Veiligheidskaart van Nederland: De meest gevaarlijke dorpen in 2025
juli 21, 2025
Het mondeling eindexamen Nederlands is een belangrijk onderdeel van het eindexamenprogramma voor leerlingen op het vwo. Het examen vereist niet alleen voldoende kennis van de literatuurlijst, maar ook overtuigend en zelfstandig kunnen communiceren over de gelezen boeken. In dit artikel worden op basis van meerdere betrouwbare bronnen uitgebreide tips en aanbevelingen gegeven om leerlingen voor te bereiden op een geslaagd mondeling examen Nederlands op het vwo-niveau.
Kies bewust
Een van de eerste en belangrijkste tips bij het voorbereiden van je mondeling eindexamen is om bewust te kiezen welke boeken je op je literatuurlijst plaatst. Volgens docenten en experts is het essentieel om boeken te kiezen die je zelf interessant en aantrekkelijk vindt. Dit maakt het lezen van het boek aangenamer en zorgt ervoor dat je het verhaal en de thema’s beter onthoudt.
Het is verstandig om een paar boeken te kiezen met hetzelfde thema. Dit helpt bij het verbinden van ideeën en thema’s tijdens het mondeling en maakt het examen overzichtelijker. Daarnaast scoor je extra punten als je boeken kiest die minder bekend zijn of van minder populaire auteurs. Originaliteit en diepgang worden vaak positief beoordeeld, vooral bij docenten en examinatoren die veel ervaring hebben met mondelingen.
Lees de boeken voor je lijst
Een van de meest fundamentele tips is om de boeken van je lijst daadwerkelijk te lezen. Het is gemakkelijk om te denken dat je met samenvattingen klaar bent, maar tijdens een mondeling examen is het duidelijk waarneembaar of je het boek hebt gelezen of alleen een samenvatting hebt bestudeerd. Docenten en examinatoren zijn vaak vertrouwd met de literatuurlijsten en kunnen snel zien of je echt hebt gelezen of dat je alleen de hoofdpunten kent.
Het lezen van een boek betekent niet alleen het doorwerken van de pagina’s, maar ook het begrijpen van de thema’s, de schrijfstijl, de hoofdpersoon en de boodschap van het verhaal. Door het boek oprecht te lezen, kun je tijdens het mondeling niet alleen geïnformeerd praten, maar ook enthousiast overkomen, wat vaak een positief effect heeft op de beoordeling.
Begin vroeg en plan vroeg
Een van de belangrijkste factoren voor een geslaagd mondeling is om vroeg te beginnen met het lezen van de boeken en het voorbereiden van je mondeling. Veel leerlingen wachten tot het laatste moment en proberen dan hun boeken snel te lezen of samenvattingen te memoriseren. Dit leidt vaak tot stress, zenuwen en een onvoldoende voorbereiding.
Bij het plannen van je mondeling is het ook verstandig om vroeg een datum te kiezen, vooral als de mondelingen aan het eind van het jaar worden gepland. Docenten kunnen dan namelijk urenlang mondelingen afnemen, wat leidt tot vermoeidheid en minder aandacht voor de leerling. Door je mondeling eerder in te plannen, heb je een betere kans om op frisse toon te vertellen en aandacht te trekken.
Neem initiatief en leid het gesprek
Een veelgemaakte fout tijdens een mondeling examen is dat leerlingen te passief zijn en de examinator of docent het gesprek leidt. Het mondeling is echter een gesprek, en het is belangrijk dat je zelf initiatief neemt. Dit betekent dat je het gesprek in eigen handen moet nemen door bijvoorbeeld te beginnen met je favoriete boek te bespreken of thema’s en ideeën te introduceren.
Een goede strategie is om aan te beginnen met een paar boeken die je het meest aanspreken. Dit laat zien dat je enthousiast bent over wat je leest en dat je goed hebt nagedacht over je literatuurlijst. Daarnaast is het verstandig om te laten merken dat je twee of drie favoriete boeken hebt, zodat je tijdens het examen niet hoeft te spreken over boeken die je minder interessant vindt.
Wees origineel
Een tip die regelmatig genoemd wordt in de bronnen is het belang van originaliteit. Veel leerlingen kiezen voor bekende klassiekers, zoals Passievrucht, Turks Fruit of Komt een vrouw bij de dokter. Hoewel deze boeken populair zijn en vaak goed begrepen worden, scoor je vaak beter als je iets origineel kiest, zoals een onbekende auteur of een boek dat minder vaak voorkomt op literatuurlijsten.
Cees van der Pol, een ervaren docent Nederlands, heeft zelf gezien hoe leerlingen die onbekende boeken kiezen, vaak beter scoorden. Dit komt omdat het duidelijk maakt dat de leerling zelf heeft nagedacht over zijn keuze en niet alleen heeft gegaan voor wat standaard gedaan wordt. Bovendien is het een teken van oplettendheid en diepgang als je kunt vertellen over boeken die niet zomaar op iedere lijst voorkomen.
Wees voorbereid op vragen
Tijdens een mondeling examen kun je verwachten dat de docent of examinator vragen stelt over de boeken. Het is daarom belangrijk om voor te bereiden op mogelijke vragen, zoals:
- Wat vind je van het thema van dit boek?
- Hoe voel je je over de hoofdpersoon?
- Wat is je favoriete passage en waarom?
- Wat is de boodschap van het boek volgens jou?
Door deze vragen vooraf te overdenken en voor te bereiden, kun je tijdens het examen vloeiend en overtuigend antwoord geven. Het is ook verstandig om een paar voorbeelden van scenes of quotes uit het boek te onthouden, zodat je tijdens het examen concrete verwijzingen kunt maken.
Zorg voor voldoende oefening
Naast het lezen van de boeken en het plannen van je mondeling is het ook belangrijk om te oefenen met het uitspreken van je ideeën. Dit kan bijvoorbeeld door het oefenen met een docent, een klasgenoot of een ouder. Het oefenen helpt om je zenuwen te onderdrukken en je beter te onthouden wat je wilt zeggen.
Het is ook verstandig om te oefenen met het vertellen van een verhaal of het uitleggen van een thema. Dit helpt bij het formuleren van complexe ideeën en het overtuigend praten over je literatuurlijst. Oefening maakt niet alleen deel van de voorbereiding, maar helpt ook bij het opbouwen van zelfvertrouwen, wat essentieel is tijdens het mondeling examen.
Conclusie
Het mondeling eindexamen Nederlands VWO is een belangrijk onderdeel van het eindexamenprogramma en vereist zowel kennis van de literatuurlijst als overtuigend en zelfstandig kunnen communiceren over de gelezen boeken. Door bewust te kiezen welke boeken op je lijst komen, te lezen en te oefenen, en origineel te zijn, kun je je mondeling goed voorbereiden. Bovendien is het belangrijk om zelf initiatief te nemen en het gesprek te leiden, zodat je tijdens het examen niet alleen kennis toont, maar ook overtuigend praat. Door deze tips op te volgen, kun je je best voorbereiden op een geslaagd mondeling examen Nederlands VWO.