De mooiste bezienswaardigheden in Juneau, Alaska
augustus 23, 2025
Wandelen langs de Nederlandse-Duitse grens biedt reizigers een unieke mix van natuur, geschiedenis en culturele ontmoetingen. Door het combineren van langeafstandswandelpaden, kortere grenswandelingen en het verkennen van historische stukken uit het verleden, ontdekt men een rijke en variëre wereld die zich langs de grens uitstrekt. De routevariaties zijn uitzonderlijk breed: van rustige heidepaden tot uitdagende wandelingen door bossen en over heuvels. In dit artikel geven we een overzicht van de meest populaire wandelroutes, hun historische achtergronden en de landschappen die je tijdens deze wandelingen kunt ontmoeten.
De grote langeafstandswandelpaden langs de grens
Het Noaberpad
Een van de meest bekende langeafstandswandelpaden langs de Nederlandse-Duitse grens is het Noaberpad. Deze route loopt van Bad Nieuweschans in Groningen naar Milsbeek bij Nijmegen, of andersom, en is ongeveer 415 kilometer lang. Het pad is verdeeld in 23 etappes, variërend van 14,8 tot 29 kilometer. De wandeling volgt de grens op en neer, soms aan de Nederlandse, soms aan de Duitse kant. Het landschap varieert van de vlakke en open stukken van Oost-Groningen tot de Drentse Veenkoloniën, waar het landschap grotendeels vlak is en bepaald wordt door de ontginning. Verder langs de route treft men het Bargerveen, een restant van het hoogveengebied. Het Noaberpad eindigt uiteindelijk in het Reichswald-gebied, waar de landschapssfeer alweer verandert.
Het Noaberpad is een uitgelezen keuze voor wandelaars die een langdurig avontuur langs de grens willen ondernemen. Het biedt een gevarieerde mix van landschappen en is goed uitgebouwd met etappes en accommodaties langs de route.
Het Pieterpad
Het Pieterpad, de bekendste langeafstandswandeling van Nederland, kruist regelmatig de grens met Duitsland. Een van de bekendere stukken waar het Pieterpad de grens overgaat is tijdens etappe 16 van Braamt naar Millingen aan de Rijn. Deze etappe start met een volledig vlak landschap, maar nadat je het bos inwandelt, wordt het opeens heuvelachtig. Het gevoel dat je in een ander land bent, is hier duidelijk aanwezig. Een ander interessant deel van het Pieterpad langs de Duitse grens is etappe 22, tussen Venlo en Swalmen. Hier loop je vrijwel de hele tijd op de grens, links Duitsland, rechts Nederland. Op deze route zie je ook nog oude grenspalen staan, waaronder de “Grijze Steen”, een grenspaal van minstens 300 jaar oud.
Het Marskramerpad
Het Marskramerpad is een andere langeafstandswandeling die dwars door Nederland loopt en ook een klein stukje Duits grondgebied betreft. Het LAW 3 Marskramerpad is 372 kilometer lang en start bij Bad Bentheim, vlak over de grens bij Oldenzaal. Van daaruit trekt de route door de provincies Overijssel, Gelderland, Utrecht en Zuid-Holland, tot het eindigt bij de kust van Den Haag bij het Kurhaus. Het is een unieke route die niet alleen het binnenland van Nederland maar ook een klein stukje van Duits grondgebied raakt. Het Marskramerpad is een uitgelezen keuze voor wandelaars die willen zien hoe het land zich van noord naar zuid ontwikkelt.
Kortere grenswandelingen
De KANkorter Berg en Dal
Voor wie een kortere, maar toch indrukwekkende wandeling zoekt, is de KANkorter Berg en Dal een uitstekende optie. Deze route ligt in het Rijk van Nijmegen en volgt de heuvels van oude stuwwallen uit de voorlaatste ijstijd. Het pad is korter dan de bekende N70, maar biedt een vergelijkbare ervaring. De route is geschikt voor zowel ervaren als onervaren wandelaars en biedt mooie uitzichten en rustige paden. De route is gemaakt door Routemaker Rob Wolfs van de Trage Tochten, die bekend staat om het creëren van aangename wandelpaden met schitterende vergezichten.
De Smokkelroute Denekamp
Een andere prachtige route is de Smokkelroute Denekamp, die langs de Nederlandse-Duitse grens loopt. Deze route volgt de voetsporen van voormalige smokkelaars en is 62 kilometer lang. Het pad leidt door Twentse bosgebieden en heidevelden en treft enkele dorpjes aan, zoals Denekamp. Op verschillende plekken langs de route zijn oude grenspalen te vinden. Ook zijn er schuilhutten te ontdekken die werden gebruikt om smokkelaars op heterdaad te betrappen. Deze route is bijzonder geschikt voor gezinnen, omdat het gevoel dat je met één been in Duitsland staat en met het andere in Nederland, voor kinderen vaak leuk is.
Het Kommiezenpad
Het Kommiezenpad is een historisch pad dat zich in de buurt van Winterswijk bevindt. Vanaf 1813 traden Nederlandse en Duitse Kommiezen – de voorloper van moderne douaniers – samen op tegen smokkelaars. De 17,9 kilometer lange wandeling loopt tussen het klooster Burlo, Vreden, Südlohn en Winterswijk en biedt een kijkje in de geschiedenis van de Nederlands-Duitse samenwerking. Het pad is goed aangeduid en geschikt voor wandelaars die ook interesse hebben in geschiedenis.
Wandelen op de grens: routes met historische waarde
De Grenspalenroute
Voor natuurliefhebbers die ook het erfgoed van de grenspalen willen ontdekken, is er een route die je kunt volgen vanaf het Drielandenpunt. Deze route loopt langs de eerste vijf grenspalen van de grens. De eerste helft van de wandeling is bijna volledig op de grens, met links België en rechts Nederland. De terugweg loopt onderlangs aan de Nederlandse kant en brengt je langs klassieke landschappen zoals glooiende velden met hooglanders, een prehistorische grafheuvel en de Lourdesgrot van Vaals, het hoogst gelegen heiligdom van Nederland. Deze route biedt een mix van geschiedenis, natuur en culturele ontdekkingen.
Het Podagristenpad
Het Podagristenpad is onderdeel van de Grafschafter Spurensuche, een netwerk van wandelpaden dat de grensstreek op een rustige manier laat verkennen. De 80 kilometer lange route dankt haar naam aan drie Nederlandse avonturiers uit Coevorden die in 1843 de grens overstaken naar Bad Bentheim. Het pad is geschikt voor wandelaars die een rustige maar toch gevarieerde wandeling zoeken en wil lenen zich goed voor een dagtocht of halve dagwandeling.
Prachtige landschappen en unieke ervaringen
Het Teutoburger Woud
Net over de grens in Duitsland ligt het Teutoburger Woud, een prachtig en spectaculair gebied dat ideaal is voor wandelaars. Het woud is bekend om zijn eeuwenoude beukenbossen, grillige rotsen en charmante vakwerkdorpjes. Het is ook een historisch gebied, waar de Hermannsweg loopt, een bekende langeafstandswandeling die verwijst naar de Germaanse krijgsheer Hermann, die drie Romeinse legers versloeg. Deze route is geschikt voor verschillende niveaus van wandelaars en biedt prachtige uitzichten over het landschap.
De Vulkaaneifel
In de Vulkaaneifel, ook bekend als de “Vulkaanregio”, vind je een uniek landschap dat gecreëerd is door vulkaanactiviteit in de prehistorie. De regio biedt een mix van heuvelachtige landschappen, geologische merkwaardigheden en charmante steden. Het is een uitstekende keuze voor wandelaars die geologie en natuur willen combineren. De regio ligt relatief dicht bij Nederland en is makkelijk te bereiken met de auto of trein.
Wandelen in Duitsland: grensoverschrijdende routes
2 Länder Tour
De 2 Länder Tour is een populaire fiets- en wandelroute die langs de Nederlandse-Duitse grens loopt. De route is 48 kilometer lang en is geschikt voor zowel fietsers als wandelaars. Het biedt een prachtige combinatie van landschap en geschiedenis. De route is goed uitgebouwd en goed aangeduid, waardoor het een uitstekende keuze is voor een halfdagtocht of volledige dagwandeling.
De Kommiezenroute
De Kommiezenroute is een van de meest populaire wandelroutes in de grensstreek. Het is een historische route die zich in de buurt van Winterswijk bevindt en is 17,9 kilometer lang. De route is goed aangeduid en geschikt voor wandelaars van alle niveaus. De route is een levendig historisch stuk van de Nederlands-Duitse samenwerking en biedt een unieke manier om deze geschiedenis te ontdekken.
Praktische tips voor wandelaars
Tijd van het jaar
De meeste wandelroutes langs de Nederlandse-Duitse grens zijn het hele jaar door toegankelijk, maar het beste moment om te wandelen is meestal tussen mei en september. Tijdens deze maanden is het weer meestal gunstig en is de natuur in volle bloei. Bij langere wandelingen is het verstandig om vooraf te checken of er wegen of paden gesloten zijn vanwege onderhoud of weersomstandigheden.
Toegankelijkheid
De meeste wandelpaden langs de grens zijn vrij toegankelijk en goed aangeduid. Er zijn diverse routes die speciaal zijn uitgezet voor fietsers, wandelaars en paardrijders. Sommige routes zijn echter alleen toegankelijk met een bepaald transportmiddel, zoals een fiets of auto. Het is verstandig om vooraf te checken of er toegang beperkt is en of er bepaalde regels zijn.
Accommodatie en etappes
Voor wandelaars die een langeafstandswandeling op hun programma hebben staan, is het belangrijk om vooraf te plannen. De meeste wandelpaden langs de grens zijn uitgezet in etappes en er zijn accommodaties langs de route beschikbaar. Het is verstandig om vooraf te reserveren, vooral in de drukke maanden van mei tot september.
Conclusie
Wandelen langs de Nederlandse-Duitse grens biedt een unieke kans om zowel natuur, geschiedenis en cultuur te ontdekken. De routevariaties zijn breed en variëren van korte wandelingen tot langeafstandswandelpaden. Of je nu een historische route wil volgen of gewoon wil genieten van het landschap, er is voor iedereen iets te vinden. De routes zijn goed uitgebouwd, goed aangeduid en geschikt voor zowel ervaren als onervaren wandelaars. Door de combinatie van landschappen, geschiedenis en culturele ontmoetingen maakt wandelen langs de grens een unieke en onvergetelijke ervaring.