De mooiste bezienswaardigheden in de regio Alkmaar
augustus 22, 2025
De regio Holland Rijnland staat voor een complexe situatie wat betreft de huisvesting van arbeidsmigranten. Tijdens de jaren 2014 tot 2018 is er een behoefte ontstaan aan ongeveer 8500 huisvestingsplaatsen voor deze groep, waarbij de helft gericht is op vervanging van illegale of niet te legaliseren locaties en de andere helft op het opvangen van verwachte groei. Deze behoefte is opgemerkt in gemeenten zoals Alphen aan den Rijn, Boskoop en Rijnwoude, waarbij de situatie van huisvesting en de juridische kaders voor de accommodatie van arbeidsmigranten verschillen per locatie.
Huidige situatie en schattingen
Het aantal arbeidsmigranten in de regio is aanzienlijk. Tijdens een quickscan uitgevoerd door bureau Huiswerk in 2013 werd geschat dat ongeveer 2155 arbeidsmigranten in de voormalige gemeente Alphen aan den Rijn woonden. Deze schatting omvat Alphen aan den Rijn, Boskoop en Rijnwoude. Het is opmerkelijk dat deze cijfers behoorlijk afwijken van lokale observaties, zoals die uit een inspectie in 2012. De schattingen voor Boskoop zijn bijvoorbeeld aanzienlijk hoger dan de officiële registraties in het basisregistratie personen (BRP), met een schatting van ongeveer 3467 arbeidsmigranten versus officiële registraties van ongeveer 146 personen.
Een van de redenen voor deze discrepantie is het feit dat een aanzienlijk aantal arbeidsmigranten niet zijn ingeschreven in de BRP. In Alphen aan den Rijn wordt geschat dat minstens 800 personen niet zijn ingeschreven, wat onder andere het resultaat is van het feit dat de meeste kortverblijvers zich niet verplicht voelen om zich in te schrijven. In Boskoop wordt vermoed dat het aantal niet-ingeschreven migranten nog aanzienlijk hoger is.
De schattingen van het aantal arbeidsmigranten zijn belangrijk om de benodigde huisvestingscapaciteit in kaart te brengen. De benodigde 8500 woningen zijn verdeeld over vervanging en uitbreiding, waarbij het totaal aantal woningen in 2018 in Alphen aan den Rijn 1174 moet zijn, in Boskoop 240 en in Rijnwoude 300.
Juridisch kader en handhaving
Het juridisch kader voor de huisvesting van arbeidsmigranten is van groot belang om illegale of ongeschikte accommodaties te voorkomen. In Nederland is het wettelijk verplicht om zich in te schrijven in de BRP bij een verblijf langer dan vier maanden. Dit is niet alleen een plicht, maar ook een middel om de situatie van arbeidsmigranten te controleren en eventuele problemen zoals overlast en uitbuiting te voorkomen.
In de regio Holland Rijnland is er een convenant gemaakt, waarbij overheden, uitzenders en huisvesters afspraken maken om voldoende en veilige huisvesting te realiseren. Het convenant is ondertekend door meerdere gemeenten en beoogt het coördineren van acties rond huisvesting. Er is een ambassadeursteam samengesteld om deze afspraken uit te voeren, wat onder andere bestaat uit wethouders en vertegenwoordigers van woningcorporaties en werkgevers.
In praktijk blijkt echter dat de juridische situatie niet altijd eenduidig is. In Rijnwoude bijvoorbeeld is bedrijfsmatige kamerverhuur niet toegestaan volgens het bestemmingsplan, wat betekent dat illegale verhuur vaak voorkomt in het centrum. In Boskoop is er sprake van illegale kamerbewoning in het centrum, met name in de omgeving van de Bootstraat, wat leidt tot overlastsituaties. De gemeente heeft hier op reageerd met handhavingsmaatregelen en pogingen tot legalisering van woningen.
Uitdagingen en toekomstige plannen
De uitdagingen in de regio Holland Rijnland zijn niet alleen juridisch van aard, maar ook logistiek. De benodigde 8500 woningen zijn verdeeld over verschillende typen, inclusief korte-, midden- en lange verblijven. Het is echter geen vast doel, maar eerder een schatting die verder verfijnd moet worden. De verfijning is een regionale afspraak en wordt gecoördineerd door het ambassadeursteam.
In de huidige situatie zijn er al enkele initiatieven genomen om extra woningen te realiseren. In Alphen aan den Rijn is bijvoorbeeld het logiescomplex op de Steekterweg een locatie waar circa 100 personen wonen, terwijl er ook woningcorporaties en kamerverhuurlocaties zijn die illegaal worden gebruikt. In Rijnwoude is het Hotel Groenendijk een potentiële oplossing voor het huisvestingsprobleem, maar er is enige weerstand vanuit de omgeving tegen de toename van bewoning in die regio.
De toekomstplannen voor nieuwbouw van logies in Rijnwoude zijn voorlopig afwezig. De gemeente heeft in 2011 een paraplubestemmingsplan vastgesteld waarbij de begrippen ‘wonen’ en ‘huishouden’ zijn nader gedefinieerd, wat betekent dat er minder ruimte is voor flexibele en tijdelijke accommodaties.
Inschrijving in de BRP: Waarom dat belangrijk is
Inschrijving in de BRP speelt een centrale rol bij het beheersen van de situatie rondom arbeidsmigranten. Niet alleen is het een wettelijk verplichte maatregel voor langdurige verblijven, maar het biedt ook de gemeente inzicht in de verblijfsduur, land van herkomst en bewegingen van migranten. Dit is van belang voor de planning van onderwijsvoorzieningen, reguliere huisvesting en andere gemeentelijke taken.
Wanneer arbeidsmigranten zich niet inzetten in de BRP, ontstaat er een probleem. De gemeente verliest inkomsten uit het gemeentefonds en andere heffingen, en het is moeilijker om overlast en uitbuiting te voorkomen. Daarom is het wenselijk dat de gemeente ambtshalve kan inschrijven wanneer een migrant dit niet doet. Deze mogelijkheid is opgenomen in het convenant en wordt als een noodzakelijke maatregel gezien.
Conclusie
De regio Holland Rijnland staat voor een uitdaging in het opvangen en huisvesten van arbeidsmigranten. De schattingen van het aantal migranten en de benodigde woningen zijn afhankelijk van regionale groei en verfijningen in de schattingen. Het juridisch kader is belangrijk om illegale en ongeschikte accommodaties te voorkomen, maar in de praktijk blijkt dat de situatie vaak ingewikkeld is, met illegale kamerbewoning en overlast in bepaalde regio's.
Om de situatie te verbeteren zijn er initiatieven genomen, zoals het convenant dat door meerdere gemeenten is ondertekend. In de toekomst is het belangrijk om de schattingen verder te verfijnen en extra woningen te realiseren. Het ambtshalve inschrijven van arbeidsmigranten is een noodzakelijke maatregel om de BRP actueel te houden en overlast en uitbuiting te voorkomen.