Wandelen langs eeuwenoude spoorwegpaden in Nederland
juli 22, 2025
De opvoeding van kinderen is een fundamentele aspect van cultuur en maatschappij, en in Nederland is dit zichtbaar aan de hand van de verschillende opvoedingsstijlen binnen migrantengemeenschappen. In het bijzonder zijn de opvoedingsverschillen tussen Turkse en Nederlandse kinderen een onderwerp dat aandacht verdient, gezien de groeiende multiculturele samenleving in het land. De informatie uit de beschikbare bronnen biedt inzicht in de manier waarop Turkse ouders hun kinderen opvoeden, hoe dit verschilt van de opvoeding van Nederlandse kinderen, en wat de implicaties zijn voor de integratie in de Nederlandse maatschappij.
Opvoedingsmodellen: collectivistisch versus individualistisch
Een van de kernverschillen tussen Turkse en Nederlandse opvoeding is de benadering van prestatie en het opvoeddoel van de kinderen. Turkse gezinnen benaderen prestatie vaak collectivistisch, wat betekent dat de focus ligt op het welzijn van de groep of familie. Turkse ouders verlangen bijvoorbeeld vaak van hun kinderen dat zij een goed inkomen zullen hebben om voor zichzelf en de familie te zorgen. Dit kan ertoe leiden dat Turkse kinderen eerder van school gaan om te gaan werken. In tegenstelling thereto is de benadering van prestatie bij Nederlandse gezinnen vaak individualistisch. Nederlandse ouders richten zich eerder op het individuele belang van het kind, waarbij de persoonlijke groei en ontwikkeling centraal staan.
Onderzoek door Pels (2000) en Phalet en Schönpflug (2001) geeft aan dat in Turkse gezinnen de overdracht van collectivisme via conformiteit als opvoeddoel sterker is dan in Marokkaanse gezinnen. Dit wordt verklaard door de sterkere cohesie in de Turkse gemeenschap en lijkt erop te duiden dat de collectivistische cultuur sterker aanwezig is in Turkse gezinnen dan in Marokkaanse gezinnen in Nederland. Binnen de Nederlandse maatschappij is de nadruk op individueel sociaal gevoel duidelijk zichtbaar, terwijl Turkse en Marokkaanse gezinnen conformiteit en collectivistische aspecten voorop stellen.
De rol van conformiteit en autonomie in de opvoeding
Conformiteit speelt een belangrijke rol in de opvoeding van Turkse kinderen. Ouders leggen de nadruk op het naleven van sociale normen en het gedrag dat past binnen de familie en de gemeenschap. Zo worden autonomiedoelen vaak geassocieerd met conformiteit en sociaal gevoel. Een autonomedoel is bijvoorbeeld dat voorwaarden voor zelfstandigheid wijsheid en eerlijkheid in de zin van betrouwbaarheid en rechtschapenheid zijn. Dit benadrukt dat zelfstandigheid binnen de Turkse opvoeding niet losgekoppeld is van de verwachtingen van de groep.
In de Nederlandse opvoeding is er meer ruimte voor individuele autonomie, waarbij het kind geleidelijk leerde zelfstandig beslissingen nemen op basis van eigen overtuigingen en keuzes. De nadruk ligt op persoonlijke verantwoordelijkheid en het ontwikkelen van een individuele identiteit. Dit verschil in benadering heeft invloed op de manier waarop Turkse kinderen zich gedragen in de Nederlandse school en maatschappij. Zo is er bijvoorbeeld een moeizame acceptatie van de Nederlandse leefwijze, omdat de individuele betekenis minder prominent is binnen de Turkse opvoedingsfilosofie.
De Turkse opvoeding en de rol van de familie
De Turkse opvoeding is sterk beïnvloed door de rol van de familie en de verwachtingen die ouders hebben van hun kinderen. Het Turkse kind wordt thuis voorbereid op een samenleving waarin het als volwassene deel uitmaakt van een gezin en schoolgemeenschap. De gedachtengang van de ouders is dat de opvoeding op school hen voorbereidt op een samenleving waarin het kind zich volgens de Nederlandse normen gedraagt.
Toch blijft de invloed van de Turkse cultuur en de verwachtingen van de familie sterk aanwezig. Het Turkse kind leert bijvoorbeeld geen initiatieven te nemen, wil zoveel mogelijk aandacht trekken en gedraagt zich beleefd en bescheiden. Het houdt zich aan de normen en waarden van de grote familie en leert dat de groep belangrijker is dan het individu. Dit in tegenstelling tot de Nederlandse opvoeding, waarin het kind geleidelijk leerde zijn eigen keuzes te maken en initiatieven te nemen.
De invloed van de school in de opvoeding
De school speelt een cruciale rol in de integratie van Turkse kinderen in de Nederlandse maatschappij. Door de sterke invloed van de school wordt de belevingswereld van het Turkse kind beïnvloed. De school moet erop zorgen dat de opvoeding het kind voorbereidt op de multiculturele samenleving van de toekomst.
Een belangrijk aspect van intercultureel onderwijs is dat het kind zichzelf mag zijn en leren omgaan met verschillende culturen. In de Nederlandse klas zijn kinderen uit verschillende culturele groepen aanwezig, en het is essentieel dat de leerstof herkenbaar is en het kind zich niet hoeft te schamen voor zijn of haar achtergrond. Het onderwijs in eigen taal en cultuur is hier een belangrijk onderdeel van, omdat het helpt bij het opbouwen van zelfvertrouwen en het begrijpen van andere culturen.
Het belang van moedertaalonderwijs
Het moedertaalonderwijs speelt een belangrijke rol in de ontwikkeling van Turkse kinderen in Nederland. Het onderwijs in de moedertaal is noodzakelijk om begrippen uit andere vakken te leren en om de taalbeheersing te verbeteren. Omdat Turkse kinderen vaak uit een andere leef- en ervaringswereld komen dan Nederlandse kinderen, is het essentieel dat ze steun krijgen in hun moedertaal.
De leerboeken die op de Nederlandse scholen worden gebruikt, sluiten vaak niet aan bij de leefwereld van Turkse kinderen. De vormgeving, de kwaliteit van het papier, de kleuren en de druk zijn vaak niet aantrekkelijk voor Turkse kinderen. Daarom is het noodzakelijk dat Turkse leerkrachten hun eigen inzichten en capaciteiten gebruiken om reeel onderwijs te geven. Ze moeten zich niet alleen richten op de Nederlandse omgeving, maar ook op de Turkse kennis en culturele context van de leerlingen.
De rol van de overheid en onderwijsbeleid
De Nederlandse overheden hebben er inmiddels voor gekozen dat hun aanwezigheid geen tijdelijke zaak is. Ze erkennen dat Turkse gezinnen deels verankerd zijn in de Nederlandse maatschappij en dat het belangrijk is om hun opvoedingsstijl te ondersteunen. De overheid moet beleid ontwikkelen dat de integratie van Turkse kinderen in de Nederlandse maatschappij bevordert, zonder dat dit leidt tot een aparte opvoeding of nationale scholen.
De opvoeding van Turkse kinderen moet zich aanpassen aan de situatie in Nederland, maar het mag niet gebeuren op kosten van de eigen culturele identiteit. Het is essentieel dat Turkse kinderen leren omgaan met de Nederlandse normen en waarden, zonder dat ze hun eigen culturele wortels verliezen. Dit betekent dat de school en de maatschappij een rol moeten spelen in het creëren van een veilige omgeving waarin kinderen van verschillende culturen samen kunnen leren en groeien.
De toekomst van multiculturele opvoeding
De opvoeding van Turkse kinderen in Nederland moet zich richten op het opbouwen van een multiculturele samenleving waarin iedereen zich op zijn of haar eigen manier kan ontwikkelen. De school en de maatschappij moeten zorgen dat kinderen leren omgaan met verschillen en respect tonen voor andere culturen.
Het is belangrijk dat Turkse kinderen leren hoe ze zich kunnen verenigen in groepen en samen kunnen werken. In de Turkse cultuur is er bijvoorbeeld een strakke taakverdeling, waarin ieder zijn eigen taak kent en bijdraagt aan de groep. Deze aanpak kan worden afgestemd op de Nederlandse schoolomgeving, waarin samenwerking en individuele inzet even belangrijk zijn.
De opvoeding van Turkse kinderen moet worden gezien als een kans om bij te dragen aan een meer inclusieve maatschappij. Door het onderwijs te aanpassen aan de culturele achtergrond van de kinderen en door moedertaalonderwijs en interculturele activiteiten te bevorderen, kan de integratie van Turkse kinderen in de Nederlandse maatschappij worden gesteund. Het is een proces dat zowel de ouders, de school en de maatschappij aangaat, en waarin iedereen een rol speelt in het opbouwen van een sterke, multiculturele samenleving.
Conclusie
De opvoeding van Turkse kinderen in Nederland vertoont duidelijke verschillen t.o.v. die van Nederlandse kinderen, vooral in de nadruk op collectivisme, conformiteit en de rol van de familie. Turkse ouders leggen meer waarde op het welzijn van de groep en het naleven van sociale normen, terwijl Nederlandse ouders zich vaak richten op individuele autonomie en persoonlijke groei. Deze verschillen hebben invloed op de manier waarop Turkse kinderen zich gedragen in school en maatschappij.
De rol van de school is essentieel bij het bevorderen van een multiculturele samenleving. Het is van groot belang dat Turkse kinderen leren omgaan met verschillen en dat de school een inclusieve omgeving biedt. Moedertaalonderwijs en interculturele activiteiten zijn daarbij belangrijke hulpmiddelen. De overheid en maatschappij moeten beleid ontwikkelen dat integratie bevordert, zonder dat de eigen culturele identiteit verloren gaat.
In de toekomst zal de opvoeding van Turkse kinderen in Nederland een steeds belangrijkere rol spelen in de opbouw van een divers en cohesief maatschappij. Het is een proces dat zorgvuldig moet worden aangepakt, met aandacht voor de culturele achtergrond van de kinderen en hun mogelijkheden voor groei en ontwikkeling.