Bezienswaardigheden in Vaticaanstad: Een reis door kunst, geschiedenis en geloof
augustus 22, 2025
De invoering van zero-emissiezones in Nederlandse steden is een belangrijk deel van het nationale plan om het klimaatbeleid verder te versterken. Deze zones zijn bedoeld om de luchtkwaliteit te verbeteren en de CO2-uitstoot van vrachtauto’s en bestelauto’s te verminderen. De maatregel is onderdeel van het Klimaatakkoord van 2019, waarin is afgesproken dat de 30 tot 40 grootste gemeenten vanaf 1 januari 2025 zero-emissiezones mogen invoeren. Vanaf die datum mogen alleen uitstootvrije voertuigen in deze zones rijden, zoals elektrische of waterstofauto’s. In de komende jaren zullen deze zones uitgebreid worden, wat grote gevolgen heeft voor zowel stadslogistiek als voor ondernemers.
In dit artikel worden de huidige stand van zaken, de voorwaarden en de toekomstige plannen voor zero-emissiezones in Nederlandse steden besproken. Daarnaast wordt ingegaan op de gevolgen voor bedrijven en de mogelijkheden om aan te passen aan deze verandering. Het doel is om een duidelijk overzicht te geven van hoe Nederland de overgang naar een emissievrije wereld aan het maken is.
Wat zijn zero-emissiezones?
Zero-emissiezones zijn stadsgebieden waar alleen voertuigen zijn toegestaan die geen uitlaatgassen uitstoten. Dit betreft met name bestel- en vrachtauto’s. In tegenstelling tot milieuzones, waarin voertuigen met een lage emissieklasse niet of beperkt toegestaan zijn, geldt in zero-emissiezones een volledig verbod op alle voertuigen die rijden op fossiele brandstoffen. Hierdoor wordt de luchtkwaliteit verbeterd, CO2-uitstoot verlaagd en wordt geluidshinder en overlast verminderd.
Deze zones zijn vooral gericht op stadslogistiek en bedoeld om de schadelijke stoffen die voortkomen uit verbrandingsmotoren te elimineren. De zones zijn meestal gelegen in het stadscentrum of in directe omgeving daarvan, maar kunnen ook uitgebreid worden tot aanliggende wijken. De grenzen van deze zones worden meestal gedefinieerd per gemeente en worden duidelijk gemaakt via kaarten of andere communicatiekanalen.
In welke steden komen zero-emissiezones?
Tot nu toe hebben 29 gemeenten in Nederland besloten om zero-emissiezones in te voeren. Andere gemeenten zijn nog in de fase van onderzoek of overleg. Vanaf 1 januari 2025 zijn er al 14 steden met een zero-emissiezone, waaronder Maastricht, Eindhoven, Utrecht, Den Haag, Rotterdam en Amsterdam. In de komende jaren zullen nog minstens 16 gemeenten deze zones introduceren, zoals Venlo in 2027.
Deze zones zijn vaak gericht op de centrale stadsgebieden, zoals het stadscentrum of de binnenstad. In Den Haag bijvoorbeeld geldt de zero-emissiezone binnen de Centrumring (S100) en de Professor B.M. Teldersweg (S200). De centrumring en deze weg zijn niet onderdeel van de zone, maar vanaf 1 januari 2026 komen extra gebieden bij, zoals het gebied tussen de kust en de Monsterseweg of tussen de Wassenaarseweg en Landgoed Clingendael. Deze uitbreidingen zorgen ervoor dat de zones steeds groter worden en meer stadsdelen dekken.
Waarom worden zero-emissiezones ingevoerd?
De invoering van zero-emissiezones is een maatregel die gericht is op het verbeteren van de luchtkwaliteit en het verminderen van CO2-uitstoot. Stadslogistiek is een belangrijke bron van vervuiling, vooral in stadscentra waar veel bestel- en vrachtauto’s actief zijn. Door deze zones in te voeren, wordt de druk van verbrandingsmotoren in deze gebieden verlaagd, wat leidt tot een schonere lucht en een betere leefomgeving voor inwoners.
De overheid streeft ernaar dat Nederland in 2050 klimaatneutraal is. Dit houdt in dat er geen broeikasgassen meer worden uitgestoten of deze worden gecompenseerd. Het verkeer is een belangrijk onderdeel van de totale uitstoot, en daarom is het een prioriteit om ook in dit sectort het gebruik van fossiele brandstoffen te verminderen. Zero-emissiezones zijn een van de maatregelen die helpen om dit doel te bereiken.
Voordelen van zero-emissiezones
Zero-emissiezones bieden verschillende voordelen, zowel voor de gemeenschap als voor bedrijven die zich aanpassen aan de maatregel. Enkele van de belangrijkste voordelen zijn:
- Verbeterde luchtkwaliteit: Door het verbannen van verbrandingsmotoren in stadscentra, wordt de luchtkwaliteit aanzienlijk verbeterd. Dit heeft positieve gevolgen voor de gezondheid van inwoners, vooral voor personen met longaandoeningen.
- Minder geluidshinder: Elektrische voertuigen zijn veel stil in vergelijking met verbrandingsmotoren, wat leidt tot minder geluidshinder in stadscentra.
- Minder CO2-uitstoot: Het gebruik van elektrische of waterstofvoertuigen leidt tot minder CO2-uitstoot, wat een directe bijdrage is aan het klimaatbeleid van Nederland.
- Stimulering van duurzame technologie: De maatregel stimuleert bedrijven om over te stappen op elektrische of waterstofvoertuigen, wat leidt tot innovatie en groei in de duurzame technologie-sector.
Gevolgen voor ondernemers
Voor ondernemers die gebruik maken van bestel- of vrachtauto’s, betekent de invoering van zero-emissiezones een aanzienlijke verandering in de logistiek. Vanaf 1 januari 2025 mogen alleen uitstootvrije voertuigen in deze zones rijden. Dit betekent dat bedrijven met benzine- of dieselbestelauto’s extra aandacht moeten besteden aan hun routeplanning om binnen de zones te kunnen rijden.
Er zijn verschillende categorieën van voertuigen die vanaf 2025 niet meer toegestaan zijn in zero-emissiezones:
- Bestelauto’s (N1) die na 1 januari 2025 op kenteken zijn gezet en rijden op benzine, (bio)diesel of lpg.
- Bestelauto’s (N1) met emissieklasse 4 of lager.
- Vanaf 1 januari 2027 geldt het verbod ook voor bestelauto’s met emissieklasse 5 of lager.
- Vanaf 1 januari 2028 moeten alle bestelauto’s in de zero-emissiezones uitstootvrij zijn.
Vrachtauto’s zijn ook onderworpen aan bepaalde regels. Vanaf 1 januari 2025 zijn vrachtauto’s die rijden op benzine, (bio)diesel of lpg niet toegestaan in de zones. Ook niet-uitstootvrije bakwagens (N2/N3) die voor 1 januari 2020 op kenteken zijn gezet, zijn vanaf die datum niet meer toegestaan.
Deze veranderingen kunnen logistieke uitdagingen opleveren, maar ook kansen. Bedrijven die al vroegtijdig overgaan op elektrische of waterstofvoertuigen, zullen beter voorbereid zijn op de toekomstige regels. Bovendien zijn er subsidies en andere voordelen beschikbaar om bedrijven te ondersteunen bij deze overgang.
Overgangsregelingen en vrijstellingen
Hoewel de maatregel strikt is, zijn er overgangsregelingen en vrijstellingen mogelijk voor bedrijven die extra ondersteuning nodig hebben. Deze regelingen zijn afhankelijk van de specifieke gemeente en kunnen variëren per situatie. In sommige gevallen is het mogelijk om tijdelijk vrijstelling te krijgen, bijvoorbeeld als een bedrijf in het kader van een pilotproject elektrische voertuigen test.
Daarnaast is er een overgangsregeling voor bestelauto’s met emissieklasse 4 of lager. Deze auto’s zijn vanaf 1 januari 2025 niet toegestaan in zero-emissiezones, maar er is een beperkte overgangsperiode waarin bedrijven deze auto’s nog kunnen gebruiken. Vanaf 1 januari 2027 geldt het verbod ook voor emissieklasse 5 of lager.
Subsidies en andere voordelen
Om de overgang naar uitstootvrije voertuigen te stimuleren, zijn er diverse subsidies en voordelen beschikbaar. Deze subsidies zijn bedoeld om bedrijven te ondersteunen bij het aankopen van elektrische of waterstofvoertuigen. Daarnaast zijn er ook voordelen op het gebied van belastingen. Vanaf 1 januari 2025 vervalt bijvoorbeeld de BPM-vrijstelling voor zakelijke diesel- en benzinewagens. Hierdoor moet een bedrijf bij de aanschaf van een nieuwe bestelauto 66,91 euro per gram CO2-uitstoot aan BPM betalen. Dit geldt echter niet voor elektrische bestelwagens, omdat zij geen CO2 uitstoten.
De overheid streeft ernaar om bedrijven te ondersteunen bij de overgang naar uitstootvrije logistiek. Daarom zijn er ook initiatieven zoals uitgebreide laadinfrastructuur en samenwerkingen tussen gemeenten en bedrijven om duurzame oplossingen te ontwikkelen.
Voorbeelden van zero-emissiezones in Nederland
Een aantal steden in Nederland zijn voorgangers in het invoeren van zero-emissiezones. Amsterdam is bijvoorbeeld een van de pioniers in dit opzicht. De stad heeft ambitie om tegen 2030 volledig uitstootvrij te zijn. In 2025 zijn de eerste zero-emissie zones voor stadslogistiek ingevoerd, en er zijn al diverse initiatieven om het gebruik van elektrische voertuigen te stimuleren, zoals subsidies en een uitgebreid netwerk van laadpalen.
Rotterdam is ook een pionier in zero-emissie mobiliteit. De stad heeft als doel om tegen 2025 een zero-emissie zone voor stadslogistiek te hebben. Daarnaast werkt Rotterdam samen met partners om de benodigde infrastructuur en ondersteuning te bieden. Rotterdam zet ook in op de ontwikkeling van waterstoftechnologie als onderdeel van haar duurzame mobiliteitsstrategie.
Utrecht is een andere stad die actief werkt aan de invoering van zero-emissie zones. De stad heeft al een uitgebreid netwerk van laadpalen en stimuleert het gebruik van elektrische voertuigen via subsidies. Utrecht streeft ernaar om tegen 2030 een volledig emissievrije binnenstad te hebben.
Verschil tussen zero-emissiezones en milieuzones
Het is belangrijk om te onthouden dat zero-emissiezones en milieuzones niet hetzelfde zijn. Milieuzones zijn gebieden waarin voertuigen met een lage emissieklasse niet of beperkt toegestaan zijn. In zero-emissiezones daarentegen is er een volledig verbod op alle voertuigen die rijden op fossiele brandstoffen. Hierdoor zijn zero-emissiezones strikter en gericht op het verbannen van alle uitstoot.
Het doel van zero-emissiezones is om de luchtkwaliteit te verbeteren en de CO2-uitstoot verder te verlagen. Milieuzones zijn meer gericht op het verbeteren van de luchtkwaliteit door het beperken van voertuigen met hoge uitstoot. Beide maatregelen zijn onderdeel van het bredere klimaatbeleid van Nederland, maar het verschil ligt in de mate van verbanning van verbrandingsmotoren.
Conclusie
Zero-emissiezones zijn een belangrijk onderdeel van het duurzame klimaatbeleid in Nederland. Ze zijn bedoeld om de luchtkwaliteit te verbeteren, CO2-uitstoot te verminderen en de overgang naar uitstootvrije voertuigen te versnellen. In 2025 zijn er al 14 steden met deze zones, en in de komende jaren zullen er nog minstens 16 gemeenten volgen. Deze zones hebben grote gevolgen voor zowel stadslogistiek als voor bedrijven die over moeten stappen op elektrische of waterstofvoertuigen.
De overgang naar uitstootvrije logistiek is geen eenvoudige opgave, maar met subsidies, overgangsregelingen en voordelen is deze overgang mogelijk. Het is belangrijk dat bedrijven vroegtijdig plannen maken om zich aan te passen aan deze veranderingen. Het doel van Nederland is om in 2050 klimaatneutraal te zijn, en zero-emissiezones zijn een belangrijke stap in die richting.