Het Nederlands Kustpad: 725 kilometer wandelen langs de prachtige Nederlandse kust
juli 23, 2025
Vlaardingen staat bekend als een stad met een diepe en complexe geschiedenis. Van de prehistorie tot de visserij- en haringtijd, en van middeleeuwse kerkjes tot modern stadsleven, Vlaardingen is een uniek fenomeen in de Nederlandse context. De stad is niet alleen een historisch belangrijk gebied, maar ook een bewoonde straat die mogelijk de oudste in Nederland is. Deze combinatie van archeologische vondsten, historische evenementen en culturele tradities maakt Vlaardingen tot een waar museum in het open lucht.
Deze artikel biedt een overzicht van de historische waarde van Vlaardingen, met aandacht voor archeologische vondsten, de rol van de stad in de vroege geschiedenis van Holland, en de moderne betekenis van deze oude nederzetting in het huidige Nederland.
Een van de meest opmerkelijke ontdekkingen in de historie van Vlaardingen is de conclusie dat de Hoogstraat mogelijk de oudste bewoonde straat van Nederland is. Stadsarcheoloog Tim de Ridder stelde dit in 2020 vast op basis van archeologische vondsten, onder andere scherven uit de zevende eeuw. Deze vondsten, gedaan in de jaren ’80 en ’90, tonen aan dat de Hoogstraat continu bewoond is gebleven sinds de vroege Middeleeuwen, waardoor ze een unieke plek is in de Nederlandse geschiedenis.
Het is belangrijk om op te merken dat deze conclusie is gericht op de straat als continu bewoonde plek. Aangezien straten in de Romeinse tijd al ontstaan zijn, is de Hoogstraat niet de oudste straat in absoluut zin, maar wel de oudste in termen van continue bewoning. Deze ontdekking benadrukt de oude wortels van Vlaardingen en legt een brug tussen het huidige stadsgezicht en de archeologische geschiedenis van het gebied.
De archeologische geschiedenis van Vlaardingen gaat ver terug in de tijd. Al in de late steentijd, tussen 3500 en 2500 v.Chr., woonden mensen in het gebied, wat bekend staat als de zogenaamde Vlaardingencultuur. Deze periode is een belangrijk onderdeel van de Nederlandse archeologie en toont aan dat Vlaardingen een van de oudste bewoonde gebieden in Nederland is.
Een van de bekendste vondsten uit deze periode is de Krabbeplasman, een skelet gevonden in 1990 dat dateert uit ongeveer 3300 jaar geleden. In 2007 werd gemeld dat het skelet de oudste menselijke celkern-DNA bevat dat ooit in Nederland is gevonden. Deze vondsten geven een glimp van het leven in de late steentijd en tonen aan dat Vlaardingen al eeuwenlang een centrum van menselijke activiteit is.
Naast de prehistorische nederzettingen is er ook bewijs voor bewoning in de ijzertijd. Resten van boerderijen uit die tijd zijn opgegraven, wat aantoont dat Vlaardingen voor die tijd al relatief dichtbevolkt was, gezien de maatstaven van die tijd.
De geschiedenis van Vlaardingen gaat verder dan de prehistorie. In de 8e eeuw werd er sprake van een kerk die aan de heilige Willibrord was gewijd. Volgens bronnen werd deze kerk rond 700 gesticht door een geestelijke genaamd Heribald, die de kerk aan Willibrordus zou hebben geschonken. Deze kerk vormde de basis voor de groei van het dorp en later de stad.
In 726 werd de kerk overgedragen aan de heilige Willibrord, wat een belangrijke stap was in de religieuze geschiedenis van Vlaardingen. Deze overdracht duidt op een toenemende rol van de stad in de regionale religieuze en culturele geschiedenis.
In 1018 vond een belangrijke historische gebeurtenis plaats: de Slag bij Vlaardingen. In dat jaar wilde graaf Dirk III tol innen van passerende schepen, wat leidde tot een strafexpeditie door de Duitse keizer. Tijdens de slag sloegen de keizerlijke troepen in paniek op de vlucht en vielen veel van hen of verdronken in de slootjes van het moerasachtige gebied ten zuiden van de Grote Kerk. Deze gebeurtenis is een belangrijk moment in de middeleeuwse geschiedenis van Vlaardingen en benadrukt de strategische positie van de stad in de regio.
Een andere belangrijke aspect van de geschiedenis van Vlaardingen is haar rol als visserijstad. De stad was bekend als de "haringstad van Nederland" en had een bloeiende visserijsector, met een focus op haring, ansjovis en kabeljauw. Deze traditie is nog steeds aanwezig in de vorm van het jaarlijkse Haring- en Bierfeest, een feest dat de visserijtraditie eert met muziek, feestelijkheden en vooral de beroemde Hollandse Nieuwe.
Het Visserijmuseum in Vlaardingen biedt bezoekers inzicht in de rijke geschiedenis van de visserij in de stad. Het museum vertelt de verhalen van de vissers en hun levens, en laat zien hoe belangrijk de visserijsector was voor de economie en cultuur van Vlaardingen. Het Grote Visserijplein, met het monument van Govert van Brandwijk, is een herinnering aan de vissers die op zee het leven lieten. Deze plek is een belangrijk historisch en cultureel symbool voor de stad.
Het centrum van Vlaardingen biedt een rijke mix van geschiedenis en moderniteit. De smalle straatjes, historische gebouwen en gezellige pleinen vormen een charmant beeld van de stad. De Haven is een van de meest iconische plekken in het centrum, waar de maritieme sfeer nog altijd voelbaar is. De Grote Kerk, gebouwd in de 12e eeuw, is een van de oudste gebouwen in de stad en een onmisbaar monument voor bezoekers. Deze gotische kerk domineert het stadsbeeld en is een belangrijk historisch en religieus centrum.
Naast de Grote Kerk zijn er ook andere historische gebouwen die de geschiedenis van Vlaardingen reflecteren. Het Hollandiagebouw, het Raadhuis Vlaardinger-Ambacht (tegenwoordig het stadsarchief), en het Oude Stadhuis aan de Markt zijn allemaal historisch waardevolle locaties. De Oude Havenbrug, de Heilige Lucaskerk, en het vernieuwde theater met de oude naam "Stadsgehoorzaal" vormen een rijke mix van architectuur en cultuur.
Vlaardingen ligt in een prachtige omgeving met talloze natuurgebieden. De Broekpolder en de Vlietlanden zijn ideale plekken voor wandelingen, fietstochten en varen. De nabijheid van het water maakt de stad een prachtige plek voor natuurliefhebbers. De Vlaardingervaart, die door de gemeente loopt, is een andere locatie waar mensen de stad kunnen verkennen met een boot of fiets.
De natuur rondom Vlaardingen is niet alleen een plezier voor de ogen, maar ook een belangrijk ecologisch gebied. De stad is actief in het behoud van deze groene oases en biedt veel mogelijkheden voor recreatie en ontspanning in de natuur. Voor bezoekers die zowel historie als natuur willen combineren, is Vlaardingen een ideale bestemming.
Vlaardingen is meer dan alleen een stad aan de Nieuwe Maas. Het is een plek waar archeologie, geschiedenis, culturele traditie en moderne stedelijke uitstraling samenkomen. Van de oudste bewoonde straat van Nederland tot de rijke visserijtraditie, van de middeleeuwse kerkjes tot de groene oases in de natuur, Vlaardingen biedt een unieke mix van historische en culturele waarde. Voor bezoekers die de rijke geschiedenis van Nederland willen ontdekken, is Vlaardingen een must-see. De stad is een levendig getuigenis van duizenden jaren bewoning en cultuur, en een waar museum in het open lucht.