Borghetto sul Mincio: Eeuwenoude charme en culturele schatten in het hart van Veneto
augustus 22, 2025
De werkgelegenheid in Nederland is sterk geconcentreerd in stedelijke gebieden. In 2022 waren er ongeveer 9,4 miljoen banen in het land, terwijl de beroepsbevolking iets hoger was, met ruim 9,9 miljoen personen. In de afgelopen jaren groeide het aantal banen harder dan de beroepsbevolking (sinds 2014 met respectievelijk 14 en 9 procent). Dit betekent dat in steden relatief veel banen zijn ontstaan, wat op zijn beurt invloed heeft op de verhouding tussen wonen en werken per gemeente.
Werkgelegenheid is sterk stedelijk georiënteerd
De verhouding tussen wonen en werken varieert per gemeente. In stedelijke gebieden wordt relatief meer gewerkt dan gewoond, in tegenstelling tot de landelijke gemiddelde. Zo’n 19 procent van het totale aantal arbeidsplaatsen in Nederland is gevestigd in de vier grootste steden, terwijl deze steden slechts 15 procent van de beroepsbevolking huisvesten. Dit fenomeen is duidelijk zichtbaar in de kaartgegevens van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). De stedelijke gebieden worden meestal aangeduid met rode tinten, wat aangeeft dat er in deze regio’s meer banen zijn dan inwoners die daar werken. Den Haag is een uitzondering, omdat de verhouding tussen arbeidsplaatsen en beroepsbevolking hier overeenkomt met het nationale gemiddelde.
Daarnaast zijn er ook enkele landelijke gemeenten met relatief veel bedrijvigheid. Denk hierbij aan Heerenveen, Haarlemmermeer (Schiphol) en Goes. In deze gemeenten is de verhouding tussen wonen en werken anders dan in de grote steden, aangezien er meer wordt gewerkt dan gewoond.
Regionale concentratie van banen en sectorverdeling
Nederland is verdeeld in 35 arbeidsmarktregio’s. Deze regio’s vormen een basis voor dienstverlening aan werkzoekenden en werkgevers via het UWV en de gemeenten. Zuid-Holland heeft de hoogste werkgelegenheid in het land, terwijl Flevoland en Zeeland de laagste tellen. De studie Regionale Werkgelegenheid van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) onderzoekt hoe banen zich ruimtelijk verdelen. Deze informatie wordt opgehaald via bedrijven die het aantal werkzame personen per vestiging en gemeente moeten opgeven.
Een belangrijk inzicht uit de CBS-studie is dat de concentratie van banen niet alleen toeneemt in de Randstad, maar vooral in Amsterdam. In 2022 was de ruimtelijke concentratie van banen in Amsterdam hoger dan in 1996. In andere steden binnen de Randstad, zoals Rotterdam, is het aandeel van banen juist afgenomen. Buiten de Randstad zijn er ook gemeenten waar het aandeel banen is toegenomen. Deze concentratie verschilt per sector. Zo is de concentratie van banen in de financiële diensten, zakelijke diensten en consumentendiensten sterk toegenomen in Amsterdam, terwijl de industrie, landbouw, logistiek en groothandel juist een afname vertonen.
In 2022 was het totaal aantal banen in Nederland toegenomen vergeleken met 1996. In bijna alle gemeenten was het aantal banen hoger dan destijds. Slechts in 15 gemeenten is het aantal banen afgenomen. Deze gemeenten zijn niet alleen gelegen aan de rand van het land, maar ook in de Randstad.
Kansrijke beroepen per regio
Niet alleen het aantal banen en hun locatie zijn belangrijk, ook het type werk en de kans op werk voor bepaalde beroepen varieert per regio. In heel Nederland zijn beroepen zoals ICT-ers, verpleegkundigen en hoveniers kansrijk. Anderen bieden juist enkel goede kansen in bepaalde regio’s.
In Groot Amsterdam is het makkelijker om als horecaportier tewerk te worden, doordat er veel horecagelegenheden zijn. Voor scheeps- en jachtbouwers zijn er goede kansen in Drechtsteden, waar de scheepsbouwindustrie centraal staat. In Midden-Utrecht zijn er goede baankansen voor onderwijsassistenten in het basisonderwijs, omdat er meer leerlingen zijn dan in veel andere regio’s. Ook in Holland Rijnland zijn er in de lente en zomer veel banen voor seizoenskrachten in de tuinbouw, vanwege de grootschalige teelt van bloembollen.
Deze informatie is van belang voor zowel werkzoekenden als werkgevers, omdat het duidelijk maakt waar welke beroepen de meeste kans op werk hebben. Voor een overzicht van kansrijke beroepen per regio, zijn er 35 arbeidsmarktregio’s gedefinieerd. Hierin werken gemeenten en het UWV samen aan dienstverlening voor werkzoekenden en werkgevers. Deze regio’s worden ondersteund door het Landelijk Ondersteuningsteam Regionale Arbeidsmarkt, dat ook een overzicht van werkgeversservicepunten biedt via de website Werkgeversservicepunten.nl.
Werkgelegenheid en toegankelijkheid voor reizigers
Voor toeristen en reizigers die mogelijk een verblijf plannen in steden met een hoge werkgelegenheid, is het belangrijk te weten dat Nederland’s steden en regio’s sterk verschillen qua economische activiteiten. In steden zoals Amsterdam, Den Haag en Rotterdam is er niet alleen veel werkgelegenheid, maar ook een rijke culturele en historische erfgood. Deze steden trekken jaarlijks miljoenen bezoekers, die niet alleen het stadsleven genieten, maar ook de toegang tot diverse beroepsbevolkingen en arbeidsmarkten kunnen waarnemen.
Het is bovendien interessant om te weten dat in regio’s met hoge werkgelegenheid ook meestal goede infrastructuur aanwezig is, zoals treinverbindingen, vliegvelden en snelwegen. Dit maakt het voor zowel toeristen als werknemers makkelijk om zich te verplaatsen. Voor wie vanuit het buitenland komt, zijn steden zoals Amsterdam en Rotterdam belangrijke toegangspoorten tot Nederland, met internationale luchthavens en goed bereikbare treinverbindingen naar binnenlandse bestemmingen.
Werkgelegenheid en toekomstperspectieven
De werkgelegenheid in Nederland blijft groeien, met name in stedelijke gebieden. Deze groei is niet uniform, aangezien sommige regio’s sneller groeien dan andere. De toekomstverwachtingen voor bepaalde beroepen zijn daardoor ook afhankelijk van de regio. Voorbeelden zijn ICT-beroepen, verpleegkundigen en hoveniers, die in heel Nederland kansrijk zijn. Anderen, zoals scheepsbouwers of onderwijsassistenten, zijn kansrijker in bepaalde regio’s.
Het is belangrijk dat werkzoekenden en werkgevers deze trends volgen, zowel voor de korte als de lange termijn. Het UWV, gemeenten en andere instellingen zijn actief betrokken bij het bevorderen van een gezonde arbeidsmarkt, die niet alleen gericht is op de huidige vraag, maar ook op de toekomstige behoeften van de economie.
Conclusie
De werkgelegenheid in Nederland is sterk geconcentreerd in stedelijke gebieden. In 2022 was 19 procent van alle banen gevestigd in de vier grootste steden, terwijl deze steden slechts 15 procent van de beroepsbevolking huisvesten. Den Haag is een uitzondering, omdat de verhouding tussen arbeidsplaatsen en beroepsbevolking hier overeenkomt met het nationale gemiddelde. Buiten de grote steden zijn er ook gemeenten met relatief veel bedrijvigheid, zoals Heerenveen, Schiphol en Goes.
De concentratie van banen varieert per sector en per regio. In Amsterdam is er een toegenomen concentratie van banen in de financiële en zakelijke diensten. In andere steden en buiten de Randstad zijn er ook gemeenten waar het aandeel banen is toegenomen. De studie Regionale Werkgelegenheid van het CBS toont aan dat het totaal aantal banen in Nederland in 2022 hoger was dan in 1996, met uitzondering van 15 gemeenten.
Nederland is verdeeld in 35 arbeidsmarktregio’s, waarin gemeenten en het UWV samenwerken aan dienstverlening voor werkzoekenden en werkgevers. Deze regio’s zijn gestructureerd zodat het mogelijk is om werkgelegenheid en arbeidsmarktperspectieven per regio te analyseren.
Voor toeristen is het interessant om te weten dat steden met hoge werkgelegenheid ook een rijke culturele en historische erfgood vertonen. Deze steden zijn goed bereikbaar via de infrastructuur en bieden bovendien een diversiteit aan beroepen en werkgelegenheid.