden bevat een aantal belangrijke historische gebouwen, zoals de Burcht van Leiden, die een rol speelde tijdens de Slag om Leiden in 1574. In het centrum zijn smalle straatjes en historische panden te vinden, waaronder winkels en horeca die typisch Leidse sfeer uitstralen. De Aalmarkt is een populaire plek waar je sieraden, kunstwerken en handgemaakte producten kunt vinden.
Brielle – Historisch vestingstadje aan de Maasmonding
Brielle is een klein, maar historisch belangrijk stadje aan de Maasmonding. Het werd in de middeleeuwen een belangrijke havenstad en dient als doorvoerhaven voor Rotterdam en andere steden in het rivierengebied. Brielle is bekend om haar vestingwerken en haar rol in de geschiedenis van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.
De stad heeft een beschermd stadsgezicht en is een prachtig voorbeeld van middeleeuwse bouw. Het centrum is sfeerrijk met oude panden en smalle straatjes. Hier is een aangename sfeer waar je kunt wandelen en ontspannen. Brielle is ook een populair toeristisch doelwit, vooral in de lente wanneer de bloembollen in bloei staan.
‘t Woudt – Klein dorpsje met rijke geschiedenis
‘t Woudt is een historisch dorpje dat ooit deel uitmaakte van het Hof van de graven van Holland in Delft. Het dorpje telt slechts 30 inwoners en is tegenwoordig nog steeds even klein als 500 jaar geleden. Het is een bijzondere plek waar de tijd leek te zijn stilgelegd.
Hoewel het dorpje klein is, heeft het toch een rijke historie. Het was in de middeleeuwen een belangrijke havenstad en speelde een rol in de handel met het Duitse achterland. Het is een rustige plek waar je een sfeervolle wandeling kunt maken en waar je de eenvoud van het dorpsleven ervaart.
Delft – Middeleeuwse handelsstad bij het vroonhof
Delft is een historische stad die ontstond langs een afwateringskanaal en later verbinding kreeg met de Maas via de Delftsche Schie. Tegen het einde van de 16e eeuw was Delft de op vier na belangrijkste stad van Holland. Het is bekend om haar middeleeuwse sfeer, haar schilderachtige straatjes en haar historische gebouwen.
Delft bevat 31 rijksmonumenten, waaronder het beroemde Nederlands Historisch Museum, dat het leven van de Nederlandse monarchie vertoont. Andere bezienswaardigheden zijn de Oude Delft, de Nieuwe Kerk en het Prinsenhof. Het centrum is een charmante mix van oude en nieuwe gebouwen, waar je wandelingen kunt maken en typische Delftse producten kunt ontdekken.
Wassenaar – Dorp met tientallen buitenplaatsen
Wassenaar is een dorp dat zich in de loop van de Gouden Eeuw ontwikkelde tot het dorp met de meeste buitenplaatsen van Nederland. Het ligt in de binnenduinrand langs de kust en is gelegen vlakbij Den Haag. Door haar ligging in een gevarieerd landschap werd Wassenaar een favoriete locatie voor welgestelde stedelingen die hun buitenplaatsen lieten bouwen.
Het dorp heeft een beschermd dorpsgezicht en is een ideale plek voor wandelingen door prachtige tuinen en sfeervolle straatjes. Het Raadhuis van Wassenaar is een ander belangrijk historisch gebouw in het dorp. Het is een sfeerrijk plekje waar je de rust en het rustige dorpsleven kunt ervaren.
Oegstgeest – Boerendorp met historische buitenplaatsen
Oegstgeest is een historisch boerendorp dat in de 17e eeuw werd verrijkt door zomerverblijven van welgestelde Leidenaren. Het ligt op twee uitlopers van een strandwal net noordelijk van de Oude Rijn. Het dorp heeft 5,9 rijksmonumenten per 100 hectare, wat het tot een van de historisch belangrijkste dorpen in Zuid-Holland maakt.
Oegstgeest is een rustige, sfeervolle plek waar je kunt wandelen door oude straatjes en langs historische gebouwen. Het dorp grenst aan Leiden en is een prachtig voorbeeld van een historisch boerendorp dat zijn sfeer en geschiedenis heeft behouden.
Den Haag – Politiek en cultureel centrum
Hoewel Den Haag de hoofdstad van Zuid-Holland is en bekend staat om zijn politieke betekenis, heeft het stad ook een rijke historische en culturele erfenis. De stad bevat 14 rijksmonumenten en is een centrum van kunst, architectuur en historie. Het Malieveld, Paleis Noordeinde en het Koninklijk Paleis zijn enkele van de belangrijkste bezienswaardigheden in Den Haag.
Den Haag is ook een centrum voor internationale organisaties, zoals de Internationale Rechtsbank. Buiten het centrum zijn er ook sfeervolle buurten en parken, zoals het Scheveningenstrand en het Park de Haar.
Kinderdijk – Prachtige polderlandschap
Kinderdijk is een unieke plek in de polders van Zuid-Holland. Het is bekend om zijn 19 windmolens die rond 1740 zijn gebouwd en nog steeds functioneel zijn. Deze windmolens vormen een prachtig tafereel en zijn een UNESCO-werelderfgood.
Het dorp is een populaire bestemming voor wandelingen, fietsen en boten. De combinatie van polderlandschap en historische windmolens maakt Kinderdijk tot een bijzonder toeristisch doelwit. De sfeer is rustig en het is ideaal voor bezoekers die de rust van het platteland willen ervaren.
Schoonhoven – Vestingstad in de waterlinie
Schoonhoven is een andere vestingstad in de Oude Hollandse Waterlinie. Het is een klein stadje dat samen met Nieuwpoort een twee-eenheid vormt. Schoonhoven is een historisch belangrijk vestingstadje dat tijdens oorlogen een rol speelde in de verdediging van het land.
Het centrum van Schoonhoven is sfeerrijk en biedt een indrukwekkende blik op het historische vestingleven. Het is een rustige plek waar je kunt wandelen en de sfeer van het stadje kunt ervaren.
Gouda – Middeleeuwse stad met kerkelijke geschiedenis
Gouda is een middeleeuwse stad die bekend staat om haar kerkelijke geschiedenis. Het is een van de steden in Zuid-Holland met 22 rijksmonumenten. De stad heeft een sfeerrijke straatbeeld en een aantal belangrijke historische gebouwen, zoals de Grote Kerk, die bekend staat om haar hoge toren en haar orgel.
In Gouda kun je wandelen door smalle straatjes en langs historische gebouwen. Het centrum is een populaire plek voor bezoekers die de sfeer van een middeleeuwse stad willen ervaren.
Conclusie
Het zuiden van Nederland is een regio waar de geschiedenis en de sfeer van historische steden en dorpen nog steeds sterk aanwezig zijn. Steden zoals Enkhuizen, Nieuwpoort, Leiden en Brielle geven bezoekers een indrukwekkende blik op de rijke geschiedenis van het land. Dorpen zoals ‘t Woudt, Wassenaar en Oegstgeest bewaren de sfeer van het dorpsleven en bieden een rustige, sfeerrijke ervaring.
Of je nu op zoek bent naar historische bezienswaardigheden, sfeervolle wandelingen of een rustige vakantieplek, het zuiden van Nederland heeft veel te bieden. Deze steden en dorpen zijn een prachtige mix van historie, cultuur en natuur, die bezoekers zeker zullen waarderen.