Vertalingen van ‘à restaurer’ en ‘remettre en route’ naar het Nederlands: betekenis en toepassing
juli 24, 2025
Vluchtelingen en asielzoekers vormen sinds jaren een belangrijk onderdeel van de maatschappij in Nederland. Hun komst brengt niet alleen maatschappelijke en politieke vragen met zich mee, maar ook culturele rijkdommen. Muziek is een krachtig middel om culturele grenzen te overschrijden en mensen met elkaar te verbinden. In dit artikel wordt een overzicht gegeven van Nederlandse liedjes die specifiek gericht zijn op de vluchtelingenproblematiek. Deze nummers tonen medeleven, verzet of integratie en dragen bij aan een betere begrip van de situatie van vluchtelingen.
Bij het samenstellen van deze lijst zijn meerdere bronnen gebruikt, variërend van digitale liedbundels tot muziekprojecten die gericht zijn op kinderen. Deze bronnen tonen aan dat muziek niet alleen een kunstvorm is, maar ook een middel voor verbinding, therapie en bewustwording. De nummers zijn verzameld op basis van hun thema’s, muziekstijl en toegankelijkheid voor zowel Nederlanders als vluchtelingen.
Levensliederen over medeleven en verzet
Een van de bekendere Nederlandse muzikanten die zich inzetten voor sociale thema’s is Jacques Herb. Zijn nummer Kleine vluchteling is een bewogen lied dat medeleven uitstraalt met vluchtelingen. Het nummer is gebaseerd op een lied uit 1987, wat aantoont dat deze thema’s al jaren in de muziekwereld aanwezig zijn. De muziek en tekst beeldt een realistische maar ook emotionele kijk op de situatie van vluchtelingen en hun zoektocht naar een veilig toevluchtsoord.
Het nummer is vaak geassocieerd met verzet tegen discriminatie en onrecht. De video die bij het nummer hoort, bevat symbolische beelden, zoals een witte en een zwarte leren schoen. Hoewel de betekenis van dit beeld niet expliciet is uitgelegd, is het een abstracte uiting van het idee dat muziek en liederen een rol kunnen spelen bij het afbreken van vooroordelen.
Muzikale samenwerkingen in meerdere talen
Een interessant project dat gericht is op het verbinden van culturen via muziek is het Gave Songbook. Dit digitale liedbundel bevat christelijke liederen in meerdere talen, waaronder Arabisch, Farsi, Tigrinya, Chinees, Russisch, Engels en Frans. Het Songbook is ontworpen om kerken en gemeenschappen beter in staat te stellen om te communiceren met bezoekers uit andere culturen.
De liederen zijn fonetisch weergegeven, zodat Nederlandse sprekers ze meezingen kunnen. Dit maakt de bundel een waardevol hulpmiddel voor integratie en culturele wisselwerking. In 2020 is het Songbook uitgebreid met drie nieuwe talen: Chinees, Frans en Russisch. Daarnaast zijn er nieuwe liederen toegevoegd, zoals Tienduizend redenen en What a beautiful name.
In 2022 is er bovendien een kleine update uitgebracht voor het Oekraïense publiek, wat aantoont dat het Songbook zich continu aanpast aan de veranderende migratiecontext in Nederland. De liederen zijn beschikbaar in PDF- en PowerPoint-formaat, en ook op YouTube, waardoor ze toegankelijk zijn voor zowel educatieve als recreatieve doeleinden.
Liederen van en over vluchtelingen
Niet alleen Nederlandse artiesten, maar ook vluchtelingen en asielzoekers zelf creëren muziek die hun ervaringen weerspiegelt. Het Universitair Asielzoekers Fonds heeft bijvoorbeeld een cd uitgebracht genaamd Tonen van vrijheid!, waarop zes musici te horen zijn die als vluchteling naar Nederland zijn gekomen. De cd is helaas niet meer in omloop, maar heeft wel aandacht gevestigd op het feit dat vluchtelingen niet alleen bezoekers zijn, maar ook talenten en creatieve krachten.
Ook op internet zijn er talloze liederen die gericht zijn op de vluchtelingenproblematiek. Een bekend voorbeeld is De vluchteling van Herman van Veen. Dit nummer is vaak te horen in muziekprogramma’s en heeft een krachtige tekst over de zoektocht naar een beter leven. Andere Nederlandse artiesten die dit thema aanraken zijn onder meer Liesbeth List, Rick Lorenzo Dros en De Vaganten.
Naast Nederlandse nummers zijn er ook internationale liederen die gericht zijn op vluchtelingen. Denk hierbij aan The Refugee van U2 of Political Refugee van SWS-RAW. Deze nummers tonen vaak een brede kijk op de vluchtelingenproblematiek en roepen medeleven of verzet op.
Muziekprojecten voor kinderen
Muziek speelt ook een belangrijke rol in projecten gericht op vluchtelingenkinderen. Sounds for Freedom is een organisatie die muziekprojecten uitvoert waarbij kinderen en jongeren leren te zingen, liedjes te schrijven en muziek te maken over onderwerpen die hen aanspreken. Deze projecten bevorderen niet alleen de taalontwikkeling, maar ook de integratie en het emotionele herstel van kinderen die als vluchtelingen zijn gearriveerd.
Een van de projecten van Sounds for Freedom is Free as a Songbird. In dit project leren kinderen Nederlandse liederen en schrijven ze zelf hun eigen liedjes en raps. De lessen zijn samengesteld in samenwerking met muziektherapeuten en taalprofessionals, en sluiten aan op de taalmethode Wereld vol Woorden, die vaak in nieuwkomersklassen wordt gebruikt. Door middel van 40 lessen worden verschillende thema’s muzikaal behandeld, wat leert maken leuker en toegankelijker.
Muziek als therapie en bewustwording
Muziek wordt vaak gezien als een vorm van therapie en bewustwording. Bij vluchtelingen is dit vooral belangrijk, omdat ze vaak met trauma’s en culturele schokken te maken hebben. Nummers die gericht zijn op vluchtelingen tonen medeleven, maar ook hoop en moed. Ze kunnen een manier zijn om emoties te verwerken en te delen.
In het boek Melody en het eiland van muziek, dat is ontwikkeld in samenwerking met Stichting de Vrolijkheid, worden liederen van kinderen en jongeren uit asielzoekerscentra verwerkt. Deze liedjes zijn niet alleen een reflectie van hun culturele achtergrond, maar ook van hun ervaringen in Nederland. Het boek is een positieve manier om culturen te laten samenkomen, en het is geschikt voor gebruik in scholen met vluchtelingenkinderen.
Populaire liederen en hun betekenis
Onderstaand staat een overzicht van een aantal Nederlandse en internationale liederen die gericht zijn op vluchtelingen of hun thema’s:
| Titel | Artiest | Beschrijving |
|---|---|---|
| De vluchteling | Herman van Veen | Een krachtig nummer dat de zoektocht naar veiligheid en een beter leven belicht. |
| Kleine vluchteling | Jacques Herb | Een medelijdend lied dat de situatie van vluchtelingen weerspiegelt. |
| Mag ik dan bij jou | Lune Nijboer | Een kinderlijke, emotionele tekst over toewijding en hulp. |
| Wanted man | Bob Dylan | Een nummer over de onzekerheid en angst van vluchtelingen. |
| Run like a thief | John David Souther | Een nummer dat de vlucht en de haast van vluchtelingen beschrijft. |
| Innocent, a requiem for refugees | Ofra Haza | Een nummer dat aandacht vraagt voor de dodelijke gevolgen van vluchten. |
| Kosovo Refugees/Refugee march | Dan Gray | Een nummer dat specifiek gericht is op de vluchtelingenstroom uit Kosovo. |
Deze nummers zijn slechts een greintje van de vele muziekwerken die gericht zijn op vluchtelingen. Ze tonen aan dat muziek niet alleen een kunstvorm is, maar ook een krachtig middel om bewustwording te creëren en verbinding te leggen tussen mensen van verschillende culturen.
Muziek als gemeenschapsproject
Muziekprojecten gericht op vluchtelingen tonen aan dat muziek niet alleen een individueel middel is, maar ook een gemeenschapsproject. In projecten zoals Free as a Songbird of Melody en het eiland van muziek leren kinderen en jongeren niet alleen de Nederlandse taal, maar ook hoe ze muziek kunnen gebruiken om hun verhalen te vertellen en hun emoties te verwerken.
Zowel kerken, scholen als muziektherapeuten gebruiken muziek om contact te leggen met vluchtelingen en hun culturele identiteit te behouden. Deze projecten tonen aan dat muziek een brug kan vormen tussen culturen en een middel is voor integratie en begrip.
Conclusie
Nederland heeft een rijke muziektraditie waarin sociale thema’s centraal staan. Muziek over vluchtelingen is een krachtig middel om bewustwording te creëren, verbinding te leggen en hulp te bieden. Zowel Nederlandse muzikanten als vluchtelingen zelf schrijven en zingen over hun ervaringen, waardoor muziek een unieke rol speelt in het verhaal van vluchtelingen.
Deze liederen en projecten tonen aan dat muziek niet alleen entertainment is, maar ook een middel voor therapie, integratie en bewustwording. Zowel in kerken, scholen als culturele instellingen wordt muziek gebruikt om culturele grenzen te overschrijden en verbindingen te leggen. Muziek is een brug tussen culturen, en het helpt mensen om hun verhalen te delen en hun emoties te verwerken.