Boxtel Ontdekt: Bezienswaardigheden en Activiteiten in het hart van Noord-Brabant
augustus 5, 2025
Het kleine dorp Turkeye, gelegen in de gemeente Sluis in de Nederlandse provincie Zeeland, is een unieke plek met een bijzondere geschiedenis. Bekend om de band met Turkije en de Ottomaanse traditie, is het dorp een culturele en historische schat die niet alleen toeristen, maar ook historisch bewuste bezoekers aantrekt. Hoewel het dorp slechts enkele tientallen inwoners telt, draagt het een rijke geschiedenis die meer dan 400 jaar teruggaat.
In dit artikel bespreken we de geschiedenis van het dorp, de theorieën over de oorsprong van de naam, de betekenis van de band met Turkije, en de unieke culturele elementen die het dorp sinds de 17e eeuw draagt. We belichten ook de moderne rol van bewoners zoals Monique Sturm, die actief is in het behouden van de Turkse banden, en de toekomstvisie op het dorp. De informatie is gebaseerd op betrouwbare bronnen, waaronder archieven van de gemeente Sluis, Wikipedia, en journalistieke artikelen.
Geschiedenis van het dorp Turkeye
Het dorp Turkeye is een buurtschap in de gemeente Sluis en maakt deel uit van de regio Zeeuws-Vlaanderen. Het is gelegen op een strategisch punt, vlak bij de Belgische grens, en heeft sinds de 17e eeuw banden met Turkije. De naam van het dorp dateert vanaf 1612, toen het dorp zijn huidige naam kreeg. In die tijd was er een historische ontmoeting tussen de Republiek der Nederlanden en Sultan Ahmet I van het Ottomaanse Rijk, waarbij een vriendschapsverdrag werd getekend. Deze band blijft tot op de dag van vandaag symbolisch belangrijk voor het dorp.
In de 17e eeuw, na de verovering van Sluis in 1604 door het Staatse leger, bleven 1500 galeislaven achter in de regio. Tussen deze groep bevonden zich ook moslims uit het Ottomaanse Rijk, bekend als de Vlaamse Turken. De Staten-Generaal besloten deze slaven vrij te stellen en terug te sturen naar hun vaderland, in de hoop de steun van het Ottomaanse Rijk te verkrijgen. Deze groep mensen werd echter in Marseille opnieuw gesláaf, waardoor ze nooit hun geboorteland bereikten. Toch blijft deze geschiedenis een fundamenteel onderdeel van de identiteit van het dorp.
Het dorp was vroeger onderdeel van de gemeente Waterlandkerkje en later van Oostburg, maar sinds 2003 maakt het deel uit van de gemeente Sluis. In 2012 telde het dorp 19 inwoners, waarvan de meeste woningen worden gebruikt als vakantiehuisjes. Dit betekent dat het dorp in de wintermaanden minder bewoond is, maar in de zomermaanden een actieve toeristische functie vervult.
De oorsprong van de naam Turkeye
De oorsprong van de naam Turkeye is niet eenduidig vastgesteld. Er zijn verschillende theorieën, gebaseerd op archieven en historische bronnen. Een van de bekendere verklaringen is dat de naam werd gegeven in dankzegging aan de Ottomaanse steun tijdens de Tachtigjarige Oorlog tegen Spanje. In deze periode hadden de Nederlandse Staten-Generaal behoefte aan bondgenoten, en de Ottomaanse ondersteuning was van groot belang. Prins Maurits van Oranje zou de naam hebben gekozen om de band met het Ottomaanse Rijk te erkenen.
Een andere theorie suggereert dat de naam gegeven werd vanwege een geografische gelijkenis met Turkije of als een scherpe verwijzing naar de armoede van de inwoners. Deze laatste verklaring is echter minder onderbouwd dan de eerste. In elk geval is de naam van het dorp een symbool voor de historische banden tussen Nederland en Turkije.
De naam Turkeye is ook een uniek fenomeen in de Nederlandse geografie. Het dorp staat bekend als “Turkije in Nederland”, een eerbetoon aan zijn 400-jarige geschiedenis en de banden met Turkije. In 2022 viert het dorp zijn 400-jarige bestaan, wat leidde tot diverse feestelijke gebeurtenissen en herdenkingsceremonies.
De band met Turkije en de Ottomaanse traditie
De band tussen het dorp en Turkije is niet alleen een historisch feit, maar ook een levendig cultureel fenomeen. De gemeente Sluis heeft ervoor gezorgd dat deze band zichtbaar is voor bezoekers. Zo zijn er verwijzingen naar Turkije in het dorp zelf. Bijvoorbeeld:
- Turkeijeweg: een van de hoofdwegen in het dorp draagt deze naam.
- Bushalte “Turkie”: de bushalte bij het dorp is genoemd naar het land.
- Welkomstbord: bij de ingang van het dorp hangt een bord met zowel de Nederlandse als de Turkse vlag.
Deze symbolen zijn bedoeld om bezoekers te verwelkomen en het historische verband te benadrukken. Het is ook een manier om toeristen bewust te maken van de rijke geschiedenis van het dorp en de rol die Turkije daar in speelde.
De band met Turkije werd in de 20e eeuw verder versterkt door culturele en politieke initiatieven. Zo werd in 1924 het Vriendschapsverdrag tussen Nederland en Turkije getekend, wat de banden tussen de twee landen formaliseerde. In 1964 volgde de Arbeidsovereenkomst, die gastarbeiders uit Turkije naar Nederland stuurde. Deze arbeiders speelden een belangrijke rol in de economische groei van Nederland en het dorp Turkeye.
Bewoners en culturele ambassadeurs
Een van de bekendste bewoners van het dorp is Monique Sturm, een zeventigjarige inwoner die zichzelf een vrijwillige ambassadeur van Turkije noemt. Haar huis is versierd met Turkse voorwerpen zoals tapijten en lampen, en ze heeft meer dan 3.600 bezoekers uit Turkije en de Turkse diaspora ontvangen. Haar passie voor de Turkse cultuur is duidelijk zichtbaar in haar thuissituatie. Ze is zelfs betrokken bij televisieprogramma’s, zoals het populaire programma “7’den 77’ye”, waarin ze haar ontmoetingen met bezoekers uit Turkije liet zien.
Sturm speelt een belangrijke rol in het behouden van de banden tussen het dorp en Turkije. Ze ontvangt regelmatig bezoek van mensen uit Turkije die haar verhalen willen horen over de geschiedenis van het dorp en de banden met haar vaderland. Haar thuiskamer is gedeeld als een soort informele ambassade, waar mensen de Turkse cultuur kunnen ontdekken en leren over de geschiedenis van het dorp.
Naast Sturm is er ook Iske Geertman, een andere inwoner van het dorp die vaak betrokken is bij toeristische en culturele activiteiten. Ze merkt op dat de naam van het dorp vaak nieuwsgierigheid wekt bij bezoekers, met sommigen die grappen maken over hun "vakantie" in Turkije. Ze benadrukt dat, ongeacht de echtheid van de verschillende theorieën over de oorsprong van de naam, het dorp een blijvende band heeft met Turkije.
Toekomst en toeristische mogelijkheden
Hoewel het dorp Turkeye klein is, is het een aantrekkelijke bestemming voor bezoekers die geïnteresseerd zijn in historie, cultuur, en het unieke fenomeen van een dorp met een Turkse band. Het dorp is een populaire plek voor cultural tourism en kan als een soort historisch museum dienen. Het is een unieke plek om te leren over de rol van de Ottomaanse steun in de 17e eeuw en de banden die sindsdien zijn gebleven.
In de afgelopen jaren is er een toename geweest in het aantal permanente bewoners, met meer gezinnen die ervoor kiezen om het hele jaar door in het dorp te wonen. Dit betekent dat het dorp niet alleen in de zomermaanden leeft, maar ook in de wintermaanden actief is. De gemeente Sluis zorgt ervoor dat het dorp onderhouden wordt en dat bezoekers een warm welkom ontvangen.
De gemeente heeft ook initiatieven genomen om de geschiedenis van het dorp te benadrukken. Zo zijn er documenten verzameld in het archief van Sluis om de oorsprong van de naam en de banden met Turkije te onderzoeken. De Turkse pers heeft ook interesse getoond in het dorp, wat heeft geleid tot publicaties en reportages die het dorp een bredere aandacht geven.
De rol van de Turkse gemeenschap in Nederland
De banden tussen Nederland en Turkije zijn niet alleen historisch, maar ook heden ten dage sterk aanwezig. De Turken in Nederland vormen een grote gemeenschap die zich vooral in stedelijke gebieden heeft gevestigd. Ze houden zich bezig met de behoud van hun culturele wortels, zoals het organiseren van koffiehuizen, het huwen binnen de eigen streek, en het steunen van hun dorp in Turkije door donaties en gezinsvorming.
In het dorp Turkeye is deze band op een kleinschalige manier te zien. De bewoners ontvangen regelmatig bezoek van de plaatselijke burgemeesters uit Turkije, die hen opzoeken om hen te herinneren aan hun afkomst. Deze bezoeken zijn niet alleen sociaal, maar ook een manier om de banden tussen de twee landen te versterken.
De Turkse gemeenschappen in Nederland zijn echter niet altijd sterk verbonden met elkaar. Er zijn weinig contacten tussen verschillende gemeenschappen, en soms overheersen oude stereotypen. Toch blijft de band tussen Nederland en Turkije sterk, en dit is ook te zien in het dorp Turkeye, waar de geschiedenis en de banden met het Ottomaanse Rijk worden herdacht.
Conclusie
Het dorp Turkeye is een unieke plek in Nederland die een rijke geschiedenis en een blijvende band met Turkije draagt. De oorsprong van de naam is niet eenduidig, maar het is duidelijk dat de naam een historische betekenis heeft, verbonden aan de Ottomaanse steun tijdens de Tachtigjarige Oorlog. In de loop van de 400 jaar is deze band blijven leven, en wordt het dorp gezien als een symbool voor de vriendschap tussen Nederland en Turkije.
De bewoners van het dorp, zoals Monique Sturm en Iske Geertman, spelen een belangrijke rol in het behouden van deze banden. Hun passie voor de Turkse cultuur en hun bereidheid om bezoekers te ontvangen maken het dorp een levendig cultureel fenomeen. Bovendien is het dorp een populaire bestemming voor cultural tourism, waarbij bezoekers kunnen leren over de geschiedenis van het dorp en de banden met Turkije.
Hoewel het dorp klein is, is het een symbool van verbindendheid, historie, en cultuur. Het dorp is een unieke plek die toeristen, historisch bewuste bezoekers, en familieleden uit Turkije aantrekt. De toekomst van het dorp is beloofd, aangezien het aantal permanente inwoners toeneemt en de gemeente Sluis ervoor zorgt dat het dorp onderhouden en beschikbaar blijft voor toeristen.