Een onvergetelijk weekendje weg in Nederland: De beste B&B-ervaringen
juli 23, 2025
De locatie waar momenteel de Nederlandse Bank gevestigd is, heeft een rijke en complexe geschiedenis. Het gebied, gelegen aan het Frederiksplein in Amsterdam, was vroeger het domein van het Paleis voor Volksvlijt, een monumentaal gebouw dat vanwege een brand in 1929 verdween. Het Paleis voor Volksvlijt was oorspronkelijk bedoeld als een nieuw stadhuis voor Amsterdam. Deze plek werd uiteindelijk gekozen voor de vestiging van De Nederlandsche Bank (DNB), die in 1814 door koning Willem I werd opgericht om de economie te stabiliseren na de Franse tijd. Het huidige gebouw van DNB werd in 1968 opgeleverd, ontworpen door architect Marius Duintjer. De overgang van het Paleis voor Volksvlijt naar de Nederlandse Bank markeert een belangrijke historische wending in de Amsterdamse geschiedenis.
De voorganger: Paleis voor Volksvlijt
Het Paleis voor Volksvlijt was een ambieus project dat in de jaren twintig van de twintigste eeuw in werking werd gebracht. Het gebouw was ontworpen om als het nieuwe stadhuis van Amsterdam te fungeren en werd gezien als een symbool van vooruitgang en burgerlijkheid. De architect was Cornelis Outshoorn, wiens ontwerp een indrukwekkende mix was van klassieke en moderne elementen. Het Paleis voor Volksvlijt stond op de plek waar nu de Nederlandse Bank gevestigd is, aan het Frederiksplein. In april 1929 vond echter een fatale brand plaats in het gebouw. De brand veroorzaakte zware schade en leidde uiteindelijk tot de beslissing om het gebouw te slopen. Hoewel de oorzaak van de brand nooit duidelijk is gemaakt, is het een cruciale gebeurtenis geweest in de geschiedenis van het gebied.
Na de brand bleef de locatie leeg staan, tot besloten werd om hier de Nederlandse Bank te vestigen. Dit besluit was niet zomaar genomen, maar werd bepaald door de economische en politieke context van de tijd. De bank was op dat moment op zoek naar een nieuwe locatie, aangezien het oude kantoor aan de Turfmarkt niet langer geschikt was. Het gebied aan het Frederiksplein werd gekozen vanwege zijn centrale ligging en de mogelijkheid om een nieuw, modern kantoor te bouwen. Deze locatie zou niet alleen functioneel zijn, maar ook symbool staan voor de betrouwbaarheid en stabiliteit van de Nederlandse economie.
De oprichting en rol van De Nederlandsche Bank
De Nederlandse Bank, zoals bekend, werd in 1814 opgericht door koning Willem I. De oprichting vond plaats in de nasleep van de Franse tijd, een periode waarin de Nederlandse economie sterk in de knoei zat. De bank had als opdracht de economie weer op te starten, en daartoe werd het mogelijk voor particulieren om aandelen in de bank te kopen. Deze aanpak was revolutionair voor die tijd en zette het fundament voor de toekomstige rol van de bank in de Nederlandse economie.
De Nederlandse Bank had in de beginjaren ook de functie van een circulatiebank, wat betekent dat ze het recht had om bankbiljetten uit te geven. In die tijd was er echter geen monopolie op de uitgifte van bankbiljetten, en andere banken moesten een belasting betalen voor het uitgeven van bankbiljetten, terwijl De Nederlandse Bank hiervoor niet hoefde te betalen. Deze belasting werd zegelrecht genoemd. Na 1863 begon de bank ook een landelijk filiaalnetwerk op te bouwen. Deze filialen verdwenen later echter, mede door de toenemende concurrentie van andere banken.
In de loop van de jaren veranderde de rol van De Nederlandse Bank. Van een kredietverstrekker voor het bedrijfsleven werd ze geleidelijk een kredietverschaffer voor het bankwezen. In 1948 werd de bank genationaliseerd, wat betekent dat de Staat der Nederlanden de enige aandeelhouder werd. Deze genationalisatie was een belangrijke keertje in de geschiedenis van de bank, omdat het de overheid meer controle gaf over de economie. De bank kreeg toen ook een belangrijke functie op het gebied van wisselkoersbeleid. Ze moest ervoor zorgen dat de waarde van de Nederlandse geldeenheid stabiel bleef en gunstig in verhouding stond tot buitenlandse valuta.
Architectuur en uitstraling van het huidige kantoor
Het huidige kantoor van De Nederlandse Bank aan het Frederiksplein is een architectonisch indrukwekkend gebouw. Het werd ontworpen door Marius Duintjer, die in 1957 won met zijn ontwerp in een prijsvraag. De bouw van het gebouw startte in 1961 en werd in 1968 voltooid. Het kantoor bestond uit een carrévormige laagbouw met drie verdiepingen en een kantoortoren van 66 meter hoogte met vijftien verdiepingen. Het gebouw heeft twee binnenhoven en de toren is bekleed met bruinrode tegels. Deze architectuur geeft het kantoor een statig en betrouwbaar uitzicht, wat in lijn is met de rol van de bank als symbool van vertrouwen en stabiliteit.
In de jaren tachtig en negentig werd het gebouw gerenoveerd en uitgebreid. Deze renovatie werd gedaan onder leiding van Jelle Abma, die ervoor zorgde dat het kantoor ook moderne faciliteiten kreeg. De renovatie maakte het mogelijk om het kantoor nog beter te laten functioneren als een moderne centrale bank. Tegenwoordig is het gebouw niet alleen een kantoor, maar ook een openbare ruimte waar bezoekers kunnen komen om te leren over het monetaire stelsel, koffie te drinken, een krant te lezen, of gewoon te werken of studeren. Deze openheid is een gevolg van de verhuizing van het goud en een forse renovatie, waardoor het kantoor van de Nederlandse Bank transparanter geworden is.
Een hotspot voor kunst en vertrouwen
Een van de belangrijkste veranderingen die heeft plaatsgevonden in het kantoor van De Nederlandse Bank, is de transparantie die nu heerst. Tot voor enkele jaren was het kantoor een soort onneembare burcht, waar alleen bankmedewerkers toegang tot hadden. Sinds de verhuizing van het goud en de renovatie is het kantoor echter voor het publiek toegankelijk geworden. Dit is een gevolg van de wens van de bank om te laten zien dat ze vertrouwen uitstralen. Het kantoor is nu een hotspot in Amsterdam, waar mensen kunnen komen om te chillen, te vergaderen, of gewoon te genieten van de kunst die er te zien is.
Een van de belangrijkste aantrekkers van het kantoor is de Schatkamer, waar het nationale goud vroeger lag. Op weg naar de geheimzinnige kluis zien bezoekers de geschiedenis van De Nederlandsche Bank, die in 1814 begon aan de Turfmarkt. De Schatkamer is een unieke plek waar bezoekers kunnen leren over de rol van de bank in de Nederlandse economie. Ook is er een binnentuin op de plaats waar eerder de ronde toren stond. Deze tuin is een populaire plek in de zomer, waar mensen kunnen genieten van het groen en de zachte bankstoelen.
De toekomst van De Nederlandse Bank
De Nederlandse Bank is sinds 1999 onderdeel van het Eurosysteem, wat betekent dat ze niet langer alleen rentetarieven in Nederland vaststelt, maar ook meewerkt aan het monetaire beleid van de hele Eurozone. De president van de bank is een kroonlid van de Sociaal-Economische Raad en een belangrijke adviseur van de regering op het gebied van economie en financiën. In 2025 is Olaf Sleijpen benoemd tot president van de bank, wat betekent dat hij een belangrijke rol speelt in de toekomstige richting van de bank.
De Nederlandse Bank is niet alleen een centrale bank, maar ook een historisch gebouw met een rijke geschiedenis. Het is een symbool van vertrouwen en stabiliteit, maar ook een openbare ruimte waar mensen kunnen leren en genieten. Het gebouw is een unieke combinatie van functionaliteit en architectonische schoonheid, wat het een belangrijke plek maakt in de Amsterdamse geschiedenis.
Conclusie
De plek waar momenteel De Nederlandse Bank staat, was ooit het domein van het Paleis voor Volksvlijt, een gebouw dat in 1929 door een brand verloren ging. Het huidige kantoor van De Nederlandse Bank is sinds 1968 gevestigd op deze locatie en is een symbool van vertrouwen en economische stabiliteit. Het gebouw is een architectonisch indrukwekkend kantoor, ontworpen door Marius Duintjer, en is nu ook een openbare ruimte waar bezoekers kunnen leren over het monetaire stelsel en genieten van kunst en groen. De Nederlandse Bank heeft een rijke geschiedenis, die begint in 1814 met de oprichting door koning Willem I en zich nu verder ontwikkelt in het Eurosysteem. Het gebouw is niet alleen een historisch monument, maar ook een moderne instelling die meewerkt aan de economische toekomst van Nederland.