Wat te doen in Putten en Putte: activiteiten, historie en natuur in het hart van Nederland
juli 23, 2025
De Nederlandse natuur en cultuur zijn rijk aan geschiedenis, landschappen en verhalen die te ontdekken zijn op voet. Voor wie op zoek is naar een diepere, langdurige ervaring met de streek, bieden de Lange-Afstand-Wandelpaden (LAW’s) een unieke kans om het land te lopen van punt A naar punt B. Deze routes, die door heel Nederland lopen, zijn ontworpen om wandelaars te leiden door bossen, heide, historische steden, pittoreske dorpen en over onverharde paden. Het totale netwerk van LAW’s en Streekpaden bedraagt circa 7.500 kilometer, waarvan de LAW’s minstens 150 kilometer lang zijn en altijd een begin- en eindpunt hebben. De routes zijn markering met witte en rode linten, zodat het volgen van het pad makkelijk en veilig is.
In dit artikel geven we een overzicht van de 23 Lange-Afstand-Wandelpaden van Nederland, zoals deze door verschillende bronnen zijn genoemd. De routes zijn niet alleen bedoeld voor meerdaagse wandelingen, maar ook voor losse dagetappes, zodat iedereen – ongeacht de beschikbare tijd – genieten kan van deze wandelavonturen. We bespreken ook de historische en culturele achtergronden van sommige paden, de geografische kenmerken, en de toegankelijkheid van deze routes. Daarnaast geven we een korte uitleg over de organisatie achter de LAW’s en waarom ze een waardevolle bijdrage leveren aan het Nederlandse wandelnetwerk.
Inleiding
De Lange-Afstand-Wandelpaden (LAW’s) zijn officieel gedefinieerd als wandelroutes die minstens 150 kilometer lang zijn en van punt A naar punt B lopen. Ze zijn ontwikkeld en beheerd door Stichting Wandelnet, in samenwerking met overheden, terreinbeheerders en vrijwilligers. Deze routes vormen samen met de Streekpaden een landelijk dekkend wandelroutenetwerk. Het doel van de LAW’s is om wandelaars te leiden door de mooiste natuurgebieden en historische locaties van Nederland, terwijl ze tegelijkertijd een bewegingsmogelijkheid bieden die los staat van fiets of auto.
Deze routes zijn niet alleen bedoeld voor ervaren wandelaars, maar ook voor iedereen die in staat is om een langere wandeling te maken. Het is mogelijk om een LAW in volle lengte te lopen, maar ook om losse etappes te kiezen. De routes zijn meestal goed onderhouden en vanwege hun natuurlijke omgeving en historische context, bieden ze een rustige en reflectieve manier om het land te ontdekken.
De 23 Lange-Afstand-Wandelpaden van Nederland
Hieronder volgt een overzicht van de 23 Lange-Afstand-Wandelpaden van Nederland, opgesomd in volgorde van hun nummering of titel. De routes zijn opgenomen op basis van meerdere bronnen, waaronder 1, 3, en 6.
1. Oudste wandelroute van Nederland
- Lengte: 149,7 km
- Route: Amsterdam – Arnhem
- Kenmerken: Deze route is historisch interessant, aangezien het in de 20e eeuw werd genoemd als een unieke activiteit. De route leidt door stadsgelegenheden en natuurgebieden, waarbij het verloop van het landschap aandacht geeft aan het verloop van de tijd.
2. Pieterpad
- Lengte: 540 km
- Route: Zwolle – Duitsland
- Kenmerken: Het Pieterpad is bekend als het oudste en meest gelieerde wandelroute van Nederland. Het leidt door het land van noord naar zuid, en is populair bij zowel Nederlanders als internationale wandelaars. Het Pieterpad is verdeeld in twee delen: Pieterpad 1 en Pieterpad 2, die samen de totale lengte vormen.
3. Zuiderzeepad
- Lengte: 330 km
- Route: Den Helder – Breda
- Kenmerken: Het Zuiderzeepad loopt langs de voormalige watergebieden van het Zuiderzee-ontwerp. Het leidt door heidebossen, duinen, en voormalige agrarische gebieden. De route is goed te combineren met historische tochten langs de polders en dijken.
4. Groot-Frieslandpad
- Lengte: 362 km
- Route: Leeuwarden – Duitsland
- Kenmerken: Deze route is een ode aan de Friesche cultuur en geschiedenis. Het Groot-Frieslandpad loopt door West-Friesland, Friesland en Oost-Friesland (in Duitsland). Het leidt door historische steden, zoals Leeuwarden, en door natuurlijke gebieden zoals de Frieze wouden en moerassen.
5. Friese Woudenpad (LAW 1-1)
- Lengte: 106 km
- Route: Leeuwarden – Nijkerk
- Kenmerken: Het Friese Woudenpad is een subroute van het Pieterpad. Het leidt door de Frieze bossen en heidegebieden, en is ideaal voor wandelaars die van bossen houden. De route is goed aansluitend bij de stad Leeuwarden en biedt een rustige, natuurlijke omgeving.
6. Pionierspad (LAW 1-2)
- Lengte: 120 km
- Route: Alkmaar – Nijkerk
- Kenmerken: Het Pionierspad vormt ook een deel van het Pieterpad. Het loopt door het centrale deel van Nederland, door heidebossen en agrarische gebieden. De route is goed toegankelijk vanuit Alkmaar, en sluit aan op het Friese Woudenpad.
7. Floris V-pad (LAW 1-3)
- Lengte: 130 km
- Route: Nijkerk – Emmen
- Kenmerken: Het Floris V-pad vormt het derde deel van het Pieterpad. Het leidt door Noord-Overijs, waar het landschap van moerassen en open velden is. De route is geschikt voor wandelaars die van open landschap houden en die graag een historisch verhaal met de tocht meenemen.
8. Trekvogelpad
- Lengte: 430 km
- Route: Emmen – Den Helder
- Kenmerken: Het Trekvogelpad is een langere route die loopt van oost naar west. Het is genoemd naar het fenomeen van trekvogels, en leidt door diverse natuurgebieden. De route is ideaal voor wandelaars die van variatie in landschap houden, van bossen tot duinen.
9. Marskramerpad
- Lengte: 370 km
- Route: Emmen – Duitsland
- Kenmerken: Het Marskramerpad is genoemd naar de Marskramers, handelaren uit de 18e eeuw die tussen Nederland en Duitsland reisden. De route leidt door heidebossen en open land. Het is geschikt voor wandelaars die van historische achtergronden houden en een rustige tocht willen maken.
10. Maarten van Rossumpad
- Lengte: 210 km
- Route: Emmen – Duitsland
- Kenmerken: Naar Maarten van Rossum genoemd, een bekende Duitse acteur en wandelaar, is deze route een korte maar indrukwekkende tocht. Het leidt door Noord-Overijssel en Duitsland, en sluit aan op het Marskramerpad.
11. Nederlands Kustpad 1 (LAW 5.1)
- Lengte: 175 km
- Route: Den Helder – Duitsland
- Kenmerken: Het eerste deel van het Nederlands Kustpad loopt langs de Noordzee. Het leidt door duinen, stranden en kustdorpen, en is ideaal voor wandelaars die van zee houden. De route is goed onderhouden en biedt uitzichten op de zee.
12. Nederlands Kustpad 2 (LAW 5.2)
- Lengte: 160 km
- Route: Duitsland – Duitsland
- Kenmerken: Het tweede deel van het Kustpad ligt volledig in Duitsland. Het is een aansluiting op het eerste deel en biedt een doorlopende kustwandeling voor wandelaars die van het buitenland houden.
13. Nederlands Kustpad 3 (LAW 5.3)
- Lengte: 160 km
- Route: Duitsland – Duitsland
- Kenmerken: Het derde deel van het Kustpad ligt ook in Duitsland. Het is een rustige tocht langs de kustlijn en is ideaal voor wandelaars die van rust en reflectie houden.
14. Het Grote Rivierenpad (LAW 6)
- Lengte: 282 km
- Route: Hoek van Holland – Kleve (Duitsland)
- Kenmerken: Het Grote Rivierenpad leidt door het rivierengebied van Nederland. Het loopt langs de Nieuwe Waterweg, Oude Maas, Lek en Waal. De route is geïnspireerd op het boek van Jac. P. Thijsse en biedt een indrukwekkende tocht langs schepen en rivierlandschap.
15. Pelgrimspad 1 (LAW 7.1)
- Lengte: 160 km
- Route: Duitsland – Duitsland
- Kenmerken: Het Pelgrimspad 1 ligt volledig in Duitsland en is een historische route voor pelgrims. Het leidt door historische steden en is een rustige tocht met veel cultuur.
16. Pelgrimspad 2 (LAW 7.2)
- Lengte: 150 km
- Route: Duitsland – Duitsland
- Kenmerken: Het Pelgrimspad 2 vormt een aansluiting op Pelgrimspad 1. Het loopt door het Duitse binnenland en is geschikt voor wandelaars die van historische pelgrimage-wandelingen houden.
17. Grenslandpad
- Lengte: 200 km
- Route: Duitsland – Duitsland
- Kenmerken: Het Grenslandpad ligt volledig in Duitsland en leidt door de grensregio. Het is een rustige tocht met veel variatie in landschap en geschikt voor wandelaars die van rust en natuur houden.
18. Overijssels Havezatenpad (LAW 12)
- Lengte: 230 km
- Route: Duitsland – Duitsland
- Kenmerken: Het Havezatenpad loopt door de regio Overijssel in Duitsland. Het is genoemd naar de havezaten, boeren in het 18e en 19e eeuw, en leidt door historische dorpen en open land.
19. Noaberpad (LAW 10)
- Lengte: 210 km
- Route: Duitsland – Duitsland
- Kenmerken: Het Noaberpad loopt door Duitsland en is genoemd naar een Duitse natuurgewest. Het leidt door heidebossen en open land en is geschikt voor wandelaars die van rust en reflectie houden.
20. Hertogenpad
- Lengte: 220 km
- Route: Duitsland – Duitsland
- Kenmerken: Het Hertogenpad is genoemd naar de historische hertogdommen in Duitsland. Het leidt door historische steden en is geschikt voor wandelaars die van cultuur en geschiedenis houden.
Conclusie
De 23 Lange-Afstand-Wandelpaden van Nederland bieden een uitgebreid en variabel wandelnetwerk dat zowel binnen als buiten het land ligt. Van het bekende Pieterpad tot het historisch geïnspireerde Floris V-pad, van het rustige Kustpad tot het avontuurlijke Trekvogelpad, iedereen vindt een route die past bij zijn of haar interesses en doelen. De routes zijn niet alleen bedoeld voor ervaren wandelaars, maar ook voor iedereen die in staat is om een langere wandeling te maken. Het is mogelijk om een LAW in volle lengte te lopen, maar ook om losse etappes te kiezen. De routes zijn meestal goed onderhouden en vanwege hun natuurlijke omgeving en historische context, bieden ze een rustige en reflectieve manier om het land te ontdekken.
De LAW’s vormen een belangrijk deel van het Nederlandse wandelnetwerk en zijn ontworpen om wandelaars te leiden door de mooiste natuurgebieden en historische locaties van Nederland. Ze zijn onderhouden door Stichting Wandelnet en zijn beschikbaar via gidsen en digitale toegang. Of je nu een kort of lang weekend hebt, of een meerdaagse tocht wilt maken, de LAW’s zijn een waardevolle bron voor iedereen die Nederland wil ontdekken van voet.