Vertalingen van ‘à restaurer’ en ‘remettre en route’ naar het Nederlands: betekenis en toepassing
juli 24, 2025
In Nederland is het platteland niet alleen een belangrijk geografisch aspect, maar ook een cruciale factor in de leefsituatie, sociale cohesie en leefbaarheid van vele inwoners. Volgens recente data en onderzoeken blijkt dat ruim 32 procent van de Nederlandse bevolking in het platteland woont, oftewel in dorpen of niet-stedelijke gemeenten. Deze statistiek benadrukt de rol van het platteland in de samenleving, en de manier waarop het verschilt van de stedelijke omgeving, zowel qua leefstijl als qua sociaal en economisch profiel.
In dit artikel zullen we een diepgaand overzicht geven van de leefomstandigheden op het platteland, met aandacht voor de bevolkingsgroepen die hier wonen, de sociale cohesie, de leefbaarheid en de uitdagingen waarmee het platteland momenteel wordt geconfronteerd. De informatie is opgebouwd aan de hand van recente onderzoeken en gegevens van betrouwbare bronnen zoals het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), de Radboud Universiteit en andere relevante instellingen.
Het platteland in cijfers
Het platteland is gedefinieerd als het landelijk deel van het land, exclusief de stedelijke zones. Volgens het CBS beslaat het platteland ongeveer twee derde van het totale grondgebied van Nederland. In 2025 woonden er 18.045.532 mensen in Nederland. Van deze inwoners woonden 32 procent in het platteland. Dit betekent dat er circa 5.774.570 mensen in dorpen of in niet-stedelijke gemeenten wonen.
De meest afgelegen dorpen, zoals gedefinieerd in postcodegebieden, zijn vooral te vinden in de provincies Groningen, Friesland, Drenthe, Zeeland en het noorden van Zuid-Limburg. Deze regio’s zijn vaak gekenmerkt door een lagere opleidingsgraad onder de inwoners, eenvoudigere banen en een lager besteedbaar inkomen. Hierdoor ontstaat een hogere kans op werkloosheid en sociale uitsluiting.
Leefbaarheid op het platteland
Hoewel het platteland in sommige opzichten minder voordelig is qua economische omstandigheden, biedt het wel een aantal unieke voordelen. Dorpsbewoners genieten vaak van ruimere woningen, een eigen huis en een groene omgeving. In vergelijking met stedelingen, hebben zij minder last van geluidsoverlast, stank, criminaliteit en verloedering. Deze factoren maken het platteland aantrekkelijk voor mensen die een rustiger en gezonder levensstijl aanhangen.
In de regio's rondom grote steden zoals Rotterdam is het platteland in de afgelopen tien jaar iets verbeterd qua leefbaarheid, maar de vooruitgang is minder dan in de steden. Toch is er in 2010, het laatste jaar van het onderzoek, nauwelijks nog verschil tussen het platteland en de stad. Dit suggereert dat het platteland in deze regio’s steeds sterker verstedelijk is geworden.
Sociale cohesie en gemeenschapszin
Een van de belangrijkste voordelen van het platteland is de hogere mate van sociale cohesie. Volgens de Veiligheidsmonitor, waarin 180.000 mensen van 15 jaar of ouder werden ondervraagd over hun woonomgeving, voelen inwoners van het platteland zich vaker thuis in hun buurt. 72 procent van de plattelandsbewoners vindt dat ze in een gezellige buurt wonen waar mensen elkaar helpen. Dit percentage is aanzienlijk hoger dan het percentage in zeer stedelijke gebieden, waar slechts 52 procent hetzelfde zegt.
Het feit dat dorpsbewoners vaker vrijwilligerswerk doen en zich actiever inzetten voor de leefbaarheid van hun omgeving draagt bij aan deze sociale cohesie. Hoewel ze niet vaker lid zijn van vrijetijdsverenigingen dan stedelingen, brengen ze meer tijd door in activiteiten die gericht zijn op het verbeteren van hun omgeving.
Culturele verschillen
Ook cultureel zijn er duidelijke verschillen tussen dorpsbewoners en stedelingen. In de afgelegen dorpen blijft een relatief groot deel van de bevolking trouw aan tradities, zoals het bezoeken van de kerk. Het aandeel dorpsbewoners dat minstens maandelijks naar de kerk gaat, daalde in de stedelijke randgebieden van grote steden, maar is in de afgelegen dorpen stabiel gebleven. In sommige regio's is dit percentage zelfs iets hoger dan tien jaar geleden.
Daarnaast spreken inwoners van het platteland vaker een dialect of streektaal dan stedelingen. In de afgelegen dorpen is dit percentage zelfs 58-62 procent, terwijl het in de dorpen rond de stad slechts 33-40 procent is. Deze culturele verschillen benadrukken het unieke karakter van het platteland en de rol die het speelt in de Nederlandse samenleving.
Uitdagingen en kansen voor jonge dorpsbewoners
Ondanks de voordelen van het platteland zijn er ook uitdagingen, vooral voor jonge dorpsbewoners. Onderzoek toont aan dat jongvolwassenen die in plattelandsregio’s wonen vaak niet blijven vanwege beperkingen in de arbeidsmarkt en woningmarkt. In regio’s zoals Oost-Groningen is het aanbod op deze markten laag gewaardeerd, maar toch is het de identificatie met de regio en het landschap die jongeren ervan overtuigt om te blijven.
68 procent van de jongvolwassenen die in het platteland wonen, zou in dezelfde regio blijven wonen als ze de keuze hadden. Slechts 12 procent gelooft dat ze geen andere optie hebben dan te blijven. Velen overwegen ook tijdelijk te verhuizen naar een andere plattelandsregio of naar de stad. Sommigen passen zelfs hun opleiding aan om alle opties open te houden, zoals Thijs uit Oost-Groningen, die na zijn hbo-studie bedrijfseconomie een lerarenopleiding volgt om de vrijheid te behouden om op verschillende plekken te werken.
Het platteland in de toekomst
Het platteland speelt een steeds belangrijker rol in de Nederlandse samenleving. Ondanks de verstedelijking en de uitdagingen die het platteland te verduren heeft, blijft het een aantrekkelijke plek om te wonen voor mensen die een rustiger leefstijl zoeken, en voor jongeren die verbonden zijn met de regio. De hoge mate van sociale cohesie en de groene omgeving maken het platteland uniek en versterken de leefbaarheid in vergelijking met stedelijke gebieden.
Toch is het platteland onderbelicht in het sociaal-geografisch onderzoek en onderwijs. De meeste aandacht gaat uit naar stedelijke thema’s zoals migratie, toerisme en hitte-eilanden. Toch is het platteland een belangrijke factor in de toekomstige leefbaarheid van Nederland en verdient het meer aandacht in beleid en onderzoek.
Conclusie
Het platteland van Nederland is een belangrijk geografisch en sociaal aspect van het land. Ruim 32 procent van de Nederlandse bevolking woont in het platteland, oftewel in dorpen of in niet-stedelijke gemeenten. De leefbaarheid op het platteland is vaak hoger dan in de steden, met voordelen als ruimere woningen, een groene omgeving en een sterke gemeenschapszin. Tegelijkertijd zijn er uitdagingen, zoals beperkingen in de arbeids- en woningmarkt, en een lagere opleidingsgraad onder de inwoners.
De hoge mate van sociale cohesie en de culturele verschillen tussen dorpsbewoners en stedelingen benadrukken de unieke aard van het platteland. Toch is het onderbelicht in het onderzoek en beleid. De toekomst van het platteland hangt af van beleidsmaatregelen die gericht zijn op het verbeteren van de leefomstandigheden en het behoud van jonge dorpsbewoners. Het platteland blijft een belangrijk onderdeel van de Nederlandse leefsituatie en verdient meer aandacht in toekomstige discussies over leefbaarheid en duurzaamheid.