De mooiste lelijke plekken van Nederland: Treurtrips als reisgids naar het 'echte Nederland'

In tegenstelling tot traditionele reisgidsen die zich richten op de meest iconische en mooi ingerichte steden en dorpen van Nederland, biedt een nieuw verschijnen reisgids een andere kijk op toerisme. Treurtips, geschreven door freelancejournalist en schrijver Mark van Wonderen, presenteert een verzameling van de treurigste en soms lelijkste plekken van Nederland. Deze gids is bedoeld als een uitnodiging om af te stappen van de bekende toeristische routes en te kijken naar de delen van het land die vergeten lijken te zijn of waar de tijd in het geding is geweest. Deze plekken, die soms zelfs als mislukte projecten worden beschouwd, bieden echter een unieke beleving en een blik op een andere kant van Nederland. In dit artikel gaan we dieper in op de idee achter de gids, enkele van de genoemde plekken, en waarom ze zo aantrekkelijk zijn voor toeristen die op zoek zijn naar iets anders dan het gebruikelijke.

De idee achter Treurtips: Aandoenlijke treurnis

Mark van Wonderen, de maker van Treurtips, beschrijft zichzelf als een liefhebber van “aandoenlijke treurnis”. In tegenstelling tot het idee dat alles in Nederland gepland en geordend moet zijn, zoekt hij naar plekken die onverwacht en “onmooi” lijken. Deze locaties, vaak leegstaande panden, verlaten winkelcentra of vroeger grandioze badplaatsen, bieden volgens hem een rafelrandje van het land dat anders is dan de perfecte plaatjes die normaal gesproken in reisgidsen staan.

Volgens Van Wonderen is Nederland een land waar alles gepland is, waar iedere vierkante meter een bestemmingsplan heeft. Daarom zijn de plekken die zich niet aan deze regelzucht lijken aan te trekken, juist interessant. Hij zegt hierover: “We moeten de plekken omarmen die zich niks van Hollandse regelzucht lijken aan te trekken. Gebouwen die heerlijk onbekommerd staan weg te kwijnen, verloederde winkelcentra waar nog geen grootscheepse renovatieplannen voor zijn opgesteld en badplaatsen die eens iets van grandeur moeten hebben uitgestraald, maar waar nu alleen de snackbar nog goede zaken doet.”

Treurtips is ontworpen als een reisgids met inspirerende routes – fiets-, wandel- en scootmobielroutes – naar deze plekken. Het boek bevat bovendien tips, beelden en informatie die toeristen helpen om deze locaties te bezoeken en te appreciëren. Het is bedoeld voor Nederlanders die de toerist willen uithangen in hun eigen land, en die dus liever afwijken van de klassieke bestemmingen als Amsterdam, de Waddeneilanden of de Keukenhof.

De genoemde plekken: Van Roosendaal tot Lelystad

Een aantal steden en gemeenten zijn expliciet genoemd in de bronnen als onderdeel van de reisgids. Deze plekken zijn niet alleen bekend om hun treurige sfeer, maar ook om hun historische of culturele context. Hieronder volgt een overzicht van enkele van de genoemde locaties.

Roosendaal

Roosendaal, gelegen in de regio Brabant, is een van de treurigste steden volgens Van Wonderen. In het boek Treurtips komt Roosendaal voor in een lijst met de top 5 van de treurigste steden van Nederland, samen met Lelystad, Den Helder, Delfzijl en Heerlen. Roosendaal wordt vooral geassocieerd met de industriële verlatenheid en het verval van vroegere glorie. De stad heeft volgens Van Wonderen een "verrassende mooie lelijkheid", wat betekent dat ondanks de sfeer van verlatenheid, er ook iets fascinerends is aan de ambiance.

Delfzijl

Delfzijl, gelegen in de provincie Groningen, is een andere stad die een plek krijgt in Treurtips. Deze stad is bekend om haar industriële verlatenheid, maar ook om het feit dat het een badplaats was. Tegenwoordig is het beeld van Delfzijl sterk veranderd. De stad is vaak beschreven als een plek waar het verval en de treurnis zichtbaar zijn, maar ook waar het "echte Nederland" kan worden ontdekt.

Lelystad

Lelystad is volgens Van Wonderen een "zielloos weggestopt experiment in de polder". Deze stad in Flevoland is beschreven als een plek die in het begin een lelijk eendje was, maar die zich heeft ontwikkeld tot een lelijke eend. In zijn boek schrijft hij: “Het centrum van Lelystad is één grote aaneenschakeling van mislukte projecten.” Deze kritische omschrijving is echter geen aanslag op de stad, maar een poging om een ander beeld van Lelystad te creëren dan het gebruikelijke.

Den Helder

Den Helder, gelegen in Noord-Holland, is een stad die vaak geassocieerd wordt met militaire activiteiten. In Treurtips wordt Den Helder genoemd als een plek die een "treurige wandeling" biedt. De stad heeft volgens Van Wonderen een unieke mix van historie en verlatenheid, waarbij ook de industriële sfeer en de vroegere glorie nog aanwezig zijn. De binnenstad van Den Helder is een van de locaties die specifiek genoemd wordt in de reisgids.

Heerlen

Heerlen, een stad in Limburg, is een ander voorbeeld van een plek die een mix is van industriële sfeer en verlatenheid. De stad is lang gekend als een industriële stad, maar in de jaren '80 en '90 veranderde de economie. Hierdoor zijn er plekken ontstaan waar de vroegere glorie nog zichtbaar is, maar waar het nu ook treurig en verlaten aanvoelt. Van Wonderen ziet in Heerlen een voorbeeld van hoe een stad kan veranderen, maar ook hoe het verleden nog steeds zichtbaar is.

De waarde van treurtrips

Echte Nederlandse sfeer

Volgens Van Wonderen zijn deze plekken het "echte Nederland". In tegenstelling tot de klassieke toeristische trekpleisters, bieden deze steden en dorpen een andere beleving. Ze tonen het land zoals het is: met plekken waar het verval zichtbaar is, maar waar ook een zekere charme aanwezig is.

Toeristische alternatieven

De reisgids is bedoeld als een alternatieve manier om Nederland te ontdekken. Het is bedoeld voor toeristen die de gebruikelijke spots willen vermijden en iets anders willen ervaren. De routes in het boek zijn zorgvuldig samengesteld, zodat toeristen deze plekken kunnen bezoeken op een manier die zowel informatief als ontdekking is.

Aantrekkelijkheid van imperfectie

Een van de belangrijkste ideeën in Treurtips is de aantrekkelijkheid van imperfectie. Volgens Van Wonderen is perfectie vaak nep. Het leven is niet volledig perfect, en dat maakt het leven – en ook reizen – interessanter. De plekken die hij beschrijft zijn dus niet alleen treurig, maar ook levensecht en bijzonder.

Hoe werkt Treurtips?

Structuur en inhoud

Het boek is opgebouwd als een reisgids. Het bevat tips, kaarten en routes die toeristen kunnen gebruiken om deze plekken te bezoeken. De inhoud is onderverdeeld in verschillende categorieën, waaronder fietsroutes, wandelingen en scootmobielroutes. Iedere locatie is uitgebreid beschreven, met informatie over de geschiedenis, de huidige staat en eventueel wat er te zien is.

Aanbevelingen

De gids bevat niet alleen informatie over de plekken zelf, maar ook aanbevelingen voor restaurants, cafés of andere faciliteiten in de buurt. Het is dus niet alleen een boek over treurnis en verval, maar ook een boek dat helpt toeristen om deze plekken te bezoeken en te genieten van het landelijke karakter van deze steden.

De betekenis van Treurtips voor toerisme

Een andere kijk op toerisme

Treurtips biedt een nieuwe kijk op toerisme in Nederland. In plaats van alleen naar de meest iconische steden te reizen, wordt hier aangemoedigd om ook naar de minder bekende plekken te gaan. Deze plekken kunnen misschien niet het meest gezellig of het meest toegankelijk zijn, maar ze bieden wel een andere beleving.

Aansluiting bij toeristen die op zoek zijn naar iets anders

Het boek is bedoeld voor toeristen die het gebruikelijke willen vermijden en iets anders willen ervaren. Het is een uitnodiging om de “echte Nederlandse sfeer” te ontdekken, waarbij het verval, de treurnis en de sfeer van verlatenheid een rol spelen.

Toekomst van toerisme

De vraag is of dit soort toerisme een toekomst heeft. In elk geval ziet het er naar uit dat er een groeiende interesse is voor alternatieve toerisme. Toeristen zijn niet alleen op zoek naar plekken waar ze foto’s kunnen nemen, maar ook naar ervaringen die hen laten nadenken over de sfeer van een plek, de geschiedenis en de context.

Conclusie

Treurtips is meer dan alleen een reisgids naar de treurigste plekken van Nederland. Het is een uitnodiging om de sfeer van het land te ontdekken, de plekken te bezoeken waar het verval zichtbaar is, en om het verleden te herontdekken. Door deze plekken te bezoeken, krijgen toeristen een andere kijk op Nederland – een kijk die niet alleen gericht is op het mooi, maar ook op het levensecht.

De genoemde steden – zoals Roosendaal, Delfzijl, Lelystad, Den Helder en Heerlen – zijn slechts een paar voorbeelden van de locaties die in het boek beschreven worden. Ze tonen elk een ander aspect van het land, van industriële verlatenheid tot lelijke eenden die zich hebben ontwikkeld tot lelijke eenden.

Voor toeristen die op zoek zijn naar iets anders dan het gebruikelijke, is Treurtips dus een waardevolle gids. Het biedt niet alleen routes en tips, maar ook een andere manier van reizen – een manier waarbij het verval, de treurnis en de sfeer van verlatenheid een rol spelen.

Bronnen

1. Roosendaal op de kaart; Eén van de treurigste plekken van Nederland
2. Delfzijl – opgenomen in reisgids Treurtrips
3. De Treurgids tipt de treurigste plekken van Nederland
4. Een treurtrip naar de lelijkste plekken van Nederland
5. In Emmeloord wonen de lelijkste mensen van Nederland
6. Mark van Wonderen – Treurtips: lelijkste plek van Nederland