Leuke Dingen om te Doen op Paasmaandag in Nederland
juli 23, 2025
In Nederland zijn de jaargetemperatuursverschillen relatief klein ten opzichte van andere regio's in Europa, maar toch is er een duidelijke variatie in klimaat tussen het noorden en het zuiden van het land. In 2018 was dit duidelijk waarneembaar, met een winter die in de annalen van Nederlandse meteorologie geregistreerd is als een van de koudste. Het jaar begon met extreem lage temperaturen en ijsdagen die zelden voorkomen, wat het land in een ijskoude greep hield. In dit artikel wordt een gedetailleerde analyse gemaakt van de koudste plek in Nederland in 2018, op basis van KNMI-gegevens en andere betrouwbare bronnen.
De Koudste Plek in Nederland in 2018
In 2018 was het klimaat in Nederland in januari uitzonderlijk koud. Op 27 januari 1942 werd in Winterswijk een temperatuur gemeten van -27,4 °C, het laagste niveau ooit op dat moment. Deze historische gegevens zijn belangrijk om te begrijpen hoe extreem koud het in Nederland kan worden. In 2018, hoewel het niet tot zulke extreme temperaturen kwam, bleef het koude klimaat duidelijk merkbaar. De koudeperiode in januari 2018, zoals beschreven in bronnen, liet zien dat Nederland opnieuw geconfronteerd werd met een klimaat dat het land niet vaak raakt.
Op 1 maart 2018, zoals gemeld in bron 4, werd het in Nederland uitzonderlijk koud voor de maartmaand. In Terschelling werd een maximumtemperatuur gemeten van -3,8 °C, wat opviel omdat koude records meestal in het oosten of zuiden van het land worden genoteerd. Deze koudeperiode is opgenomen in de KNMI-gegevens en is een bewijs van de extreme winter in 2018. De koude temperatuur bleek ook te zijn opgenomen in het ijsdagrecord, met -0,7 °C op het officiële meetpunt van het KNMI, een record dat al 71 jaar oud was.
De koudeperiode in 2018 was niet alleen een gevolg van lage temperaturen, maar ook van de duur en intensiteit ervan. In de winter van 2017/2018 werd het Hellmann koudegetal berekend, een maat voor de cumulatieve koude. Het koudegetal voor Nederland in die winter was 67,0, wat betekent dat het extreem koud was voor die periode. In de grafieken van de winter 2018 is te zien dat er 27 Hellmanndagen waren, dagen waarop de gemiddelde temperatuur onder nul zat. Dit getal geeft een indruk van hoe intens de kou was in die winter.
De Koudste Steden en Regio’s in Nederland
De koudeperiode in 2018 viel duidelijk zwaar in het oosten en zuiden van Nederland. In Winterswijk, een stad in Gelderland, was het op 27 januari 1942 -27,4 °C, wat het koudste moment in de geschiedenis van Nederland maakte. In 2018 was het niet zover, maar de temperaturen vielen duidelijk onder het gemiddelde. In de regio’s zoals Drenthe, Friesland en Groningen was het iets minder koud, maar de koude invloeden waren nog steeds merkbaar. In het noordoosten van Nederland, bijvoorbeeld in Lauwersoog, was het kouder dan in het zuiden, wat duidelijk is uit de gegevens van de KNMI.
In 2018 werd ook gemeld dat Lauwersoog een van de koudste plekken in Nederland is. De temperatuur in deze regio was in 2018 gemiddeld 25,7 °C, terwijl het in Nieuw-Beerta, een ander meetstation in Groningen, 30,3 °C was. Dit verschil in temperatuur binnen één provincie laat zien dat de klimaatvariatie binnen Nederland niet uniform is, en dat sommige regio’s duidelijk kouder zijn dan andere.
De regio's waar het meest regen viel in 2018 waren Noord-Holland, Zuid-Holland, Drenthe, Utrecht en Gelderland. Deze regio's werden ook beïnvloed door de koude luchtstromen die in januari 2018 over het land trokken. In Limburg, een regio die historisch gezien iets kouder is dan het westen van Nederland, was de invloed van de winter duidelijk merkbaar. In de regio's in het zuidoosten van het land, zoals Maastricht, werd in januari 2018 een record temperatuur van 15,1 °C gemeten op 1 januari, wat het warmste begin van het jaar ooit was in Nederland. Deze recordtemperaturen tonen aan dat er in 2018 een mix van extreme kou en relatieve warmte was, afhankelijk van de locatie.
De Klimaatvariatie Tussen Noord en Zuid Nederland
In Nederland is er een duidelijke klimaatvariatie tussen het noorden en het zuiden van het land. In het noorden is het kouder dan in het zuiden, wat te maken heeft met de ligging ten opzichte van de Noordzee. De zon schijnt in het westen en noorden van het land het vaakst in het voorjaar, wat de temperatuur in deze regio’s iets hoger houdt. De koude lucht die in januari 2018 over het land trok, had het meeste effect in het oosten en zuiden van Nederland, waar het landklimaat dominante invloed heeft.
In het zuiden van Nederland, zoals in Zeeland, is het gemiddeld warmer dan in het noorden. In 2018 was Zeeland met 10,5 °C de warmste provincie van Nederland, terwijl Zuid-Holland en Noord-Brabant gemiddeld 10,2 °C hadden. In het noorden, zoals in Groningen en Drenthe, was het duidelijk kouder, met temperaturen die lager lagen dan in het zuiden. Deze variatie maakt het land interessant voor toeristen die op zoek zijn naar een specifieke klimaatbeleving, of die willen weten waar het het koudst of het warmst is in Nederland.
Het Klimaat in 2018 in Vergelijking met Eerdere Jaren
De winter van 2018 was in Nederland een van de koudste sinds het begin van de metingen. In januari was het land geconfronteerd met temperaturen die onder nul zaten en die zich dagenlang hielden. In de maand maart was het weer zo koud dat 1 maart 2018 in de boeken terechtkwam als de koudste maartmaand ooit. In Terschelling werd een maximumtemperatuur gemeten van -3,8 °C, wat opviel omdat deze plek dichter bij de Noordzee ligt en traditioneel minder koud is dan het oosten van het land.
De koudeperiode in 2018 werd ook beïnvloed door de globale klimaatverandering. Wetenschappers voorspelden eerder dat de zomer van 2018 extreem warm zou zijn, en dat klopte met de gegevens. In juli 2018 was het in Nederland uitzonderlijk warm, met temperaturen die dicht bij het recordtemperaturen kwamen. In Gilze-Rijen werd op 25 juli 2019 een temperatuur van 40,7 °C gemeten, wat het hitte record voor Nederland was. In 2018 was het niet zover, maar de verwachtingen van de wetenschappers werden in 2019 bevestigd.
De Gevolgen van de Koudste Periode in 2018
De koudeperiode in januari en maart 2018 had verschillende gevolgen voor het land. In het vervoer en de infrastructuur was er sprake van lasten, zoals gladheid op de wegen en stilstaand vervoer. In de landbouw bracht de koude periode uitdagingen met zich mee, zoals beschadiging van gewassen en het opslaan van voedsel. In de steden, zoals Amsterdam en Utrecht, was het ijs op de gracht en kanalen zichtbaar, wat toeristen aantrok die foto’s maakten en de sfeer van de winter genoten.
In de natuur was er ook een duidelijk effect van de koudeperiode. In de bossen en het dichte groen was er ijs op bomen en struiken, wat het landschap veranderde. In de Veluwe, een natuurgebied dat regelmatig in de koude records voorkomt, was er een dikke laag ijs op de grond, wat het een onvergetelijke ervaring maakte voor toeristen.
Toeristische Tips voor Bezoekers
Als toerist die in 2018 Nederland wilde bezoeken, was het verstandig om goed gekleed te zijn voor de kou. In de koudste maanden, zoals januari en maart, was het verstandig om warme kleding te meenemen, zoals jacks, sjaals en handschoenen. In de steden was het verstandig om te checken of de vervoersmiddelen nog reden, aangezien er sprake kon zijn van gladheid en vertragingen.
In de natuur was het verstandig om erop te rekenen dat het ijs op de grond was en dat er bepaalde paden gesloten konden zijn. In het noorden van Nederland, zoals in Lauwersoog en Terschelling, was het verstandig om de lage temperaturen in overweging te nemen bij het plannen van activiteiten zoals wandelen of zwemmen in het Lauwersmeer.
Conclusie
In 2018 was Nederland getroffen door een van de koudste winters sinds het begin van de metingen. De koudeperiode in januari en maart was extreem, met temperaturen die onder nul zaten en die zich dagenlang hielden. In Terschelling werd een maximumtemperatuur gemeten van -3,8 °C, wat de maartmaand in de boeken liet terechtkomen als de koudste ooit. In Winterswijk was het in 1942 al eens -27,4 °C, een record dat in 2018 niet verbroken werd, maar wel duidelijk aanwezig was in de klimaatgegevens.
De klimaatvariatie in Nederland is duidelijk waarneembaar, met het noorden van het land iets kouder dan het zuiden. In 2018 was dit effect nog duidelijker, met temperaturen in de noordoostelijke regio’s die lager lagen dan in het zuiden. Voor toeristen was het verstandig om goed gekleed te zijn voor de kou en om de weersomstandigheden in overweging te nemen bij het plannen van activiteiten.
De winter van 2018 is dus een bijzondere periode in de Nederlandse klimaatgeschiedenis, die zowel voor inwoners als toeristen een unieke ervaring was. Het toont aan dat Nederland, ondanks zijn relatief kleine landoppervlakte, toch een duidelijke klimaatvariatie heeft die interessant is voor wie de natuur en het weer wil ervaren.