Ontdek Rome: Bezienswaardigheden en Tips voor een Stedentrip
augustus 22, 2025
Winsum is een van de sfeerrijkste en meest authentieke dorpen van Nederland. In 2020 werd het door de ANWB uitgeroepen tot het mooiste dorp van Nederland, een erkenning die het dorp op basis van diverse criteria verdient: historische waarde, rustige sfeer, toegankelijkheid, levendig dorpsleven en het behoud van het dorpsgezicht. Winsum ligt in de noordoostelijke provincie Groningen en is een voorbeeld van hoe historische, culturele en landschapselementen samen een bijzondere sfeer creëren die toeristen aantrekt.
In dit artikel wordt ingegaan op de geschiedenis, sfeer, bezienswaardigheden en toegankelijkheid van Winsum. De aandacht gaat ook uit naar de verkiezingen tot mooiste dorp en de impact die deze op het dorp en de regio hebben gehad. Verder worden andere Groningse dorpen genoemd die in vergelijkbare categorieën genoemd worden.
Winsum is een dorp dat zich sterk identificeert met zijn historische wortels. Het is sinds 2019 onderdeel van de gemeente Het Hogeland, die ook andere dorpen omvat. Het dorp telt bijna 7500 inwoners en is gelegen ten noorden van de stad Groningen. Een van de meest opvallende kenmerken van Winsum is het Winsumerdiepkanaal, dat het dorp in twee delen verdeelt: Obergum en Winsum. Deze twee dorpsdelen zijn verbonden door de Boogbrug en de Jeneverbrug. De laatste brug, ook bekend als de Jeneverbrug, is genoemd naar een historische borrelcultuur waarbij inwoners van zondag op zondag van het ene naar het andere dorp liepen voor een glaasje jenever.
De sfeer van Winsum is sterk geïnspireerd door de 19e-eeuwse architectuur en dorpsgezichten. Het centrum van Winsum is een openluchtmuseum, waar toeristen en inwoners zich kunnen verdiepen in het verleden van het dorp en de regio. Veel gebouwen zijn van architectonisch en historisch belang en zijn geregistreerd als Rijksmonumenten.
Winsum werd in 2020 door de ANWB uitgeroepen tot het mooiste dorp van Nederland. Deze verkiezing is onderdeel van een landelijke wedstrijd waarbij dorpen worden beoordeeld op uiterlijke schoonheid, historische waarde, dorpsleven en toegankelijkheid. In totaal stemden tienduizenden Nederlanders mee, en de jury van de ANWB beoordeelde de dorpen op een aantal subjectieve maar goed gedefinieerde criteria.
Winsum wist zich te onderscheiden door meerdere kenmerken:
In de verkiezing stonden Winsum andere kandidaten als Hollum (Friesland), Elsloo (Limburg), Oisterwijk (Noord-Brabant) en Urk (Flevoland) tegenover. Het dorp behaalde in de finale de overwinning door de combinatie van historische waarde, sfeer en toegankelijkheid.
Winsum is een dorp dat zich sterk onderscheidt door zijn rustige sfeer en levendig dorpsleven. In het centrum zijn veel winkels, kroegen en restaurants te vinden. De zaterdagmarkt is een van de populairste activiteiten, waarbij lokale producten en ambachtelijke producten worden verkocht. Het dorp is toegankelijk per fiets, voet of auto. Vanuit Groningen is het een korte rit van ongeveer 15 kilometer.
Een van de unieke kenmerken van Winsum is de rust die het dorp uitstraalt. Tijdens de lunchpauze zijn veel winkels en restaurants gesloten, wat de sfeer van het dorp benadrukt. Toch is het dorp levendig genoeg om het aantrekkelijk te maken voor zowel inwoners als toeristen.
Winsum biedt een brede range aan activiteiten en bezienswaardigheden die van historische, culturele en recreatieve aard zijn. Hieronder volgt een overzicht van de belangrijkste trekpleisters:
Toeristen kunnen kiezen uit verschillende activiteiten, afhankelijk van hun interesse:
Winsum is niet het enige Groningse dorp dat als mooi en interessant wordt gezien. In 2019 noemde bijvoorbeeld Visit Groningen Midwolde als een van de mooiste dorpen in de regio. Ook in 2020 werd Oisterwijk genoemd in de top 5 van de ANWB. Deze dorpen tonen elk een eigen mix van historie, sfeer en natuur.
Ook andere dorpen in de regio, zoals Niehove, worden vaak genoemd als mogelijke kandidaten voor de titel "mooiste dorp van Nederland". Hoewel Winsum in 2020 deze erkenning behaalde, is het duidelijk dat de provincie Groningen een rijke dorpscultuur heeft die niet beperkt is tot één enkel dorp.
Dorp | Kenmerken | Opmerkingen |
---|---|---|
Niehove | Rustige sfeer, historische gebouwen, groen | Niet ver van Winsum en ook genomineerd als mooiste dorp |
Midwolde | Bossen, dorpsgezicht, rustige sfeer | Genoemd in 2019 door Visit Groningen |
Oisterwijk | Historische gebouwen, sfeer, groen | Genoemd in de top 5 van de ANWB in 2020 |
Bourtange | Vestingstad, geschiedenis, ambachtelijke winkels | Bekend om de vestingbouw |
Garnwerd | Sfeer, rust, dorpsgezicht | Nog een sfeerrijk dorp in de regio |
De verkiezing tot mooiste dorp van Nederland had een significante impact op Winsum. Het dorp kreeg meer aandacht van toeristen, media en andere gemeenten. De toename in bezoeken en fotoreportages liet zien dat Winsum niet alleen historisch belangrijk is, maar ook toeristisch aantrekkelijk.
Het feit dat Winsum de verkiezing won gaf ook een zetje in de rug aan de gemeente en de dorpsbewoners. Het dorp begon te investeren in toerisme en het behoud van het dorpsgezicht. Het succes van de verkiezing dient als een inspiratie voor andere dorpen om hun historische en culturele waarde te behouden en te promoten.
Winsum is een dorp dat zich sterk onderscheidt door zijn historische waarde, rustige sfeer en toegankelijkheid. Het is een voorbeeld van hoe een dorp door het behoud van zijn dorpsgezicht en dorpsleven kan worden uitgeroepen tot het mooiste dorp van Nederland. De verkiezing door de ANWB in 2020 benadrukte de sfeer en authenticiteit van Winsum en zorgde voor meer aandacht voor het dorp en de regio.
Toeristen die Winsum bezoeken, kunnen verwachten een rustige sfeer, historische gebouwen en een levendig dorpsleven. Het dorp is ideaal voor wandelingen, kano-ritten, borrelculturele ervaringen en bezoeken aan Rijksmonumenten. Winsum is niet alleen een toeristische trekpleister, maar ook een inspiratiebron voor andere dorpen die hun historische en culturele waarde willen behouden.