Wandelen en Kamperen in Nederland: Ontdek de Mooiste Weg
juli 23, 2025
In de afgelopen jaren heeft Nederland te maken gehad met verschillende zaken van betrokkenheid bij terroristische activiteiten. Het land heeft daarom ook diverse maatregelen genomen om deze dreigingen tegen te gaan. Dit artikel geeft een overzicht van de huidige situatie op basis van recente veroordelingen en maatregelen die genomen zijn door de regering en het juridische stelsel.
Terroristische aanslagen voorkomen: De rol van de AIVD en politie
De AIVD en de Nederlandse politie spelen een centrale rol in de voorkoming van terroristische aanslagen. Zoals aangegeven in meerdere bronnen, zijn in 2023 meerdere aanslagplannen ontdekt en verijdeld, zowel binnen als buiten Nederland. Deze dreigingen komen vooral uit de jihadistische beweging, met name uit groepen die gelinkt zijn aan ISIS of Al Qaida.
In één van de gevallen is een aanslag in Nederland zelf voorkomen. In september 2018 werden vier verdachten aangehouden in Weert nadat zij handvuurwapens hadden ontvangen van undercoveragenten. De verdachten hadden eerder bomvesten gepast en geoefend met Kalasjnikovs. Deze wapens waren echter onklaar gemaakt door de politie. Op basis van de informatie die bij dit opsporingsonderzoek naar voren kwam, heeft de Hoge Raad besloten dat de veroordelingen van drie verdachten wegens betrokkenheid bij het voorbereiden van een terroristische aanslag in Nederland blijven gelden.
Het ambtsbericht van de AIVD dat deze zaak heeft opgeleverd, stelde dat de hoofdverdachte actief bezig was met het zoeken naar middelen om een aanslag te plegen op een groot evenement in Nederland. Parallel aan het strafrechtelijk onderzoek zijn infiltraties uitgevoerd die hebben geleid tot verdere inzichten en verklaringen van de betrokken personen.
De Nederlandse jihadistische beweging: Fragmentatie en dreiging
De Nederlandse jihadistische beweging blijft een belangrijke dreiging vormen, ook al is die dreiging in de afgelopen jaren iets afgenomen. De beweging is sociaal en ideologisch verder verdeeld en mist een sterke leiding of structuur. Toch blijft de geweldsdreiging bestaan, omdat aanslagen op Nederland binnen deze beweging nog steeds als legitiem worden gezien.
Volgens het Nationaal Coördinerend Terrorismebestrijdingscentrum (NCTV) zijn de repressieve maatregelen van de overheid, zoals arrestaties en infiltratie, effectief geweest in het afremmen van activiteiten. Echter, de dreiging kan opnieuw toenemen bij bijvoorbeeld het vrijkomen van personen uit de Terroristenafdeling (TA), terugkeer van jihadistische figuren uit het buitenland, of door externe ontwikkelingen in het binnen- en buitenland.
Terroristenlijst en financiële sancties
In 2024 zijn acht nieuwe namen toegevoegd aan de nationale terrorismelijst. Deze personen zijn volgens de autoriteiten betrokken geweest bij terroristische activiteiten in Syrië en Irak. De plaatsing op deze lijst betekent dat hun financiële middelen worden bevroren. Zo hebben zij geen toegang meer tot hun bankrekeningen en creditcards. Dit maakt het voor hen lastiger om geld te bewegen of om financiële steun te geven aan anderen die zich willen aansluiten bij terroristische groeperingen.
De beslissing om mensen op de terrorismelijst te plaatsen wordt genomen in overleg tussen de ministeries van Buitenlandse Zaken, Veiligheid en Justitie en Financiën. Deze besluiten zijn gebaseerd op veroordelingen door rechtbanken, onderzoeken van het Openbaar Ministerie, en ambtsberichten van de AIVD. Sinds eind 2013 zijn in totaal 27 namen aan de terrorismelijst toegevoegd.
De minister benadrukt dat het onwettig is om geld te geven aan personen die op deze lijst staan. Daarnaast maakt de bevroren status van hun financiële middelen het voor hen moeilijker om bijvoorbeeld inkopen te doen of geld over te maken. Dit dient als een extra maatregel om terroristische netwerken financieel te ondermijnen.
Intrekking van het Nederlanderschap
Een andere maatregel die genomen kan worden tegen personen die betrokken zijn bij terroristische activiteiten, is de intrekking van het Nederlanderschap. In 2023 is er een wetsvoorstel voorgesteld dat het mogelijk maakt om het Nederlanderschap in te trekken bij onherroepelijke veroordelingen wegens bijvoorbeeld het voorbereiden of uitvoeren van terroristische activiteiten. Dit wetsvoorstel is uitgewerkt in lijn met de motie van Dijkhoff en biedt rechtszekerheid bij het intrekken van het Nederlanderschap.
De intrekking van het Nederlanderschap is echter geen automatische maatregel. Het is voorbehouden aan de Minister van Veiligheid en Justitie en wordt altijd beoordeeld op proportionaliteit, conform Europese jurisprudentie. In beginsel wordt intrekking gerechtvaardigd geacht wanneer iemand onherroepelijk veroordeeld is op grond van artikel 134a van het Strafwetboek (Sr), maar er kunnen ook zeer bijzondere omstandigheden zijn die de intrekking niet noodzakelijk maken, zoals bijzondere humanitaire omstandigheden.
Wetgeving en burgerrechten
Binnen de bestaande Nederlandse wetgeving is het niet mogelijk om naast een veroordeling voor terroristische activiteiten ook bepaalde burgerrechten te beperken of te ontnemen. Dit geldt ook voor personen die zijn veroordeeld op grond van artikel 134a of 140a van het Strafwetboek. De regering heeft overwogen of er ruimte was in het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVN) om de Nederlandse nationaliteit te kunnen afnemen of om rechten te beperken, maar heeft besloten dat de huidige wetgeving voldoende benut is. Er is daarom geen wetsverandering voorgesteld op dit punt.
Conclusie
Terrorisme blijft een serieuze dreiging voor Nederland. Zowel nationale als internationale netwerken zorgen ervoor dat de kans op aanslagen blijft bestaan. Daarom is het belangrijk dat de overheid, samen met de veiligheidsdiensten, actief maatregelen neemt om deze dreigingen tegen te gaan. Aanslagplannen worden verijdeld, verdachten worden gearresteerd, en financiële middelen worden bevroren. Daarnaast is de mogelijkheid van het intrekken van het Nederlanderschap een extra maatregel die in bepaalde gevallen kan worden ingezet.
Hoewel de dreiging van de Nederlandse jihadistische beweging de afgelopen jaren is afgenomen, blijft de kans op aanslagen bestaan. De komende jaren zullen daarom cruciaal zijn voor de verdere ontwikkeling van deze beweging en voor de effectiviteit van de maatregelen die genomen worden.