Nederland in kaart gebracht: De top 10 grootste steden in 2025
juli 21, 2025
Het schrijven van een zakelijke brief is een belangrijk onderdeel van het Nederlands examen voor zowel havo als vwo. Het examen vraagt niet alleen naar het vermogen om teksten te schrijven, maar ook naar een goed begrip van de opbouw, het stijlgebruik en de inhoud van de brief. In dit artikel worden duidelijke richtlijnen gegeven voor het schrijven van een zakelijke brief, zoals gevraagd in het Nederlands examen. Daarnaast worden tips en aanpakken besproken die helpen bij een goed voorbereid examen.
Wat is een zakelijke brief?
Een zakelijke brief is een formeel document dat gebruikt wordt om zakelijke communicatie te voeren. Het doel van een zakelijke brief kan variëren: het kan gaan om het aanvragen van een offerte, het opzeggen van een contract of het indienen van een klacht. De brief moet duidelijk, kort en professioneel zijn. In het Nederlands examen wordt de zakelijke brief vaak als schrijfopdracht gesteld, waarbij leerlingen een brief moeten schrijven op basis van een gegeven situatie.
De opbouw van een zakelijke brief is standaard en bestaat uit verschillende onderdelen. Deze zijn:
- NAW-gegevens van de verzender
- NAW-gegevens van de ontvanger
- Plaats en datum
- Betreft
- Aanhef
- Inhoudelijke paragrafen
- Afsluiting
In het volgende gedeelte wordt per onderdeel nader ingegaan op de vormgeving en inhoud.
Opbouw van een zakelijke brief
1. NAW-gegevens van de verzender
De NAW (naam, adres, woonplaats) van de verzender komt bovenaan links in de brief. Deze informatie moet duidelijk en volledig zijn. Het adres bestaat uit het straatnaam, huisnummer, postcode en woonplaats.
2. NAW-gegevens van de ontvanger
De NAW-gegevens van de ontvanger komen onder de verzendgegevens. Deze moeten eveneens duidelijk zijn, zodat de brief goed kan worden geleverd.
3. Plaats en datum
Onder de NAW-gegevens van de ontvanger staat de plaats en de datum. De plaats begint altijd met een hoofdletter. De datum kan op twee manieren worden geschreven: met cijfers of met de maand voluit. Bijvoorbeeld:
- Rotterdam, 15-04-2025
- Rotterdam, 15 april 2025
4. Betreft
De "Betreft"-regel staat op de volgende regel en geeft het onderwerp van de brief aan. Deze regel moet duidelijk zijn, zodat de ontvanger direct weet waar het over gaat. Voorbeelden:
- Betreft: Aanvraag offerte voor stoelen
- Betreft: Opzegging van contract
5. Aanhef
De aanhef begint meestal met "Geachte". Daarna volgt de naam of titel van de ontvanger. Als de naam van de ontvanger niet bekend is, kan ook worden gebruikt:
- Geachte heer
- Geachte mevrouw
- Geachte heer of mevrouw
De aanhef moet professioneel zijn, maar niet te formeel.
6. Inhoudelijke paragrafen
De inhoud van de brief bestaat uit meerdere paragrafen. De eerste paragraaf begint met een korte inleiding, waarin het doel van de brief wordt aangegeven. Daarna volgen eventuele argumenten, uitleg of verzoeken. De laatste paragraaf sluit af met een duidelijk verzoek of dankwoord.
7. Afsluiting
De afsluiting van de brief eindigt met een groetformule. Dit kan bijvoorbeeld zijn:
- Al met al
- Mijn excuses voor de ongemakken
- Ik hoop op een spoedig antwoord
Daarna komt de handtekening, gevolgd door de handgeschreven naam. Bij een digitaal document kan ook worden gebruikt:
- Met vriendelijke groet,
- Jouw naam
Tips voor het schrijven van een zakelijke brief in het Nederlands examen
1. Oefen met verschillende teksten
Een van de belangrijkste tips voor het schrijven van een zakelijke brief in het examen is om veel te oefenen met verschillende tekstsoorten. In het examen kan worden gevraagd om een brief te schrijven, maar ook om een artikel of een betoog. Het is daarom belangrijk om te weten wat de kenmerken zijn van elk type tekst.
Bijvoorbeeld, bij een zakelijke brief moet je duidelijk en formeel schrijven. Het is belangrijk om het juiste stijlgebruik te hanteren en de tekst logisch te opbouwen. Oefenen met oude examens helpt je om te wennen aan de vraagstijl en de beoordelingscriteria.
2. Lees veel verschillende teksten
Het lezen van verschillende teksten helpt je om je tekstbegrip te verbeteren en je schrijfvaardigheid te verbeteren. Het is aan te raden om artikelen uit kranten en tijdschriften te lezen, zoals de Volkskrant, NRC, De Groene Amsterdammer of Elsevier. Deze teksten geven je een goed beeld van hoe professioneel schrijven in elkaar zit.
Daarnaast is het ook nuttig om oude examens te lezen en te analyseren. Hierdoor leer je hoe bepaalde opdrachten worden beantwoord en wat de beoordelingscriteria zijn.
3. Let op de signaalwoorden
Signaalwoorden zijn woorden die verbanden aangeven tussen zinnen of paragrafen. Voorbeelden zijn "dus", "echter", "namelijk" en "bovendien". Deze woorden helpen je om de hoofdgedachte van een tekst sneller te begrijpen.
In een zakelijke brief kun je deze woorden gebruiken om je tekst logisch en duidelijk te maken. Denk bijvoorbeeld aan:
- In de eerste plaats...
- Bovendien...
- Echter...
- Daarom...
Het gebruik van signaalwoorden maakt je tekst overzichtelijker en leesbaarder.
4. Weet wat de beoordelingscriteria zijn
Het is belangrijk om te weten hoe je tekst wordt beoordeeld in het examen. De beoordelingscriteria voor een zakelijke brief kunnen onder andere zijn:
- Informatiegehalte
- Taalgebruik
- Stijl en opbouw
- Taalniveau
Het is daarom belangrijk om te oefenen met antwoordmodellen en feedback te vragen aan je docent. Hierdoor leer je wat er fout kan gaan en hoe je het kunt verbeteren.
5. Beheer je tijd goed
Het schrijven van een zakelijke brief in het examen vraagt om tijdmanagement. Het is belangrijk om je werk te verdelen over meerdere stappen:
- Lees de opdracht aandachtig.
- Maak een korte schets of plan van je brief.
- Schrijf de brief volledig.
- Controleer je werk op fouten en leesbaarheid.
Het is aan te raden om minstens 15 minuten te reserveren voor het controleren van je werk. Dit helpt je om grammaticale fouten, zinsconstructies en typfouten te ontdekken.
Conclusie
Het schrijven van een zakelijke brief is een belangrijk onderdeel van het Nederlands examen. Het vraagt niet alleen naar het vermogen om teksten te schrijven, maar ook naar een goed begrip van de opbouw, het stijlgebruik en de inhoud van de brief. Door veel te oefenen met verschillende tekstsoorten, het lezen van verschillende teksten, het gebruik van signaalwoorden en het beheren van je tijd, kun je je goed voorbereiden op het examen.
Het is belangrijk om te weten wat de beoordelingscriteria zijn en hoe je tekst wordt beoordeeld. Door te oefenen met oude examens en feedback te vragen aan je docent, kun je je schrijfvaardigheid verbeteren en je zeker voelen voor het examen.