Erfurt ontdekt: Bezienswaardigheden en historische schatten in de groene hoofdstad van Thüringen
augustus 2, 2025
De valse wolfspin is in de afgelopen jaren steeds vaker gezien in Nederland. Dit exotische beest, oorspronkelijk uit Zuid-Europa, is door de veranderingen in klimaat en menselijke activiteiten terechtgekomen in ons land. De spin heeft zich inmiddels definitief gevestigd en is niet langer beperkt tot enkele randgebieden. Zowel in stedelijke gebieden als in open landleven is de valse wolfspin tegenwoordig een regelrechte buurman geworden. De toename in waarnemingen, het voorkomen in verschillende regio’s en het gedrag van de spin zorgen voor steeds meer aandacht bij zowel de wetenschap als de gewone inwoner. Dit artikel geeft een overzicht van de plekken waar de valse wolfspin in Nederland voorkomt, zijn kenmerken en het belang van deze spin in het licht van klimaatverandering.
Valse wolfspin: plekken en waarnemingen
De valse wolfspin is tegenwoordig verspreid over verschillende delen van Nederland. In steden zoals Nijmegen, Arnhem en Utrecht, maar ook in het zuiden van Limburg, is de spin al vaak gespot. Buiten de grote steden zijn er ook meldingen gedaan in regio’s zoals Barneveld en Schiedam, waar de spin zich in huizen en buitenomgevingen nestelt. De spin houdt van schaduwrijke, vochtige plekken, zoals schuren, keukenkastjes en langs muren. Hij is daarom vaak te vinden in bebouwde gebieden, vooral in woonwijken en steden.
De toename van de waarnemingen is aanzienlijk. In 2021 werden 331 meldingen geregistreerd, terwijl dit in 2022 al 1060 meldingen was. Van deze 1060 meldingen in 2022 werden er 381 door experts bevestigd. In Schiedam bijvoorbeeld zijn er acht waarnemingen, waarvan zeven uit Schiedam-West. Dit duidt op een snelle verspreiding van de spin over het land, met name in het zuiden en in stedelijke gebieden. Volgens spinnenexpert Peter van Helsdingen is de spin zich snel uitgebreid over Nederland. De toekomstige waarnemingen zullen waarschijnlijk nog verder stijgen, vooral in de herfstweken, waarin de spin actiever is.
Kenmerken van de valse wolfspin
De valse wolfspin is een indrukwekkend insect met specifieke kenmerken die hem onderscheiden van de endemische spinnensoorten in Nederland. Hij behoort tot de jachtspinnen en maakt geen webben, wat betekent dat hij zijn prooi op een andere manier besluipen. De spin is stevig, harig en robuust, wat hem zijn naam ontleent aan de manier waarop hij zijn prooi jacht: snel en agressief. Zijn beharing is een van de opvallendste kenmerken en geeft hem een indrukwekkend uiterlijk.
De valse wolfspin kan tot wel vijf centimeter in lichaamslengte groeien, met een spanwijdte van de poten tot wel vijftien centimeter. Dit maakt hem aanzienlijk groter dan de gemiddelde huisspin, die een lichaamslengte van minder dan een centimeter heeft. De spin is niet alleen groot, maar ook relatief agressief vergeleken met andere spinnensoorten. Hij is een jachtkrabspin en houdt zich overdag schuil onder stenen of boombast, maar is vooral actief in de nacht. Het beest is ook in staat tot snelle bewegingen, wat het moeilijk maakt om hem te ontdekken of te vangen.
De valse wolfspin reproduceert zich vrij snel. Bij elke worp kunnen er wel 300 tot 400 nakomelingen worden geboren, waarvan er tientallen overleven. Dit versterkt de groei van de spinpopulatie in Nederland en maakt het duidelijk dat de spin zich goed aan het klimaat en het ecosysteem aanpast.
Klimaatverandering en migratie van de valse wolfspin
De verspreiding van de valse wolfspin in Nederland is sterk gerelateerd aan klimaatverandering. Door het warmer wordende klimaat rukt de spin steeds verder naar het noorden op. Oorspronkelijk komt de spin uit Zuid-Europa, maar via transporten van groente en fruit is hij in 2007 voor het eerst in Nederland gezien. De zachte en drogere winters vergroten de kans dat de spin zich hier kan vestigen, wat op lange termijn mogelijk leidt tot een stabiele populatie in ons land.
Spinnenspecialist Jinze Noordijk van EIS Kenniscentrum Insecten heeft opgemerkt dat de spin zich in Nederland permanent kan voortplanten en zich verspreiden. Dit maakt hem tot een van de meest opvallende en toegenomen spinnensoorten in Nederland. De spin is niet alleen groter dan veel van de endemische spinnensoorten in ons land, maar ook in staat om zich te voortplanten in ons klimaat. De valse wolfspin is dus een duidelijk voorbeeld van de impact van klimaatverandering op het verspreiden van exotische diersoorten.
Daarnaast worden er jaarlijks tientallen nieuwe insectensoorten en andere geleedpotigen waargenomen in Nederland. Wetenschappers en experts kunnen dit tempo van toename nauwelijks bijhouden. Een ander voorbeeld is de jachtkrabspin, ook wel de huntsmanspider genoemd. Deze spin is ook groter dan veel van de lokale soorten in Nederland en heeft zich inmiddels grotendeels gevestigd in stedelijke en landelijke gebieden.
Voorkomen en leefomgeving
De valse wolfspin heeft een voorkeur voor warme en droge omgevingen. In Nederland vindt men hem vooral in huizen, waar het warm is en waar hij zich veilig kan verbergen. In Zuid-Europa leeft de spin vooral in bosgebieden, maar in Nederland is hij zich aan het aanpassen aan de bebouwde omgeving. Hij wordt vaak gezien in schuren, keukenkastjes of langs muren, waar het schaduwrijk en vochtig is. De spin is ook vaak te vinden in brandhout of onder bladeren.
De spin houdt zich overdag schuil, maar is actief in de nacht. Dit maakt hem lastig te ontdekken, vooral voor mensen die een spinnenfobie hebben. De spin is een jachtkrabspin, wat betekent dat hij zijn prooi niet bespint, maar ze op een directe manier besluipen. Hij is snel en agressief in zijn aanval, wat hem onderscheidt van veel andere spinnensoorten.
De spin is ook een indrukwekkende voortplantingsmachine. Bij elke worp worden er wel 300 tot 400 nakomelingen geboren, waarvan er tientallen overleven. Dit versterkt de groei van de spinpopulatie en maakt het duidelijk dat de spin zich goed aan het klimaat en het ecosysteem aanpast.
Bestrijding en voorkomen
Hoewel de valse wolfspin in Nederland is gevestigd, is het niet toegestaan om de spin te bestrijden met gif. De spin is namelijk een beschermde diersoort. Gelukkig is het echter wel mogelijk om spinnen uit je huis te houden door enkele simpele maatregelen. Zo is het verstandig om haard- en afvalhout op afstand van je woning te houden, omdat dit een heerlijke verblijfplek voor de spin is.
Daarnaast is het verstandig om regelmatig schoon te maken achter de vriezer, koelkast en oven, vooral als deze apparaten op een vochtige plek staan, zoals in de kelder of bijkeuken. Het is ook verstandig om zoveel mogelijk naden en kieren in de vloer en muren te dichten, zodat spinnen niet in het huis kunnen terechtkomen. Als je toch een spin tegenkomt, is het verstandig om hem voorzichtig te vangen met een plastic bakje of om hulp in te roepen van professionals.
De valse wolfspin is dus niet onoverkomelijk, maar het is wel belangrijk om hem te reserveren. Hij is een belangrijk deel van het ecosysteem en speelt een rol in de voedselketen. Daarnaast is hij een duidelijk voorbeeld van de impact van klimaatverandering op de migratie van exotische diersoorten.
Conclusie
De valse wolfspin is een indrukwekkend insect dat in de afgelopen jaren steeds vaker in Nederland gezien wordt. Hij is oorspronkelijk uit Zuid-Europa, maar is via transporten van groente en fruit in ons land terechtgekomen. Door klimaatverandering is de spin in staat om zich hier te vestigen en zich verder te verspreiden. De toename in waarnemingen duidt op een snelle groei van de spinpopulatie en maakt duidelijk dat de spin zich goed aan het klimaat en het ecosysteem aanpast.
De valse wolfspin is een jachtkrabspin en houdt zich overdag schuil, maar is actief in de nacht. Hij is snel, agressief en heeft een voorkeur voor warme en droge omgevingen. Hij is groter dan veel van de endemische spinnensoorten in Nederland en is een indrukwekkende voortplantingsmachine. Het is belangrijk om de spin te reserveren, omdat hij een belangrijk deel van het ecosysteem is.
Hoewel het niet toegestaan is om de spin te bestrijden met gif, is het wel mogelijk om spinnen uit je huis te houden door enkele simpele maatregelen. Door haard- en afvalhout op afstand van je woning te houden en regelmatig schoon te maken achter apparaten, kun je ervoor zorgen dat de spin niet in je huis terechtkomt. De valse wolfspin is dus niet onoverkomelijk, maar het is wel belangrijk om hem te reserveren.