Toerist in eigen land: 10+ onmisbare ervaringen in Nederland
juli 23, 2025
Naaktwandelen is een activiteit die in Nederland een groeiende interesse geniet, vooral in de natuur. Het is echter een complexe activiteit die niet alleen fysieke vrijheid biedt, maar ook juridische, sociale en ethische aspecten omvat. In dit artikel wordt ingegaan op de mogelijkheden, ervaringen en regelgeving rondom naaktwandelen in Nederland, op basis van recente activiteiten, uitspraken van organisaties en persoonlijke verhalen van wandelaars.
Naaktwandelen in de natuur: Toegestaan of verboden?
De juridische situatie rond naaktwandelen in de Nederlandse natuur is vaag. Volgens artikel 430a van het Stadionwetboek is het in de natuur mogelijk om naakt te zijn zolang er geen sprake is van “onwaardig gedrag”. Dit betekent dat het toegestaan is om naakt in de natuur te verkeren, mits de omstandigheden het niet verboden maken. Het is echter belangrijk om rekening te houden met tijdstip, locatie en de aanwezigheid van andere mensen.
De Federatie NFN (Naturisten Federatie Nederland) benadrukt dat er geen specifieke wettelijke bepaling is die naaktwandelen in de natuur verbiedt. Deze organisatie refereert aan een rechtspraak uit 2017 waarin een boete voor naaktwandelen in het Horsterwold werd afgewezen. Dit wordt door de NFN gebruikt als jurisprudentie om aan te tonen dat naaktwandelen in bepaalde gebieden mogelijk is, mits het niet op lastige manieren gebeurt.
Toch is de praktijk niet zonder complicaties. Zo is het Horsterwold, een natuurgebied dat vaak genoemd wordt als geschikte plek voor naaktwandelen, in 2023 het toneel geweest van illegaal naakt verkeer. Twee groepen wandelaars zijn daar beboet omdat ze ontkleed door het bos liepen. Hierdoor is duidelijk gemaakt dat, ondanks juridische twijfel, autoriteiten soms besluiten om boetes op te leggen.
Activiteiten en tochten
Er zijn verschillende organisaties die naaktwandelingen in de natuur organiseren. Een voorbeeld is de "Nudie Miles", een initiatief waarbij naaktrecreanten langs de Nederlandse Noordzeekust wandelen. In 2023 zijn er drie officiële Nudie Miles gepland: in juni in Bergen aan Zee, in juli in Zandvoort aan Zee en in augustus in Bakkum aan Zee. Deze tochten worden begeleid door gidsen en zijn beperkt tot 25 deelnemers per dag. Deelnemers moeten lid zijn van NFN Open & Bloot, een belangenbehartiger van naaktrecreatie.
Deze activiteiten worden gezien als een veilige en gereguleerde manier om naakt in de natuur te verkeren. Ze worden georganiseerd op locaties waar het niet onverwacht is om naakt aan te treffen, zoals strandgebieden die voor naturisme zijn toegestaan. De NFN overweegt om in 2024 meer van dergelijke activiteiten te organiseren, ook op andere locaties.
Persoonlijke ervaringen
Naaktwandelen wordt door veel mensen gezien als een vrijheid die het lichaam loslaat van maatschappelijke normen. Er zijn vele anonieme en semi-anonieme verhalen van mensen die beschrijven hoe ze genieten van het lopen in hun blootje. Deze ervaringen zijn vaak gericht op het voelen van de natuur, het lichaam bewust worden en het verlies van schaamte.
Een ervaring die vaak genoemd wordt, is het wandelen in het bos of het duin. Hierin is het mogelijk om zich compleet te laten gaan, los van de ogen van anderen. Een verhalenreeks op een anoniem forum beschrijft hoe sommigen kleren achterlaten op een bepaalde plek en verder wandelen in hun blote lichaam. Andere verhalen vertellen over het dragen van een rugzak met water, sportbroek en autosleutel, terwijl het lichaam vrij is. Sommigen gaan zelfs zover dat ze zonder schoenen wandelen en hun rugzak achterlaten.
Deze ervaringen tonen aan dat naaktwandelen niet alleen een lichamelijk, maar ook een mentaal proces is. Het loslaten van schaamte en het accepteren van het lichaam in de natuur is vaak een belangrijk deel van de ervaring. Er is ook sprake van sociale interactie: mensen die elkaar tegenkomen tijdens een wandeling groeten of lachen soms zelfs. In sommige gevallen gebeurt er niets, maar in andere gevallen kan het ongemak of zelfs geschoktheid veroorzaken bij toevallige voorbijkomenden.
Risico’s en ethiek
De ethiek van naaktwandelen is controversieel. In een aantal gevallen is het lopen van een blote lichaam in het bos of het dorp niet van voorbaat bekend bij anderen. Dit kan leiden tot lastige situaties. Zo is er een anoniem verhaal van iemand die al jaren lang in het bos naakt wandelt, maar die het gevoel heeft dat hij boven de leeftijd van twintig is gezien als “vervelend” of “ongepast”.
Deze ervaringen wijzen op een geslachts- en leeftijdsspecifieke dynamiek in de maatschappelijke waarneming van naaktwandelen. Jongeren onder de twintig lijken er vrijer over te denken, terwijl oudere mensen vaak voorzichtiger zijn of zelfs afhaken. Daarnaast is er sprake van geslachtsverschillen: mannen lijken vaker deel te nemen aan dergelijke activiteiten dan vrouwen.
Een andere ethische kwestie is het risico op het meenemen van kleding. In een verhaal van een anoniem gebruiker wordt beschreven hoe hij zijn kleren op een hoopje achterlaat en dat hem dit ooit is overkomen. In tegenstelling hiermee kiest iemand anders voor het dragen van een rugzak om zijn kleding veilig te bewaren. Deze keuzes tonen aan dat de ervaring van naaktwandelen ook een kwestie is van veiligheid en vertrouwen.
De rol van organisaties
De NFN en andere organisaties spelen een belangrijke rol in het begeleiden van naaktwandelaars. Ze bieden niet alleen informatie, maar ook onderzoek en educatie over het fenomeen. Zo heeft de NFN aangekondigd dat er een behoefte-onderzoek gaat worden gedaan om te zien hoe groot het aantal mensen is dat geïnteresseerd is in naaktwandelen. De resultaten van dit onderzoek worden in 2023 verwacht.
Daarnaast is er ook een website, Naaktwandelen.eu, waar mensen informatie kunnen vinden over activiteiten en locaties waar naaktwandelen mogelijk is. Deze website benadrukt dat het fenomeen groter is dan vaak gedacht wordt, maar dat het niet breed gecommuniceerd is vanwege onduidelijkheid over de juridische situatie.
Conclusie
Naaktwandelen in Nederland is een complexe activiteit die zowel vrijheid als risico’s met zich meebrengt. Het is toegestaan in de natuur, mits het niet in strijd is met de regels van de natuurgebieden of maatschappelijke normen. Er zijn verschillende initiatieven en organisaties die deze activiteit ondersteunen, zoals de NFN en Naaktwandelen.eu. De ervaringen van wandelaars tonen aan dat het een persoonlijke keuze is, die vaak gericht is op vrijheid, loslating en het voelen van de natuur.
Toch blijft het een activiteit die niet voor iedereen geschikt is en waarbij risico’s bestaan, zoals sociale ongemakken, juridische aansprakelijkheid en ethische kwesties. Het is daarom belangrijk om ervaringen te delen, informatie te delen en verstandig te kiezen voor locaties en tijdstippen die veilig en geschikt zijn.