Wandelen en overnachten: Mooiste wandelroutes in Nederland gecombineerd met verblijven
juli 23, 2025
Het groen in steden is niet alleen een esthetisch decoratieve aanvulling op de stedelijke omgeving, maar ook een essentieel onderdeel van een duurzame en gezonde leefomgeving. In Nederland is er al jaren sprake van een groeiende bewustwording over de rol van groen in stedelijke gebieden. Toch blijft het aantal hangtuinen – een veelbelofte technologie in de duurzame stad van de toekomst – relatief beperkt. In dit artikel wordt ingegaan op de redenen waarom Nederlandse steden moeizaam groen aanhangen, met een focus op de toepassing van hangtuinen, de groene stad van de toekomst, en de maatschappelijke en technische uitdagingen die hiermee gepaard gaan.
De groene stad van de toekomst
In Nederland wordt er steeds meer gedacht in termen van duurzame stedenbouw. Volgens onderzoekers van Wageningen University is het belang van groen in stedelijke gebieden onmisbaar. Ze stellen voor dat de stad van 2120 niet alleen verder wordt uitgebouwd, maar dat dit gebeurt in een harmonische balans met het groen. Denk aan slimme groendaken, hangtuinen en een verder toegenomen aanplant van bomen. Dit is niet alleen een visie op groene steden, maar ook een strategische keuze om het klimaat aan te passen, biodiversiteit te bevorderen en gezondheid te vergroten.
De stedenbouw in Nederland moet zich aanpassen aan de stijgende zeespiegel en de toegenomen frequentie van extreme weersomstandigheden. In dit kader wordt de groene stad niet alleen gezien als een esthetisch verschijnsel, maar als een functionele aanpassing aan een veranderende wereld. De stad van de toekomst moet in staat zijn om regenwater op te vangen, schaduw te bieden tegen de hitte, en ecologisch evenwicht te bewaren.
Groene daken en hangtuinen: essentiële bouwstenen van de duurzame stad
Groene daken en hangtuinen zijn twee van de meest veelbelovende technologieën die worden ingezet in de duurzame stad. Een groendak is een dak waarop planten groeien. Dit zorgt niet alleen voor een esthetisch effect, maar ook voor een verbetering van de biodiversiteit en voor de regulering van de temperatuur van huizen. In de zomer zorgt het voor koelte en in de winter voor warmte. Groene daken zijn in de toekomst een essentieel onderdeel van de stedelijke structuur.
Hangtuinen zijn een variant daarvan. Deze tuinen worden geplaatst op de zijkanten van gebouwen, waardoor er extra groen wordt gecreëerd zonder extra grondoppervlak nodig te hebben. Bovendien draagt een hangtuin bij aan de isolatie van gebouwen, vermindert de luchtverontreiniging, en biedt schaduw. In de duurzame stad van de toekomst worden hangtuinen daarom gezien als een waardevolle bouwsteen.
Toch is de toepassing van hangtuinen in Nederland nog steeds beperkt. Volgens verschillende bronnen is het gebruik van hangtuinen in de 30 grootste gemeenten van Nederland niet zo ver als verwacht, ondanks alle initiatieven om steden groener te maken. De verstening van stedelijke gebieden is zelfs toegenomen in de afgelopen jaren. Dit betekent dat de hoeveelheid groen per woning afneemt, wat negatieve gevolgen heeft voor zowel de leefbaarheid als de biodiversiteit.
De toekomstige stad: groen in de stedelijke omgeving
In de duurzame stad van de toekomst is groen niet alleen een optie, maar een vereiste. Bomen en planten zorgen voor een aangenamer klimaat in de stad door verdamping en schaduw. Daarnaast helpt groen bij het opvangen van regenwater, zodat de risico’s op overstromingen worden verlaagd. In droge tijden kan dit water weer worden gebruikt voor het onderhoud van het groen.
Waterverspilling is in de duurzame stad van de toekomst een dode letter. Regenwater wordt gerecycled en opgeslagen in ondergrondse tanks. In droge perioden kan dit water worden gebruikt om het stadsgroen te verzorgen. Hierbij spelen groene daken en hangtuinen een centrale rol. Ze vangen regenwater op, zetten het om in nuttig water, en draagen bij aan de duurzaamheid van de stad.
De rol van biodiversiteit in de duurzame stad
Biodiversiteit is een kernaspect van de duurzame stad. In een groene stad van de toekomst zijn er genoeg voedselbronnen en een prettig klimaat voor stadsdieren en insecten. Dit zorgt voor een goed functionerend ecosysteem, waarin zowel mensen als dieren en insecten zich prettig kunnen voelen. Door een rijke biodiversiteit te bevorderen, kan men ervoor zorgen dat plaagdieren zoals muggen of eikenprocessierupsen geen probleem worden.
Groene tuinen en groene daken draagen hierin een belangrijke rol. Ze bieden een leefruimte voor verschillende soorten, waarin ze zich kunnen voeden en voortplanten. Dit is niet alleen goed voor de natuur, maar ook voor de gezondheid van de stadsgewoner. Groen heeft een positieve invloed op zowel de mentale als de lichamelijke gezondheid van mensen. Het vermindert de kans op depressies, draagt bij aan gelukkiger en gezonder levens, en verhoogt het bewustzijn van de natuur.
De toekomst van de autovrije buurt
In de duurzame stad van de toekomst is de auto niet meer centraal. Autovrije buurten en autoluwe straten worden steeds meer in gebruik genomen. In deze straten is ruim 60 procent van de ruimte groen. Dit verbetert niet alleen de leefbaarheid, maar ook de luchtkwaliteit en de mogelijkheid om te bewegen.
Groene wandel- en fietsroutes zijn overal te vinden en nodigen mensen uit om in beweging te komen. Dit draagt bij aan een gezondere levensstijl en versterkt de sociale cohesie in de buurt. Groen in de stedelijke omgeving zorgt dus niet alleen voor een esthetisch aangenaam beeld, maar ook voor een rijkere beleving in de woon-, school- en werkomgeving.
Waarom hangtuinen moeilijk op gang komen
Hoewel hangtuinen een veelbelovende technologie zijn, is hun toepassing in Nederland nog steeds beperkt. Er zijn verschillende redenen waarom dit zo is. Eén van de belangrijkste oorzaken is het gebrek aan aandacht voor groen in de woningbouw. Veel woningbouwprojecten zijn gefocust op het aanbieden van woningen, terwijl de ecologische aspecten zoals het opvangen van regenwater, schaduw en biodiversiteit minder belangrijk worden geacht.
Daarnaast is er sprake van een zekere passiviteit bij zowel overheden als projectontwikkelaars. Volgens onderzoekers moet er meer worden gedaan dan alleen het volgen van de letter van de wet. Het is tijd dat overheden en projectontwikkelaars proactief actie ondernemen om groen in de stad te integreren. Dit betekent bijvoorbeeld het bouwen van woonwijken met bijenlandschappen, of het creëren van groene vingers die van het buitengebied de stad in reiken.
Een ander probleem is het gebrek aan monitoring en evaluatie van bestaande initiatieven. Het is belangrijk om te weten of een project werkt, en hoe het kan worden verbeterd. Tegenwoordig worden open vlaktes volgebouwd, en wordt er wat groen voor teruggebracht. Dit is echter niet voldoende om de leefbaarheid van steden te waarborgen.
Groene steden en de uitdagingen van de toekomst
De komende tien jaar komt er 1 miljoen woningen bij in Nederland. Uitbreiding en verdichting van steden gaan ten koste van het groen. Hoewel er al veel gedaan wordt om biodiversiteit en natuur te bevorderen, zijn er nog grote barrières. Door het hokjesdenken en de muren tussen disciplines is het soms lastig om samen te werken. Bovendien zijn de budgetten voor groen gescheiden van die voor wonen of water.
De bouwsector is vrij conservatief, wat betekent dat er weinig innovatie wordt ingezet in de woningbouw. Dit maakt het lastig om groene technologieën zoals hangtuinen op grote schaal toe te passen. In plaats van alleen te kijken naar de esthetiek van een gebouw, moet er ook rekening worden gehouden met de ecologische functies.
De toekomstige stad: een groene visie
De groene stad van de toekomst is geen droombeeld, maar een realistische visie op de toekomstige stedelijke ruimte. In deze stad worden bomen en planten geïntegreerd in de stedelijke structuur, zodat ze bijdragen aan het klimaat, de biodiversiteit en de gezondheid van de inwoners. Groene daken en hangtuinen zijn essentiële onderdelen van deze visie.
In de toekomst worden steden niet alleen groener, maar ook leefbaarder. De combinatie van groen, beweging en gezondheid draagt bij aan een betere leefomgeving voor iedereen. De stad van de toekomst is een stad waarin de natuur en de stad samen groeien, waarin mensen zich prettig en gezond voelen, en waarin het milieu niet langer wordt vernietigd, maar bewaard en verbeterd wordt.
Conclusie
Nederlandse steden zijn op de goede weg naar een duurzame toekomst, maar er is nog steeds werk aan de winkel. De toepassing van groene technologieën zoals hangtuinen en groene daken is nog steeds beperkt. Er is sprake van een tekort aan groen in veel steden, en de verstening van stedelijke gebieden is juist toegenomen. Dit heeft negatieve gevolgen voor zowel de leefbaarheid als de biodiversiteit.
Om de duurzame stad van de toekomst te realiseren, is het essentieel dat overheden, projectontwikkelaars en woningbouwers samenwerken om groen in de stad te integreren. Dit betekent niet alleen het bouwen van meer groen, maar ook het behoud en verbeteren van bestaand groen. De groene stad van de toekomst is een stad waarin groen een centrale rol speelt, en waarin mensen, dieren en insecten zich prettig kunnen voelen.