Het verschil in inrichting tussen Nederlandse en Amerikaanse steden
juli 22, 2025
In oktober 2019 werd een van de meest schokkende gevallen van kindermishandeling en geestelijke isolatie in de Nederlandse geschiedenis ontdekt in een afgelegen boerderij in de buurt van het Drentse dorp Ruinerwold. Het betrof een gezin van negen personen, onder wie vader Gerrit Jan van D. (68), en zijn negen kinderen, waarvan zes in een afgesloten ruimte verborgen leefden. De situatie kwam aan het licht doordat één van de kinderen, Israel, in de dorpskroeg om hulp vroeg. De politie werd ingeschakeld, waarna het gezin werd bevrijd. De vader werd aangehouden, evenals een Oostenrijkse klusjesman, Josef B. (59). De zaak-Ruinerwold leidde tot een brede maatschappelijke schok en heeft sindsdien veel vragen opgeleverd over de toestand van de betrokken kinderen en de verantwoordelijkheid van de omgeving.
In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de gebeurtenissen, de juridische ontwikkelingen, en de maatschappelijke反响en. Op basis van de beschikbare informatie worden de feiten beschreven, inclusief de omstandigheden waarin het gezin leefde en de juridische gevolgen die volgden.
Ontdekking van het gezin
De situatie kwam aan het licht op 13 oktober 2019, toen een jongeman die Israel heette, in een dorpskroeg in Ruinerwold om hulp vroeg. Israel vertelde aan de barman dat hij al negen jaar niet buiten was geweest en nooit naar school was gegaan. Hij verkeerde in een verwarde toestand en sprak van een vader die bedlegerig was door een beroerte die onbehandeld was gebleven. De politie werd ingeschakeld en nadien werd een nabijgelegen boerderij bezocht. Daar troffen ze zes personen aan in een kleine, afgesloten ruimte. Het betrof vader Gerrit Jan van D. en zijn vijf jongere kinderen. De kinderen leken verwilderde en verslagen, en het was niet duidelijk of ze vrijwillig in die ruimte woonden.
De situatie was zo schokkend dat ook de aanwezige dorpsbewoners perplex stonden. De jongen had verder verteld dat zijn moeder was overleden en dat zijn vader door het gezin nooit medische hulp had ontvangen. De politie had niet verwacht wat ze daar zou aantreffen. De omstandigheden waarin het gezin leefde, waren uiterst precair. De kinderen leken volledig onverbonden met de buitenwereld, en hun toestand wekte direct bezorgdheid.
Leefomstandigheden in de boerderij
De boerderij waarin het gezin zich bevond, was in een afgesloten ruimte verborgen. De kinderen leefden sinds jaren in deze afgeleefde omgeving, volledig geïsoleerd van de maatschappij. De situatie was verder ingewikkeld door de religieuze overtuigingen van de vader. Volgens het Openbaar Ministerie (OM) was het gezin in de boerderij verkerend in een soort religieuze ban, opgelegd door de vader. De klusjesman, Josef B., zou een 'volgeling' zijn, en hij stelde tijdens een rechtbankzitting in juli dat Van D. al veertig jaar met "een project" bezig was. Hij voegde eraan toe dat "zij dingen uitgezocht hebben die van groot belang zijn voor de wereld. Daar wordt over duizend jaar nog over gesproken."
De kinderen werden niet ingeschreven bij de gemeente en hadden nooit naar school gegaan. Ze leefden volgens geloofsregels die door de vader werden opgelegd. De oudste kinderen kregen de schuld van de dood van hun moeder, die in 2004 overleed. De vader zou zijn tweede zoon en oudste dochter misbruikt hebben omdat de geest van hun overleden moeder in hen zou zijn teruggekomen. Het misbruik vond plaats tussen hun twaalfde en vijftiende levensjaar. Eén van de zonen werd vanaf zijn twaalfde jaar afgezonderd van de rest van de familie en woonde in een caravan op het terrein. Ook zou hij een hele zomer in een hondenhok in een schuur hebben doorgebracht.
De situatie was duidelijk een schending van de fundamentele rechten van de betrokken kinderen. De vader werd aangehouden op verdenking van vrijheidsberoving, mishandeling en seksueel misbruik. De klusjesman werd eveneens aangehouden en verdacht van medeplichtigheid. De juridische procedure werd bemoeilijkt door het feit dat de vader in 2016 een hersenbloeding had gehad en onder meer zijn spraakvermogen had verloren. Dit betekende dat hij niet kon praten en dus niet kon worden gehoord in een rechtszaak. In januari 2020 beval de rechter dat hij moest worden onderzocht in het Pieter Baan Centrum. Het duurde echter meer dan een half jaar voordat hij daar terechtkwam, en het rapport was pas in maart 2020 klaar. De vader werd in maart 2020 naar huis gestuurd.
Juridische ontwikkelingen
De zaak tegen Gerrit Jan van D. en Josef B. verloopt op meerdere vlakken. De vader kan op dit moment niet meewerken aan het juridisch proces, omdat hij op medische gronden niet in staat is om zijn zaak te verdedigen. Het Openbaar Ministerie (OM) wacht op de resultaten van het onderzoek van het Pieter Baancentrum om te bepalen of hij als verdachte gehoord kan worden. De klusjesman Josef B. weigert echter wel mee te werken aan het onderzoek en dreigt in hongerstaking te gaan als hij niet vrijgelaten wordt. De rechtbank heeft echter besloten dat de zaak te ernstig is om dit toe te staan. B. reageerde daarop met de woorden: "Dan ga ik in hongerstaking tot ik dood ben."
De advocaat van de vader, Jana Andonovski, stelde dat haar cliënt niets aan zijn lange detentie had kunnen doen, omdat zijn gezondheid slecht was. De advocaat benadrukte dat van begin af aan bij justitie bekend was dat de gezondheid van Gerrit Jan van D. slecht was. De rechter had in januari 2020 bevolen dat de vader moest worden onderzocht in het Pieter Baan Centrum, maar het duurde tot maart 2020 voordat hij daar terechtkwam. De advocaat ziet dit als een vertraging in het proces en eist dat het OM de zaak niet gebruikt als een excuus voor hun eigen tekortkomingen.
De klusjesman, Josef B., stond tijdens een rechtbankzitting in juli in voor zijn verdediging. Zijn advocaat stelde dat de kinderen hebben verklaard dat ze helemaal niet tegen hun wil vast werden gehouden, en dat ze konden gaan en staan waar ze wilden. Ze zouden bovendien nog altijd volgens de geloofsregels van hun vader willen leven. De kinderen zijn tegenwoordig in goede gezondheid, volgens burgemeester Roger de Groot van De Wolden, die de kinderen ook heeft gesproken. Hij stelde dat het goed met hen gaat.
Maatschappelijke反响
De zaak-Ruinerwold heeft een brede maatschappelijke反响 opgeleverd. Het verhaal van een gezin dat jarenlang in geestelijke en fysieke isolatie leefde, raakte veel mensen. De documentaire "De Kinderen Van Ruinerwold", uitgezonden door NPO3, gaf een diepgravende blik in de levens van de betrokken personen. In de documentaire vertellen vier van de inmiddels volwassen kinderen – Israel, Shin, Mar Jan en Edino – hun verhaal. Het verhaal is vol rillingen en schokkende details.
De documentaire maakte duidelijk dat de omstandigheden waarin het gezin leefde, niet alleen juridisch schokkend waren, maar ook emotioneel en psychologisch traumatisch. De kinderen beschrijven hoe ze werden opgevoed in een wereld die volledig geïsoleerd was van de maatschappij. Ze leefden volgens de regels die door hun vader werden opgelegd en hadden geen enkel contact met de buitenwereld. De verhalen van de kinderen geven aan dat het leven in de boerderij niet alleen fysiek onaangenaam was, maar ook spiritueel en emotioneel pakkend.
De documentaire heeft ook veel discussie opgeleverd over de rol van de omgeving en de verantwoordelijkheid van de maatschappij. Veel mensen vroegen zich af hoe het mogelijk was dat zo’n situatie jarenlang ongemerkt kon bestaan. De buurvrouw die verhaalde over de man die ze de "bioboer" noemde, vertelde dat ze de man niet goed kende, maar dat ze wel wist dat hij een klein stuk grond in Staphorst had. Op dat stuk grond zou hij ex-drugsverslaafden opvangen. De man had volgens haar "zijn eigen kleine Utopia", zoals verwezen naar een televisieprogramma.
De rol van de omgeving
De rol van de omgeving in de zaak-Ruinerwold is een belangrijk onderwerp. Hoewel het gezin al jarenlang in afzondering leefde, was er geen duidelijke interventie van de overheid of omringende dorpsbewoners. De buurvrouw vertelde dat ze wel een keer contact had met de man, toen ze een peuter in het donker zag lopen. Na de politie te hebben ingeschakeld, bleek het een zoontje van de "bioboer" te zijn. Deze situatie is een voorbeeld van hoe het gezin zich al lang voor de ontdekking in de boerderij in de buurt bewoog, maar zonder dat het leidend was voor interventie.
De Volkskrant schreef dat de 67-jarige vader al sinds 2010 niet meer op het stuk land in Staphorst was gezien. Dit zou stroken met de bewering dat het gezin vanaf datzelfde jaar in de boerderij in Ruinerwold woont. Ondanks de afwezigheid van bijna tien jaar, is er nog steeds te zien dat er mensen hebben geleefd op dat stuk grond. Een ingegraven container overdekt met een legertent was volgens de buurvrouw hun slaapplek.
De vader wilde volgens de Volkskrant op dat stuk grond een commune beginnen voor ex-drugsverslaafden. Dit lijkt een ideale gelegenheid om een gesloten omgeving te creëren, waarin hij en zijn gezin zich konden afsluiten van de buitenwereld. De commune-idee lijkt een logische uitbreiding van zijn religieuze overtuigingen en de wens om volledig geïsoleerd te blijven.
De juridische en maatschappelijke consequenties
De zaak-Ruinerwold heeft ook gevolgen gehad voor de juridische en maatschappelijke omgang met dergelijke gevallen. De vader eist momenteel een schadevergoeding van ruim vijftigduizend euro van het Openbaar Ministerie (OM), omdat hij 504 dagen vastzat. Zijn advocaat stelt dat hij niets aan zijn detentie had kunnen doen, omdat zijn gezondheid slecht was. Het OM wil echter dat de zaak wordt verwerkt op basis van het onderzoek van het Pieter Baancentrum. De klusjesman Josef B. dreigt intussen in hongerstaking te gaan als hij niet vrijgelaten wordt.
De zaak-Ruinerwold is ook een voorbeeld van hoe een juridisch proces kan worden bemoeilijkt door medische omstandigheden. De vader kan niet praten en heeft dus niet in staat om zijn zaak te verdedigen. Dit betekent dat het OM moet wachten op de resultaten van het onderzoek van het Pieter Baancentrum om te bepalen of hij als verdachte gehoord kan worden. De klusjesman weigert echter wel mee te werken aan het onderzoek.
De kinderen, die tegenwoordig in goede gezondheid zijn, hebben verklaard dat ze niet tegen hun wil vastzaten en dat ze nog altijd volgens de geloofsregels van hun vader willen leven. Dit is een belangrijk juridisch argument dat de advocaat van de klusjesman heeft ingezet. Hij stelt dat zijn cliënt onterecht vastzit en wil dat hij vrijgelaten wordt. De rechtbank heeft echter besloten dat de zaak te ernstig is om dit toe te staan.
Conclusie
De zaak-Ruinerwold is een tragisch voorbeeld van wat kan gebeuren wanneer een gezin zich volledig afsluit van de maatschappij. De situatie die zich op de boerderij in Ruinerwold heeft afgespeeld, is schokkend en heeft veel vragen opgeleverd over de verantwoordelijkheid van de omgeving en de overheid. De juridische procedures die volgden, zijn ingewikkeld en hebben veel tijd gekost. De betrokken kinderen, die tegenwoordig in goede gezondheid zijn, hebben verklaard dat ze nog altijd volgens de geloofsregels van hun vader willen leven. Dit is een belangrijk aspect dat ook in het juridisch proces een rol speelt.
De zaak-Ruinerwold is een duidelijk voorbeeld van hoe belangrijk het is dat de maatschappij op de hoogte is van dergelijke situaties en dat er snel interventie plaatsvindt wanneer er reden tot bezorgdheid is. Het verhaal van de kinderen en hun vader is een rillingwekkend verhaal dat toont hoe fragiel de rechten van kinderen kunnen zijn wanneer ze in een geïsoleerde omgeving leven. Het is te hopen dat de zaak-Ruinerwold leidt tot meer bewustwording en preventie van dergelijke situaties in de toekomst.