Bezienswaardigheden bij het Lago di Bolsena: geschiedenis, natuur en Italiaanse sfeer
augustus 23, 2025
Het aantal kinderen dat in Nederland in armoede opgroeit, is in de afgelopen jaren aanzienlijk toegenomen. In vier jaar tijd is dit aantal met 10 procent gestegen, wat betekent dat er momenteel ongeveer 200.000 kinderen wonen in gezinnen die van bijstand moeten rondkomen. Armoede heeft brede gevolgen voor kinderen, van gezondheidsproblemen tot leerachterstand en zelfs risico op mishandeling. In dit artikel worden de wijken geanalyseerd waarin het meeste kinderen in armoede leven, en wordt ingegaan op de toename van armoede, de geografische spreiding, de gevolgen voor kinderen en aanbevelingen voor beleid.
De geografische spreiding van kinderarmoede
De leefomstandigheden van kinderen in Nederland verschillen sterk afhankelijk van de wijk waar ze opgroeien. Een duidelijk patroon is dat armoede onder kinderen vooral voorkomt in kleine steden en buiten de grote steden. Uit het rapport Kinderen in Tel 2014 blijkt dat de armste wijken voor kinderen zich vooral bevinden in Leeuwarden, Groningen, Amersfoort, Lelystad en Heerenveen. Deze steden zijn niet de bekendste toeristische bestemmingen van Nederland, maar ze vertegenwoordigen wel een belangrijke groep gemeenten waarin de leefsituatie van kinderen drastisch kan zijn.
Het is opvallend dat de grootste steden zoals Rotterdam en Amsterdam in de recente jaren minder vaak genoemd worden in de lijst van steden met arme wijken. In 2010 had Rotterdam nog de meeste wijken onder de armoedegrens, maar in de huidige analyse komt geen enkele wijk in Rotterdam meer voor in de top tien. Amsterdam heeft ook verbeterd, met nog drie wijken in de top 100 slechtste wijken, terwijl in 2010 dit nog acht waren. Uitzondering op deze trend is Den Haag, waar de armoede onder kinderen juist toeneemt.
De gemeente Den Haag kent momenteel de armste wijk van Nederland: Schilderswijk-West (postcode 2525). Daar leven bijna 4.000 van de 15.000 inwoners onder de armoedegrens. Dit cijfer is veel hoger dan in andere steden en wijken en benadrukt de urgentie van een doorgedreven armoedebeleid.
De gevolgen van kinderarmoede
Armoede heeft ingrijpende gevolgen voor de leefomstandigheden van kinderen. Uit verschillende studies is gebleken dat kinderen uit arme gezinnen vaker last hebben van gezondheidsproblemen, leerachterstand en psychologische problemen. In het rapport Kinderen in Tel 2014 staat dat armoede een belangrijke verklaring is voor het verschil in leefomstandigheden tussen kinderen in verschillende wijken. Armoede beïnvloedt bijvoorbeeld direct de kwaliteit van de voeding die beschikbaar is, de toegang tot gezondheidszorg en de kans op scholair succes.
In arme wijken is vaak sprake van slechte huizenkwaliteit, waardoor kinderen vaak last hebben van vochtige woningen en ademhalingsproblemen. Ook is er vaak weinig groene ruimte of veilige plekken om te spelen, wat negatief werkt op de fysieke activiteit van kinderen. Dit leidt vaak tot overgewicht en andere gezondheidsproblemen.
Psychologisch gezien leiden armoede en sociale isolatie vaak tot lage zelfvertrouwen, depressieve gevoelens en een groter risico op pesten. Kinderen uit arme gezinnen zijn vaak afhankelijker van hulp van derden, wat hun autonomie beperkt en hun mogelijkheden om later in het leven succesvol te zijn, verminderen.
In het onderwijs is het effect van armoede duidelijk merkbaar. Kinderen uit arme gezinnen vallen vaak achter in het onderwijs, wat zich uitzet tot grotere kansen op voortijdige afstuderen of slechte opleidingen. Deze leerachterstand wordt vaak versterkt door de sociale omgeving van de wijk, waarin het vaak moeilijk is om de juiste ondersteuning te vinden.
Aanbevelingen en beleidsmaatregelen
Om de leefsituatie van kinderen in armoede te verbeteren, is een doorgedreven en structureel armoedebeleid van groot belang. De onderzoekers van Kinderen in Tel doen verschillende aanbevelingen aan gemeenten om het armoedebeleid te versterken en gericht te maken op kinderen. Deze aanbevelingen zijn gebaseerd op een analyse van de leefsituatie van kinderen in Nederland en zijn bedoeld om de leefomstandigheden en de toekomstperspectieven van kinderen in armoede te verbeteren.
1. Armoedebeleid en jeugdzorg samencoördineren
Een van de kernaanbevelingen is dat gemeenten hun armoedebeleid en jeugdzorgbeleid moeten afstemmen. In 2015 is de verantwoordelijkheid voor jeugdzorg namelijk overgegaan naar de gemeenten. Door armoede effectief aan te pakken, kan de vraag naar jeugdzorg verminderen, wat uiteindelijk leidt tot een betere leefsituatie voor kinderen. Dit maakt het noodzakelijk om armoedebeleid als een integraal onderdeel van het jeugdzorgbeleid te zien.
2. Structureel armoedebeleid ontwikkelen
Momenteel is het armoedebeleid in veel gemeenten afhankelijk van particuliere initiatieven, wat leidt tot verschillen in de voorzieningen die beschikbaar zijn per wijk en per gemeente. Een gemeentelijk armoedebeleidsplan is essentieel om de kansen voor kinderen te gelijk trekken en te zorgen dat armoede niet langer een belemmering is voor hun ontwikkeling.
3. Kinderen en jongeren betrekken
Om de leefsituatie van kinderen in armoede te verbeteren, is het belangrijk dat kinderen en jongeren zelf ook een rol spelen in de plannen voor hun wijk en gemeente. Gemeenten kunnen dit bereiken door bijvoorbeeld kinderen te vragen om hun mening te geven over de voorzieningen in hun omgeving of bij te dragen aan beleidsplannen die gericht zijn op hun wijk.
Conclusie
Kinderarmoede is een zorgwekkend fenomeen in Nederland, waarbij het aantal kinderen dat in armoede leeft, in vier jaar tijd met 10 procent is toegenomen. De meeste kinderen in armoede wonen in kleine steden of buiten de grote steden, zoals Leeuwarden, Groningen, Amersfoort, Lelystad en Heerenveen. De geografische spreiding van armoede laat zien dat er grote verschillen zijn tussen wijken, ook binnen dezelfde gemeente. Armoede heeft ingrijpende gevolgen voor de gezondheid, het onderwijs en de psychische toestand van kinderen.
Het beleid dat momenteel wordt uitgevoerd, is vaak nog niet voldoende om de leefsituatie van kinderen in armoede te verbeteren. Door het afstemmen van armoedebeleid en jeugdzorg, het ontwikkelen van structurele plannen en het actief betrekken van kinderen en jongeren, kan de leefomgeving van kinderen in armoede verbeteren. Het is van groot belang dat gemeenten en overheden samenwerken om armoede effectief aan te pakken en de kansen voor kinderen te vergroten.
Armoede is niet alleen een maatschappelijk probleem, maar ook een vraag die van invloed is op de toekomst van de samenleving. Kinderen die in armoede opgroeien, hebben vaak minder kansen in hun latere leven, wat leidt tot langdurige sociale en economische problemen. Daarom is het essentieel dat armoede niet alleen gezien wordt als een kwestie van economische hulp, maar als een bredere maatschappelijke kwestie die aandacht verdient.