Nederlanders eten steeds gezonder, maar nog niet aan de richtlijnen

De eet- en drinkgewoontes van Nederlanders zijn in de afgelopen jaren steeds gezonder geworden. Uit recente studies van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) blijkt dat er duidelijke verbeteringen zijn qua voedselconsumptie. Meer groente en fruit, meer plantaardige producten, minder rood en bewerkt vlees en minder suikerhoudende dranken zijn de hoofdlijnen van deze positieve ontwikkeling. Toch is er nog ruimte voor verbetering, omdat de meeste Nederlanders zich nog niet volledig aan de Richtlijnen voor Goede Voeding van de Gezondheidsraad houden.

Deze trends zijn niet alleen goed voor de gezondheid van individuen, maar ook voor de collectieve welzijn en duurzaamheid. Door voedingspatronen te veranderen, wordt niet alleen het risico op chronische ziektes als hart- en vaatziekten, type 2 diabetes en darmkanker verlaagd, maar ook het milieuaspect verbeterd. In dit artikel worden de gegevens van de Voedselconsumptiepeiling (VCP) besproken, inclusief de ontwikkelingen per leeftijdsgroep, trends in consumptiepatronen en de uitdagingen die er nog zijn.

Groenteconsumptie neemt toe, maar niet genoeg

Een van de duidelijkste trends die uit de peilingen van het RIVM naar voren komen, is de toename van de groenteconsumptie onder Nederlanders. In de periode 2007-2010 aten Nederlanders gemiddeld 128 gram groente per dag. In de meest recente metingen van 2019-2021 is die hoeveelheid gestegen tot 163 gram per dag. Dit is een significante verbetering, maar het blijft nog steeds onder het aanbevolen advies van 200 gram per dag.

Hoewel de groenteconsumptie is toegenomen, is het percentage Nederlanders dat wel aan de richtlijn voldoet, nog steeds relatief laag. In 2019-2021 voldeden 29 procent van de volwassenen aan het advies van 200 gram groente per dag, wat bijna een verdubbeling is ten opzichte van de vorige peiling (16 procent in 2012-2016). Deze ontwikkeling is een positief signaal, maar het toont ook aan dat er nog veel werk te doen is.

De toename van groenteconsumptie is niet alleen zichtbaar bij volwassenen, maar ook bij kinderen. In de leeftijdsgroep 7 tot en met 69 jaar is de groenteconsumptie sterk gestegen. Dit suggereert dat gezonde eetgewoontes geleidelijk worden doorgevoerd, wat gunstig is voor de langdurige gezondheid van de bevolking.

Fruitconsumptie stijgt, maar ook hier is er nog ruimte

Net als bij groente is er een duidelijke stijging van de fruitconsumptie. In de periode 2007-2010 was de gemiddelde fruitconsumptie 103 gram per dag. In de peiling van 2019-2021 is deze toegenomen tot 129 gram per dag. Ook hier is het aanbevolen advies hoger: 200 gram per dag, wat overeenkomt met ongeveer twee porties fruit per dag volgens de Schijf van Vijf van het Voedingscentrum.

De toename is vooral duidelijk bij volwassenen, maar ook bij kinderen is er sprake van een positieve ontwikkeling. Hoewel de fruitconsumptie is gestegen, voldoen de meeste Nederlanders nog steeds niet aan het advies. De Schijf van Vijf stelt voor dat mensen dagelijks ongeveer 200 gram groente en fruit eten. Deze combinatie helpt om vitamines, mineralen en vezels binnen te krijgen, wat gunstig is voor de gezondheid van het immuunsysteem, het hart en de maag-darmstelsel.

Minder rood en bewerkt vlees: een gezondere keuze

Een ander belangrijk aspect van de veranderende eetpatronen is de daling van de consumptie van rood en bewerkt vlees. Volgens de VCP is de hoeveelheid rood en bewerkt vlees die Nederlanders consumeren, gedaald met meer dan 20 procent sinds de eerdere metingen. Dit is in lijn met de richtlijnen van de Gezondheidsraad, die bepleit dat de consumptie van deze vleessoorten moet worden beperkt vanwege het verhoogde risico op darmkanker en andere chronische ziektes.

De overgang van dierlijk naar plantaardig eten is een belangrijke stap in de richting van een gezondere en duurzamere voeding. Plantaardige proteïnen zoals noten, peulvruchten en legumes worden steeds populairder, wat een positieve trend is. Deze ontwikkeling helpt niet alleen de gezondheid van individuen te verbeteren, maar ook het milieuaspect van de voedselproductie.

Verandering in drankconsumptie: meer water en thee, minder suiker

Naast de verandering in de consumptie van voedsel is er ook een duidelijke trend in de drankconsumptie zichtbaar. Nederlanders drinken meer water en thee en minder suikerhoudende dranken. In de peiling is onder meer vastgesteld dat de waterconsumptie bij mannen is toegenomen met 72 procent en bij vrouwen met 34 procent. Dit is een positieve ontwikkeling, aangezien water een gezonde en kosteloze keuze is.

De consumptie van suikerhoudende dranken zoals frisdrank en vruchtensap is daarentegen afgenomen. In 2012 was de consumptie van dergelijke dranken gemiddeld 382 gram per dag. In 2021 is dit gedaald tot 240 gram per dag. Deze daling is een positief signaal, aangezien suikerhoudende dranken vaak verband houden met overgewicht, type 2 diabetes en andere gezondheidsproblemen.

De rol van het RIVM en de Gezondheidsraad

De Voedselconsumptiepeiling (VCP) van het RIVM speelt een belangrijke rol in het in kaart brengen van de eet- en drinkgewoontes van Nederlanders. Deze peiling helpt om de ontwikkelingen in de voeding te monitoren en geeft inzicht in de mate waarin de richtlijnen voor goede voeding worden gevolgd. De Gezondheidsraad stelt jaarlijks aanbevelingen op basis van wetenschappelijk onderzoek en zorgt voor richtlijnen die kunnen leiden tot een gezondere samenleving.

Het Voedingscentrum is ook betrokken bij het bevorderen van gezonde eetgewoontes. Het Centrum stelt de Schijf van Vijf aan, die helpt bij het maken van gezondere keuzes op het gebied van voeding. Door mensen bewust te maken van hun keuzes en hen te ondersteunen in het verbeteren van hun eetpatronen, kunnen langdurige gezondheidswinsten worden behaald.

Uitdagingen en toekomstige ontwikkelingen

Hoewel de trends in de richting van gezondere eet- en drinkgewoontes duidelijk zijn, zijn er nog uitdagingen. De meeste Nederlanders voldoen nog steeds niet aan de richtlijnen voor goede voeding. De eetomgeving maakt het vaak moeilijk om gezonde keuzes te maken, omdat er veel verleidingen zijn in de vorm van snelle maaltijden, snacks en dranken met veel suiker.

Daarnaast is de stijging van voedselprijzen een factor die kan leiden tot ongunstige veranderingen in de consumptiepatronen. Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat gezonde en duurzame keuzes voor iedereen beschikbaar blijven. Het Voedingscentrum zet zich daarom in om mensen voedselvaardiger te maken en om de eetomgeving gezonder en duurzamer te maken.

Conclusie

De eet- en drinkgewoontes van Nederlanders zijn in de afgelopen jaren steeds gezonder geworden. Er zijn duidelijke trends zichtbaar naar meer groente en fruit, meer plantaardige producten, minder rood en bewerkt vlees en minder suikerhoudende dranken. Deze ontwikkelingen zijn positief voor de gezondheid van individuen en voor de duurzaamheid van de maatschappij. Toch is er nog ruimte voor verbetering, aangezien de meeste Nederlanders zich nog niet volledig aan de richtlijnen voor goede voeding houden.

Het is belangrijk om deze positieve trends voort te zetten en ervoor te zorgen dat gezonde eetgewoontes voor iedereen toegankelijk zijn. Door bewust te kiezen voor gezonde en duurzame voeding, kunnen langdurige gezondheidsvoordelen worden behaald. Het Voedingscentrum, het RIVM en andere instellingen spelen een belangrijke rol in het ondersteunen van deze ontwikkelingen en in het bevorderen van een gezondere samenleving.

Bronnen

1. nos.nl - Nederlanders zijn de afgelopen jaren gezonder gaan eten en drinken
2. nrc.nl - Nederlanders eten wat gezonder
3. avrotros.nl - Nederlanders eten steeds gezonder, maar is het gezond genoeg?
4. rivm.nl - Nederland eet en drinkt gezonder
5. voedingscentrum.nl - Trend zet door: Nederlanders eten steeds gezonder
6. levensmiddelenkrant.nl - Nederlanders eten steeds gezonder