Opkomende steden in Nederland: toekomstbestendig bouwen en groeien
juli 22, 2025
De digitale infrastructuur van Nederland speelt een centrale rol in de Europese en wereldwijde netwerken. In het bijzonder de transatlantische glasvezelkabels vormen de ruggengraat van internationale communicatie en dataverkeer. Nederland is hierin een belangrijke spil, vooral dankzij het internetknooppunt AMS-IX in Amsterdam. In dit artikel wordt ingegaan op de rol van Nederland in de context van transatlantische glasvezelkabels, de huidige ontwikkelingen, toekomstige uitdagingen en de geografische verspreiding van deze kabels in het land.
Nederland als knooppunt in het wereldwijde internet
Nederland is een sleutellocatie in het wereldwijde internet. De positie van het land als centraal knooppunt tussen Europa en de Verenigde Staten wordt onder andere ondersteund door het AMS-IX (Amsterdam Internet Exchange), een van de grootste en meest betrouwbare internetknooppunten ter wereld. Deze infrastructuur maakt Nederland een aantrekkelijke locatie voor bedrijven die data willen verwerken en opslaan, zoals datacenters en hyperscale-uitvoerders zoals Google, Microsoft en Amazon.
In Amsterdam is de vloeroppervlakte van datacenters in de afgelopen vijf jaar verdubbeld. De stad staat wereldwijd op de tweede plek in de ranglijst voor dataserverruimte. Nederland heeft hiermee, volgens Stijn Grove van de Dutch Datacenter Association, ‘goud in handen’.
De rol van transatlantische glasvezelkabels
Transatlantische glasvezelkabels vormen de fysieke verbinding tussen Europa en Noord-Amerika. Deze kabels zijn essentieel voor internationale communicatie, handel en datauitwisseling. Zonder deze fysieke verbindingen zou het wereldwijde internet niet functioneren zoals wij het kennen. De kabels worden gelegd op de bodem van de Atlantische Oceaan en verbinden landen zoals Nederland met de Verenigde Staten en Canada.
Nederland speelt een cruciale rol in het beheer en gebruik van deze kabels. De aansluiting op de transatlantische kabels, en het internetknooppunt AMS-IX, maakt Nederland een aantrekkelijke locatie voor datacentrumactiviteiten. De combinatie van centrale ligging, toegang tot overzeese kabels en de aanwezigheid van groene energie maakt Nederland een sterke kandidaat voor investeringen van grote hyperscalers.
De toekomst van transatlantische glasvezelkabels
Hoewel Nederland momenteel nog steeds een belangrijke spil is in het transatlantische dataverkeer, zijn er tekenen dat de positie van het land mogelijk onder druk komt te staan. In Noord-Europa is er concurrentie in opkomst, met projecten zoals Far North Fiber Connect en Polar Connect. Deze initiatieven willen nieuwe verbindingen aanleggen tussen Noord-Europa, Azië en de Verenigde Staten. Nederland is tot nu toe nog niet in de plannen opgenomen van deze projecten.
Daarnaast is er ook concurrentie van de Europese Commissie, die aandrong op meer diversiteit in de infrastructuur van het internet. De Europese Commissie benadrukt het belang van een betrouwbare digitale infrastructuur en wil de afhankelijkheid van andere machtsblokken zo klein mogelijk houden. Dit kan ertoe leiden dat er meer kabelprojecten worden gelanceerd die niet noodzakelijk via Nederland lopen.
De rol van Nederlandse steden en regio’s
Nederland is niet alleen actief in Amsterdam, maar ook in andere regio’s zoals Groningen, Maastricht en Den Helder. Deze steden zijn belangrijk in de ontwikkeling van datacentra en fysieke infrastructuur voor internetverbindingen. De Eemshaven in Groningen, bijvoorbeeld, is een belangrijke locatie voor datahotels en kan mogelijk aantrekkelijk zijn voor hyperscalers zoals Google, die ruimte, energiezekerheid en aansluiting op overzeese kabels willen.
In Maastricht en Den Helder zijn er ook initiatieven rondom datacentra en infrastructuur voor internetverbindingen. Deze regio’s profiteren van hun geografische ligging en hun toegang tot de Europese netwerken.
Glasvezelkabels in Nederland
In Nederland zijn er talloze glasvezelkabels die het land met elkaar verbinden en ook internationale verbindingen onderhouden. Deze kabels lopen vanaf individuele huizen naar verdeelkasten, en van daaruit naar bredere netwerken. Ze liggen langs snelwegen, spoorlijnen en andere centrale locaties. De kabels worden zo gelegd dat de afstand tussen twee punten zo kort mogelijk is, wat de snelheid van het dataverkeer verhoogt.
In Middelharnis, op het Zuid-Hollandse eiland Goeree-Overflakkee, is er een concreet voorbeeld van het leggen van een glasvezelkabel. Hier wordt gewerkt aan een 2,5 kilometer lange kabel die wordt gelegd onder een buis in een weiland. Deze kabel is essentieel voor de digitale infrastructuur van het gebied en maakt onderdeel uit van een bredere inzet om internetverbindingen te verbeteren en uit te breiden.
Toekomstige uitdagingen
De toekomst van transatlantische glasvezelkabels hangt af van meerdere factoren. Allereerst is er de groei van AI (kunstmatige intelligentie), die een steeds grotere hoeveelheid rekenkracht en opslagruimte vereist. Dit betekent dat datacenters zich aanpassen aan de eisen van AI, waaronder computers met aparte AI-chips. De AI-revolutie zal de komende jaren steeds meer plek claimen in de datacenters, wat implicaaties heeft voor de infrastructuur en energievoorziening.
Daarnaast is er de vraag naar energiezekerheid. Datacenters vereisen grote hoeveelheden energie, en de beschikbaarheid van duurzame energie speelt daarom een belangrijke rol. Nederland heeft hier een voordeel, vooral in regio’s zoals Groningen, waar groene energie beschikbaar is. Echter, de concurrentie van landen zoals Ierland, waar de energie schaars wordt, kan ertoe leiden dat bedrijven alternatieve locaties kiezen.
Samenwerking en investeringen
De rol van Nederland in de transatlantische glasvezelverbindingen is afhankelijk van samenwerking en investeringen. Zowel nationale als Europese overheden spelen een rol in het bepalen van de richting van de digitale infrastructuur. De Europese Commissie benadrukt het belang van soevereiniteit en wil de afhankelijkheid van andere machtsblokken zo klein mogelijk houden. Dit kan ertoe leiden dat er meer projecten worden gelanceerd die specifiek gericht zijn op de Europese infrastructuur.
In Nederland is er ook interne samenwerking tussen bedrijven en overheidsinstellingen. Bijvoorbeeld in Middelharnis werken Stedin, Joulz, Visser & Smit Hanab en VolkerWessels Telecom samen om glasvezelkabels aan te leggen. Deze samenwerking is essentieel voor het realiseren van de digitale infrastructuur van de toekomst.
Conclusie
Nederland speelt een centrale rol in het wereldwijde internet, met name via de transatlantische glasvezelkabels en het AMS-IX-knooppunt in Amsterdam. De groei van datacentra en de toekomstige ontwikkelingen in AI en energiezekerheid maken Nederland een aantrekkelijke locatie voor investeringen. Echter, de concurrentie van andere regio’s en projecten maakt het belangrijk dat Nederland blijft investeren in haar digitale infrastructuur. De samenwerking tussen overheid en bedrijven is hierin essentieel om de positie van Nederland als digitale spil in Europa te behouden.