Het ‘gewoonste’ dorp van Nederland: Dongen tussen rust en bijzonderheid

Het begrip "gewoon" is relatief. Wat in de ene context saai of alledaags klinkt, kan in een andere context uniek of karaktervol zijn. In de Nederlandse media-landschap is het fenomeen van het "gewoonste dorp" een fascinerende kijk op hoe dorpen hun identiteit vormgeven. Het tijdschrift Quest koos voor een originele benadering van nieuws: in plaats van zich te concentreren op uitzonderlijke gebeurtenissen of unieke dorpscultuur, richtte het zijn aandacht op het "gewoonste" dorp van Nederland. Na een onderzoek dat volgens de redactie objectief wilde zijn, werd Dongen, in Noord-Brabant, benoemd tot het gewoonste dorp van Nederland.

In dit artikel bespreken we hoe Dongen tot deze titel kwam, wat er mee bedoeld wordt en hoe het dorp in werkelijkheid toch allesbehalve gewoon is. We koppelen deze titel aan de feiten, de reacties van de inwoners, de historische achtergronden en de unieke eigenschappen van Dongen. Uiteindelijk blijkt dat de term "gewoon" verder reikt dan oppervlakkige waarnemingen en juist een sleutel kan zijn om te begrijpen waarom Dongen een bijzondere plek is om te wonen, te bezoeken of zelfs te leren kennen.

Dongen: De ‘gewoonste’ gemeente van Nederland

Dongen, gelegen in de regio Brabant en op korte afstand van steden zoals Tilburg en Breda, is een gemeente met ongeveer 27.000 inwoners. Deze gemeente bestaat uit drie kernen: Dongen zelf, ‘s Gravenmoer en Klein-Dongen-Vaart. Het dorp staat bekend om zijn rustige karakter, groene omgeving en een historie die terugloopt tot de leerlooierijen van vroeger. Ook is Dongen op steenworpafstand van populaire toeristische trekpleisters zoals De Efteling, Beekse Bergen en de Drunense Duinen.

In 2015 was Dongen al eens benoemd tot de "meest gemiddelde gemeente van Nederland" door het Bureau Louter, wat suggereert dat het dorp zich niet opstelt als een uitzondering, maar eerder als een voorbeeld van het typische Nederlandse dorpsleven. De titel "gewoonste dorp" volgde in 2018, als gevolg van een onderzoek door Quest Magazine, waarbij Dongen bovendien uitstak als de meest "gewone" gemeente in Nederland.

De redactie van Quest legde uit dat ze niet alleen gekeken hadden naar economische of demografische cijfers, maar ook naar de naamgeving van straten, de naam van het dorp zelf en de hoeveelheid nieuws dat over Dongen verscheen. Zo ontdekte het onderzoek dat Dongen straten zoals Kerkstraat, Julianastraat, Wilhelminastraat en Sportlaan had – allemaal typisch Nederlandse benamingen zonder uitspraken of symboliek. De naam Dongen zelf is bovendien simpel verklaard: het dorp is vernoemd naar het riviertje de Donge dat door het dorp loopt. Aangezien Dongen weinig in het nieuws verscheen, concludeerde Quest dat het dorp "gewoon" is.

Een reactie van de inwoners

Niet iedere inwoner van Dongen was gelukkig met de titel van "gewoonste dorp". In een blogpost op leukinformatief.blogspot.com reageert lezer Peter Derks, die in Dongen woont, op het onderzoek. Hij benadrukt dat Dongen toch zijn eigen charme heeft, zoals de prachtige Kerkstraat, mooie rijtjeshuizen en bloeiende hortensia’s. Hij zegt dat deze kenmerken de gastvrijheid en het dorpse karakter van Dongen reflecteren. Ook noemt hij het feit dat het parkeren in Dongen gratis is, wat een pluspunt is voor toeristen en bezoekers.

De reactie van de inwoners is dus gedeeld. Terwijl sommigen de titel als een eer zien, anderen beschouwen het als een onvolledige beeldvorming. Het dorp heeft immers een rijke historie en een actieve gemeenschap, die niet direct zichtbaar zijn uit de criteria van het onderzoek. Deze gedeelde meningen tonen aan dat het begrip "gewoon" niet absoluut is, maar afhankelijk is van wie het beoordeelt en hoe het geïnterpreteerd wordt.

Dongen: Meer dan alleen ‘gewoon’

Hoewel Dongen officieel de titel "gewoonste dorp" droeg, is het dorp in werkelijkheid allesbehalve gewoon. De gemeente Dongen beschrijft zichzelf als een "warm en gezellig dorp" met een sterke gemeenschap en een rijke verenigingscultuur. In de tekst op werkenvoordongen.nl en dongen.nl is sprake van een gemeente die ruimte biedt voor initiatieven, innovatie en zelforganisatie. Hier werken mensen in korte lijnen en met veel samenwerking, een model dat niet iedere gemeente vertegenwoordigt.

Het dorp heeft bovendien een historische lading. Het was in vroeger eeuwen een centrum voor leerlooierijen en is op de grens van het vroegere Graafschap Holland en het Hertogdom Brabant gelegen. Deze grenslijn is fysiek nog zichtbaar in ‘s Gravenmoer, waar eikenhouten palen met wapens van Holland en Brabant de geschiedenis van het dorp vastleggen.

De combinatie van historische waarde, een levendig verenigingsleven en een moderne aanpak maakt Dongen tot een unieke plek. Toeristen en bezoekers kunnen hier genieten van rust, groen en een gevoel van verbondenheid met het dorp. Het is dus niet zomaar een "gewoon" dorp, maar eerder een dorp dat zijn "gewoonheid" als sterkte ziet en tegelijkertijd verborgen bijzonderheden heeft.

De titel in kritisch perspectief

Het onderzoek van Quest Magazine leidde tot een interessante discussie over hoe dorpen in Nederland worden gedefinieerd en hoe dorpse identiteit wordt beoordeeld. Hoewel het onderzoek volgens de redactie objectief was, zijn de criteria waarmee Dongen benoemd werd tot het "gewoonste dorp", niet volledig duidelijk. De redacteur Pepijn van der Gulden verklaarde dat Dongen "gewoon" scoorde op basis van straatnamen, nieuwsgebeurtenissen en het algemene dorpse karakter. Echter, deze criteria zijn subjectief en kunnen verschillende interpretaties toelaten.

De titel "gewoonste dorp" kan daarom ook worden gezien als een provocatie of een manier om de media-aandacht af te leiden van uitzonderlijke gebeurtenissen. In dit licht is het onderzoek meer gericht op het creëren van een beeld dan op het objectief beschrijven van een dorp. Toch moet worden erkend dat Dongen inderdaad een typische, rustige, groene en dorpse sfeer heeft die in Nederland zeldzaam is geworden in het tijg van stedelijke uitbreiding en landelijke verstedelijking.

Toerisme in Dongen: Wat bezoeken?

Toeristen die Dongen bezoeken, zullen merken dat het dorp zich niet aanbiedt als een klassieke bestemming met toeristische attracties. Toch zijn er een aantal interessante punten die het bezoek waard zijn:

• Kerkstraat in Dongen: Een van de meest opvallende straten in het dorp, met rijtjeshuizen die het dorpse karakter reflecteren.
• De Efteling, Beekse Bergen en Drunense Duinen: Niet in Dongen zelf, maar op korte afstand en populaire toeristische bestemmingen.
• Leerlooierijen: Historische gegevens over de vroegere industrie in Dongen.
• Monumentale panden en dijkjes in ‘s Gravenmoer: Een interessante mix van geschiedenis en landschap.
• Rijk verenigingsleven en evenementen: Dongen is bekend om zijn actieve gemeenschap. Toeristen kunnen hier genieten van lokaal evenementen die het dorpse karakter benadrukken.

Hoewel Dongen niet een dorp is dat uitsluitend gericht is op toerisme, is het een dorp dat toeristen wel kan aanspreken met zijn rustige sfeer, historische waarde en warme ontvangst.

Wat maakt Dongen bijzonder?

De titel "gewoonste dorp" is een paradoxaal label dat Dongen een bijzondere aandacht geeft. Het dorp is in werkelijkheid allesbehalve saai of alledaags. Het heeft een sterke identiteit, een historie die verankerd is in de Brabantse traditie en een gemeenschap die zich bewust is van haar rol in de regio. Dongen is een dorp dat zichzelf niet hoeft te verdedigen, maar toch een eigen karakter heeft dat het uitstekend onderscheidt van andere dorpen in Nederland.

Het dorp heeft ook een sterke focus op duurzaamheid, sociale cohesie en zelforganisatie. Deze waarden zijn verankerd in de visie van de gemeente, die streeft naar een toekomst waarin inwoners, ondernemers en verenigingen samen aan de toekomst werken. Deze aanpak is niet typisch voor ieder dorp, en dat maakt Dongen opnieuw tot een bijzondere plek.

Conclusie

Dongen is benoemd tot het "gewoonste dorp van Nederland" op basis van een onderzoek door Quest Magazine. Dit onderzoek richtte zich op criteria zoals straatnamen, nieuwsgebeurtenissen en algemeen dorpse karakter. Terwijl Dongen volgens deze criteria inderdaad "gewoon" is, is het in werkelijkheid allesbehalve saai of alledaags. Het dorp heeft een rijke historie, een warme gemeenschap, een actief verenigingsleven en een sterke visie op toekomstige ontwikkelingen.

De titel "gewoonste dorp" is dus meer dan een label. Het is een uitdaging om na te denken over wat "gewoon" eigenlijk betekent en hoe dorpen hun identiteit vormgeven in een tijd waarin het dorpse karakter zeldzaam is geworden. Voor toeristen en bezoekers is Dongen een aantrekkelijke bestemming die rust, groen en een warme ontvangst biedt. Het is een dorp dat zichzelf niet hoeft te verdedigen, maar toch een bijzondere plek is om te bezoeken.

Bronnen

1. Jeugdjournaal - Dongen, het gewoonste dorp van Nederland
2. Leukinformatief - Vakantietip: bezoek het gewoonste dorp
3. Bijzonderinterieur.nl - Het grootste dorp van Nederland
4. Nieuws.nl - Dongen is het gewoonste dorp van Nederland
5. Werkenvoordongen.nl - Werken voor Dongen
6. Dongen.nl - Ons verhaal
7. Werkenvoordongen.nl - Officiële website