Vrouwelijke Steden in Nederland: Waar Voelen Vrouwen Zich Het Meest Zeker

De Nederlandse stad is een complexe, dynamische plek, waar veranderingen in bevolkingsstructuur, stedebouw en stedelijke cultuur de leefomstandigheden van vrouwen steeds meer beïnvloeden. In dit artikel onderzoeken we op basis van recente data en onderzoeken welke steden in Nederland vrouwen het meest aantrekken en waarom. We laten zien hoe factoren zoals veiligheid, toegankelijkheid, werkgelegenheid en studentenleven een rol spelen in de keuze van vrouwen om in bepaalde steden te wonen of te reizen. Bovendien bekijken we hoe de stedelijke structuur zelf invloed heeft op de ervaring van vrouwen in openbare ruimte, en welke steden het beste zijn voor vrouwen die op eigen kracht reizen.

Nederlandse steden op de kaart van vrouwelijke toerisme

Nederland is internationaal vertegenwoordigd in de ‘Post-pandemische Soloreis Index voor Vrouwen’ met vier steden: Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht. Deze steden behoren tot de meest vrouwvriendelijke steden in Europa, waarbij Rotterdam het beste scoort. In de Europese ranking eindigt Rotterdam op de 19e plaats, Den Haag op 24e, Amsterdam op 30e en Utrecht op 40e. De index meet verschillende criteria, waaronder mobiliteitsrechten, veiligheid in de nacht en de mate van criminaliteit in de afgelopen drie jaar. Nederlandse steden scoren gemiddeld goed op deze aspecten, wat aantoont dat ze relatief veilig zijn voor vrouwen die alleen reizen of wonen.

Deze positie is geen toeval. Nederland is historisch gezien een land dat relatief vooruitgang maakt op het gebied van gendergelijkheid, en steden als Rotterdam en Utrecht zijn sterk verankerd in deze trend. De index benadrukt dat vrouwen in deze steden zich vrij voelen om hun eigen keuzes te maken, van reizen tot werken en wonen.

Waarom vrouwen in steden terechtkomen

Een duidelijke trend die uit de data naar voren komt, is dat vrouwen – vooral jonge, hoogopgeleide vrouwen – zich steeds vaker vestigen in steden. Dit heeft te maken met meerdere factoren:

1. Werk- en opleidingskansen: Steden zoals Amsterdam, Utrecht en Rotterdam zijn centra van kennis en innovatie. Universiteiten en hogescholen trekken jonge vrouwen die op zoek zijn naar een uitdaging in educatie en carrière.
2. Bevolkingsdruk en leefbaarheid: Steden bieden een brede mate van sociale contacten en culturele activiteiten, wat voor veel vrouwen aantrekkelijk is. Bovendien is er een groter aanbod van gezondheidszorg, onderwijs en maatregelen voor veiligheid.
3. Bevolkingsstructuur: In veel steden is het vrouwenoverschot aanzienlijk. Utrecht, bijvoorbeeld, is op dit moment de stad met het grootste aantal jonge vrouwen per 100 jonge mannen: 138 vrouwen versus 100 mannen. Amsterdam volgt met 122 vrouwen op 100 jongens. In het land als geheel zijn er in 2020 bijna evenveel vrouwen als mannen, maar op lokaal niveau zijn de verschillen aanzienlijk.

Een dergelijke verdeling heeft gevolgen voor het stedelijk leefgevoel. In steden waar vrouwen in de meerderheid zijn, ontwikkelen zich andere vormen van socialisatie, cultuur en economische dynamiek. Denk aan de toegenomen aandacht voor vrouwenveiligheid in stedelijke ontwerpkeuzes of de groei van vrouwengeoriënteerde bedrijven en organisaties.

Vrouwenvriendelijke steden: Veiligheid en toegankelijkheid

De vraag hoe steden er voor vrouwen uitzien, is niet alleen een kwestie van statistieken. Onderzoek door stedebouwers en academische instellingen toont aan dat de fysieke structuur van een stad een grote invloed heeft op de ervaring van vrouwen. In het boek Toegankelijke Steden voor Vrouwen, gebaseerd op een scriptie van Donne Gerlich, wordt aangetoond dat vrouwen de stad vaak anders gebruiken dan mannen. Ze beperken hun bewegingen tot de buurt, terwijl mannen de wijk en buitenliggende gebieden vaker bezoeken. Dit heeft te maken met zowel veiligheid als verkeerspatronen. Vrouwen reizen vaak met het openbaar vervoer, terwijl mannen vaker auto rijden.

In steden zoals Rotterdam en Utrecht zijn er initiatieven genomen om deze kloof te overbruggen. Denk aan verlichting van straten, betere verbindingsroutes en de aanwezigheid van politie in drukke centra. Utrecht scoort hier goed op, gezien het compacte centrum en de eenvoudige toegang tot centrale plekken.

Studentensteden: Utrecht en Amsterdam als voorbeelden

Studentensteden zoals Utrecht en Amsterdam zijn bijzonder aantrekkelijk voor jonge vrouwen. Utrecht, met zijn knusse sfeer en fijne fietspaden, biedt een veilige en gezellige omgeving. De Universiteit Utrecht en Hogeschool Utrecht trekken jaarlijks duizenden nieuwe studenten. Vrouwelijke studenten voelen zich vaak beter thuis in Utrecht dan in grotere steden als Amsterdam, die populair zijn, maar ook chaotischer en duurder zijn.

Amsterdam is een stad van kansen. Hier zijn topuniversiteiten en internationale netwerken, maar ook drukte en hoge huurprijzen. Voor ambitieuse studentes is Amsterdam een inspirerende plek, vooral voor diegen die dromen van een eigen bedrijf of een carrière in internationale bedrijven.

De rol van politiek en bestuur in vrouwenfriendly steden

Niet alleen de fysieke omgeving speelt een rol in hoe vrouwen zich in steden voelen, ook de politiek en bestuur zijn van invloed. Een onderzoek toont aan dat in 120 van de 355 gemeenten in Nederland nog nooit een vrouwelijke burgemeester is benoemd. In vijf van de tien grootste steden van Nederland – waaronder Rotterdam – is dit het geval. Dit betekent dat vrouwen op bestuursniveau relatief weinig vertegenwoordigd zijn, wat weer invloed heeft op beleid en stedelijke plannen.

Hoewel het aantal vrouwelijke burgemeesters in de afgelopen jaren wel is toegenomen – er zijn nu 85 vrouwelijke burgemeesters in Nederland, ofwel 24% van het totaal – is de toename traag. In gemeenten waar vrouwen weinig vertegenwoordiging hebben, zijn er ook minder programma’s gericht op vrouwenvriendelijke stedelijke planning.

De toekomst van vrouwelijke steden in Nederland

De toekomst van steden in Nederland is sterk beïnvloed door de stijgende aantallen vrouwen die zich daar vestigen. De trend van verstedelijking en de groei van de vrouwelijke bevolking in steden duidt op veranderingen in woningbouw, stedebouw en stedelijke beleid. In de toekomst is het belangrijk dat steden zich bewust richten op de behoeften van vrouwen. Dit betekent onder andere betere verlichting, veilige verbindingsroutes, en stedelijke ruimtes die open zijn voor diversiteit en inclusie.

In steden zoals Utrecht en Rotterdam zien we al aanpassingen, zoals het uitbreiden van fietspaden en het aanpassen van openbare ruimtes aan de behoeften van jonge vrouwen. In de toekomst kan dit model verder worden uitgebreid naar andere steden en regio’s.

Conclusie

Vrouwelijke steden in Nederland zijn steden die vrouwen aantrekken, niet alleen als toeristen, maar ook als inwoners. Ze scoren hoog op veiligheid, toegankelijkheid en sociale infrastructuur, en bieden goede kansen voor werk, opleiding en sociale contacten. Steden zoals Utrecht en Rotterdam zijn vooral aantrekkelijk voor jonge vrouwen en studentes, terwijl Amsterdam een centrale rol speelt in internationale carrières.

De toekomst van vrouwelijke steden houdt veranderingen in, zowel in bevolkingsstructuur als in stedelijke planning. Het is belangrijk dat steden zich bewust blijven van de rol die vrouwen spelen in de maatschappij en dat ze beleid ontwikkelen dat gericht is op inclusie en veiligheid. Voor toeristen en reizigers betekent dit dat Nederland een land is waar vrouwen zich veilig en vrij voelen – zowel in het stadscentrum als in de wijk.

Bronnen

1. De beste steden voor vrouwen om alleen te reizen
2. Waar zijn de meeste vrouwen in Nederland
3. In welke Nederlandse studentensteden voelen vrouwen zich thuis?
4. 120 gemeenten hadden nooit een vrouwelijke burgemeester
5. Hoe de grote steden aan hun vrouwenoverschot komen
6. Steden zijn niet toegankelijk voor vrouwen